مرخصی زایمان تامین اجتماعی چند ماه است ؟

مرخصی زایمان تامین اجتماعی، در طی سال های گذشته، همواره یکی از نگرانی های اصلی زنان و مادران شاغل بوده که به دلیل مخالفت سازمان تامین اجتماعی، تنها درصورت اعتراض در دیوان عدالت اداری و کسب رای، امکان برخورداری از مرخصی بارداری 9 ماهه وجود داشت. اما اخیر ا با مصوبه دولت، مدت زمان مرخصی زایمان تامین اجتماعی به 9 ماه افزایش یافته و بدون نیاز به طرح دعوا در دیوان عدالت اداری، امکان برخورداری از مزایای آن برای زنان وجود دارد.

قانون برای حمایت از زنان شاغل ، مرخصی تحت عنوان مرخصی زایمان پیش بینی کرده است . دستمزد فرد در طول این مرخصی توسط کارفرما پرداخت نمی شود بلکه تحت عنوان کمک هزینه زمان بارداری ، به وسیله سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شود . این مرخصی تماما جزء سوابق کار فرد محسوب شده و حتی پاداش و عیدی به آن تعلق می گیرد .

مرخصی زایمان تامین اجتماعی، طبق قانون اصلاح قوانین تنظیم خانواده مصوب 1392 از 6 ماه به 9 ماه تغییر پیدار کرده بوده، اما در عمل به دلیل عدم تامین اعتبار لازم از سوی دولت، سازمان تامین اجتماعی از پذیرش درخواست های زاید بر 6 ماه و پرداخت مزایای آن خودداری می کرد . این وضعیت تا سال 1400 ادامه داشت، تا اینکه در این سال، با تصویب افزایش مرخصی بارداری تامین اجتماعی برای بانوان تحت پوشش این بیمه از 6 ماه به 9 ماه در هیات دولت، سازمان تامین اجتماعی نیز ملزم به پذیرش مدت 9 ماهه و تامین اعتبار لازم برای اجرای این مصوبه گردید.

با توجه به آنچه گفته شد، در این مقاله به توضیح مرخصی زایمان تامین اجتماعی و بررسی آخرین تغییرات آن ،شرایط دریافت کمک هزینه بارداری و مدارک لازم، نحوه محاسبه دریافتی کمک هزینه بارداری و در نهایت، کمک هزینه زایمان می پردازیم.

مرخصی زایمان تامین اجتماعی، 6 ماه یا 9 ماه ؟

قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب 1392 ، دارای یک ماده واحده و 2 تبصره است . طبق تبصره دو این ماده واحده ، به دولت اجازه داده شده است که مرخصی زایمان را ( از 6 ماه) به 9 ماه افزایش دهد. اما مسئله ای که این روزها زنان شاغل را درگیر خود کرده ، عدم تمکین سازمان تامین اجتماعی از افزایش میزان مرخصی است .

روند سابق به این صورت بود که سازمان تنها 6 ماه را محاسبه و پرداخت می کرده و تنها درصورت اعتراض در دیوان عدالت اداری و به موجب رای دیوان 3 ماه باقی مانده را اجرا می کرده است . تا این که در تاریخ 31/2/ 1398 ، هیئت عمومی دیوان در رای خود به شماره دادنامه 288 الی 305 و 307 ، سازمان تامین اجتماعی را مکلف به پرداخت همه ی 9 ماه دانسته است . بنابرین بدون هیچ ابهامی در جایی که سازمان 6 ماه مرخصی را میپذیرد ، 9 ماه کامل را بایستی پرداخت کند .

البته هر چند ظاهرا این مساله با رای دیوان عدالت اداری خاتمه پیدا کرد، اما به جهت عدم تامین منابع لازم برای پرداخت دو سوم حقوق بانوانی که در مرخصی زایمان به سر می برند برای مدت زاید بر شش ماه، سازمان تامین اجتماعی از قبول این رای خودداری نموده، به طوری که در هر مورد خاص، معترض به تصمیم سازمان می بایست برای احقاق حقوق خود به دیوان عدالت اداری شکایت می نمود. اما اخیر تصمیم دولت، موجبات تغییر این وضعیت را فراهم نموده است که در ادامه به توضیح این خبر می پردازیم.

مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی با صدور دستور اداری، مصوبه هیات وزیران مبنی بر افزایش مرخصی زایمان از ۶ به ۹ ماه را به شعب این سازمان ابلاغ نمود. مهم ترین نکات مطرح شده در این دستور، به شرح زیر می باشد:

1بیمه‌ شدگان زن که مایل به استفاده از مرخصی زایمان 9 ماهه به جای 6 ماه بوده، می توانند با استفاده از سامانه تامین اجتماعی و با بارگذاری مدارک لازم شامل تصویر شناسنامه مادر، گواهی ولادت یا شناسنامه فرزند و گواهی پزشک مربوطه، برای استفاده از مرخصی زایمان به مدت 9 ماه اقدام نمایند.

2کلیه شعب سازمان تامین اجتماعی موظف هستند سند پرداخت کمک‌ بارداری ( مرخصی زایمان ) موضوع این دستور اداری را صادر نموده و در اسرع وقت به اداره کل امور مالی ارسال نمایند.

3معاونت برنامه‌ ریزی، مالی و پشتیبانی سازمان تامین اجتماعی موظف است هزینه‌ های ناشی از اجرای مصوبه جدید دولت را به سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام نموده تا در لوایح سالانه بودجه پیش بینی گردیده و در صورت عدم پیش‌بینی، این هزینه‌ ها را به عنوان بدهی دولت درصورت‌ های مالی سازمان درج نماید.

