نحوه طلاق فرد مجنون

به موجب قانون مدنی ، اشخاص مجنون یا دیوانه ، فاقد قوه تعقل و درک کافی از شرایط پیرامون می باشند و به نوعی محجور محسوب می شوند . لذا این اشخاص قادر به انجام برخی از اعمال حقوقی خود نمی باشند . به همین دلیل ، طلاق  و جدا شدن فرد مجنون شرایط و احکامی متفاوت با دیگران خواهد داشت و در واقع لازم است که شخص دیگری به نمایندگی از آنها نسبت به این موضوع اقدام کند .

یکی از اعمال حقوقی مهمی که در رابطه با اشخاص دارای جنون مطرح می باشد ، نحوه و شرایط مربوط به طلاق در رابطه با اشخاص مجنون یا دیوانه می باشد . به عبارت دیگر ، در رابطه با طلاق فرد مجنون این سوالات مطرح می شود که آیا اشخاصی که مجنون یا دیوانه هستند می توانند برای طلاق دادن زوجه خود اقدام قانونی انجام بدهند ؟ یا اینکه به دلیل محجور بودن اشخاص مجنون یا دیوانه ، شخص دیگری به نمایندگی از آنها باید برای طلاق شخص مجنون اقدام نماید ؟ 

به همین مناسبت ، در این مقاله برای پاسخ دادن به این سوال که شرایط و نحوه طلاق دادن زوجه مجنون طبق قانون چیست ، نخست به توضیح حکم طلاق مجنون در خصوص جنون دائمی و جنون ادواری یا دوره ای پرداخته و در ادامه نیز شرایط طلاق زوجه مجنون را بر اساس قانون مدنی و قانون امور حسبی مورد بررسی قرار خواهیم داد .

حکم طلاق مجنون دائمی و دوره ای

بر اساس قانون مدنی ، در صورتی که شخصی به جنون دائمی یعنی جنون همیشگی مبتلا شده باشد ، نمی تواند زن خود را طلاق بدهد ؛ چرا که فاقد قوه درک و اراده حقوقی می باشد و به همین دلیل ، اعمال حقوقی او باطل است . با این حال ، چون ممکن است ادامه زندگی مشترک برای او غیر ممکن باشد ، با اینکه جدایی و طلاق یک مسئله شخصی است و خود شخص باید در مورد آن تصمیم بگیرد . استثنائا تحت شرایطی ، اشخاص متولی مجنون این امکان را خواهند داشت که برای جدا شدن زوجه مجنون تحت سرپرستی خود اقدامات قانونی لازم را انجام بدهند .

شرایط این موضوع در قوانین مربوطه از جمله قانون مدنی و قانون امور حسبی مورد بررسی قرار گرفته است و این مطالب را در قسمت های بعد مورد بررسی قرار خواهیم داد . با این حال ذکر این نکته ضروری است که اگر مجنون ، مبتلا به جنون ادواری شده باشد ، یعنی اینکه در برخی از اوقات یا زمان ها در حالت بهبودی کامل قرار داشته و در برخی دیگر از اوقات دچار حالت جنون بشود ، از آن جهت که در زمان بهبودی یا افاقه ، دارای قوه تعقل و تفکر می باشد ، خود مجنون می تواند برای طلاق دادن زوجه اش اقدامات قانونی لازم را انجام بدهد .

بنابراین ، طلاق زوجه در جنون ادواری نمی تواند توسط اولیاء و اشخاص متولی امور مجنون انجام بشود و اصولا خود شخص مجنون قادر خواهد بود که برای انجام طلاق دادن زوجه اقدام نماید ؛ چرا که اصولا در دوران افاقه ، حکم مجنون بر آن شخص بار نمی شود و در واقع ، می توان او را انسان سالم محسوب کرد که قادر است تمامی اعمال حقوقی خود اعم از طلاق دادن را نیز انجام بدهد که این موضوع در ارتباط با ازدواج مجنون نیز جاری است . 

شرایط طلاق زوجه مجنون در قانون مدنی

همانطور که در قسمت قبل توضیح داده شد ، حکم طلاق مجنون بسته به اینکه وی دچار جنون دائمی یا دوره ای باشد ، متفاوت است که در حالت جنون دوره ای ، خود مجنون می تواند برای طلاق زوجه اقدام کند . اما در شرایطی که جنون به صورت دائمی یا همیشگی بر وی عارض شده باشد ، به حکم قانون باید از طریق ولی خود برای طلاق زوجه اقدام کند که این موضوع در ضمن ماده 1137 قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است .

ماده مذکور ، به توضیح حکم طلاق مجنون در حالت جنون دائمی پرداخته و شرایط مربوط به طلاق زوجه مجنون دائمی را مورد پیش بینی قرار داده است . بر اساس ماده مذکور : " ولی مجنون دائمی می تواند در صورت مصلحت مولی علیه ، زن او را طلاق دهد " .

لذا بر اساس این ماده ، طلاق مجنون دائمی باید از طرف ولی او انجام شود و طبق عمومات کلی قانون مدنی ، می توان گفت که ولی مجنون در این ماده اعم است از ولی قهری مجنون ، وصی تعیین شده از طرف ولی قهری برای اشخاص مجنون و همچنین قیم مشخص شده که عهده دار سرپرستی یا ولایت بر مجنون می باشد . البته طبق این ماده یکی دیگر از شرایط طلاق زوجه مجنون آن است که مصلحت مولی علیه یعنی شخص مجنون مورد رعایت قرار بگیرد و بدون اینکه مصلحت شخص مجنون اقتضا کند ، ولی حق ندارد زوجه وی را طلاق بدهد .

نحوه طلاق زوجه مجنون در قانون امور حسبی

علاوه بر اینکه قانون مدنی ، شرایط کلی مربوط به طلاق زوجه مجنون را تدوین نموده است ، قانون امور حسبی درباره شرایط طلاق مجنون توسط قیم شرط دیگری را نیز مورد اشاره قرار داده است که عبارت است از : موافقت دادستان با طلاق زوجه مجنون و تصویب طلاق مجنون توسط دادگاه . ماده 88 قانون مذکور در مورد شرایط طلاق مجنون چنین مقرر داشته است : " ... هر گاه طلاق زوجه مجنون لازم باشد ، به پیشنهاد دادستان و تصویب دادگاه ، قیم طلاق می دهد " .

در واقع به دلیل اینکه وظایف و اختیارات قیم در نظام حقوقی ایران محدود تر از وظایف و اختیارات ولی قهری و یا وصی است ، در صورتی که قیم بخواهد زوجه مجنون تحت ولایت خود را طلاق بدهد ، باید حتما اجازه دادگاه را نیز اخذ نماید . اما بر اساس آنچه که در قانون مدنی در خصوص حکم طلاق مجنون مقرر شده است ، ولی قهری و یا وصی منصوب شده از سوی ولی قهری نیازی به مراجعه به دادگاه و اخذ موافقت یا رضایت دادگاه برای طلاق دادن زوجه مجنون را نخواهند داشت و به صورت مستقل می تواند برای طلاق دادن زوجه مجنون اقدام کند .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حکم طلاق زوجه مجنون​ در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حکم طلاق زوجه مجنون​ پاسخ دهند .