مرخصی زایمان تامین اجتماعی مادران شاغل صاحب دوقلو

با توجه به بند ( الف ) ماده 17 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، مصوب تاریخ 24 مهر ماه سال 1400 مجلس شورای اسلامی و همچنین، حفظ هماهنگی در دستگاه‌ های اجرایی، مدت زمان مرخصی زایمان، برای مادران شاغل دارای فرزند دو قلو و یا بیشتر، در بخش های دولتی و غیر دولتی، 12 ماه تمام می باشد.

در این طرح، تمام حق و حقوق مرتبط با زمان مرخصی زایمان نیز به این مادران، پرداخت می گردد و لازم به ذکر است که در صورت نیاز مادران، تا دو ماه از این مرخصی، در ماه های پایانی بارداری، قابل استفاده می باشد. همچنین، متقاضیان، توجه داشته باشند در صورت داشتن فرزند دو قلو و یا بیشتر که سن آن ها، کمتر از یک سال است نیز می توانند از مرخصی 12 ماهه زایمان، با تمام حقوق و مزایا، بهره مند شوند.

شرایط دریافت کمک هزینه بارداری و مدارک لازم برای مرخصی زایمان تامین اجتماعی

یکی از شرایط کار زنان در قانون کار، استفاده از مرخصی زایمان و برخوردای از مزایای مربوط به آن می باشد. بانوان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی برای اینکه قادر به استفاده از مرخصی زایمان تامین اجتماعی بوده و بتوانند از کمک هزینه بارداری مربوط به آن برخوردار گردند، لازم است تا دارای شرایطی بوده و همچنین ، مدارک لازم را نیز به سازمان تامین اجتماعی ارائه نمایند. در این بخش، به توضیح شرایط دریافت کمک هزینه بارداری و مدارک لازم برای مرخصی زایمان تامین اجتماعی می پردازیم :

شرایط دریافت کمک هزینه بارداری در مرخصی زایمان تامین اجتماعی​

در ماده 67 قانون تامین اجتماعی شرایط دریافت کمک هزینه زمان بارداری را به شرح زیر اعلام نموده است :

1سابقه پرداخت حق بیمه 60 روز ظرف یکسال قبل

2عدم اشتغال در زمان مرخصی زایمان

3قبل از شروع مرخصی یا مشغول به کار باشد یا در مرخصی استحقاقی باشد

4زایمان برای فرزند چهارم به بعد نباشد

مدارک لازم برای گرفتن کمک هزینه بارداری و حقوق مرخصی زایمان تامین اجتماعی

مدارک لازم برای گرفتن کمک هزینه بارداری و حقوق مرخصی زایمان به شرح زیر می باشد :

1 دفترچه درمانی

2گواهی پزشک معالج

3تائیدیه مراجع پزشکی ذیربط

4فتوکپی کلیه صفحات شناسنامه پدر و مادر

5فتوکپی شناسنامه فرزند

6خلاصه پرونده ترخیص بیمارستان

مرخصی زایمان تامین اجتماعی، تنها یکی از حقوقی بوده که در قانون برای بانوان مشمول بیمه تامین اجتماعی پیش بینی گردیده است. یکی دیگر از حقوقی که برای مشمولین این بیمه پیش بینی شده، استفاده از بیمه بیکاری می باشد. مطالعه مقاله زیر برای اطلاع از مبلغ بیمه بیکاری تامین اجتماعی پیشنهاد می شود.

همچنین، مادرانی که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی بوده و قصد تمدید مرخصی زایمان شش ماهه خود را به نه ماه داشته باشند، لازم است که حضورا به شعبه تامین اجتماعی خود مراجعه نموده و درخواست خود را در واحد امور بیمه شدگان ثبت نمایند تا غرامت مربوط به سه ماه اضافه نیز به آن ها پرداخت گردد.

نحوه محاسبه دریافتی کمک هزینه بارداری در مرخصی زایمان تامین اجتماعی

قسمت آخر ماده 67 قانون تامین اجتماعی بیان می دارد که : کمک بارداری ، دو سوم آخرین مزد یا حقوق بیمه شده طبق ماده 63 می باشد . و همچنین، به موجب ماده 63 این قانون .... آخرين مزد يا حقوق روزانـه بيمـه شـده بـه منظـور محاسـبه غرامت دستمزد ايام بيماری عبارت است از جمع کل دريافتی بيمه شده که به ماخذ آن بيمـه دريافـت شده است در آخرين ۹۰ روز قبل از شروع بيماری تقسيم بر روزهای کار .

جمع این دو ماده و منظور اصلی قانونگذار این است که، کمک هزینه بارداری بیمه تامین اجتماعی، عبارت است از : دو سوم میانگین دریافتی 90 روز آخر ضرب در تعداد روزهای مرخصی زایمان. باید توجه داشت که منظور از دریافتی در محاسبه میزان کمک هزینه بارداری، آن میزان از حقوق است که مبنای پرداخت حق بیمه قرار می گیرد. برای روشن تر شدن موضوع آن را با مثالی توضیح خواهیم داد.

فرض کنید حقوق فردی یک میلیون و پانصد هزار تومان باشد و در سه ماهه قبل از مرخصی هم تغییری نکرده باشد. با این حساب میانگین 90 روز قبل از شروع مرخصی زایمان 50 هزار تومان است که دو سوم آن حدود 33 هزار تومان است . این مبلغ ضرب در 9 ماه مرخصی یا 270 روز معادل 9 میلیون تومان است .

کمک هزینه زایمان در مرخصی زایمان تامین اجتماعی

طبق ماده 68 قانون تامین اجتماعی : بیمه شده زن یا همسر بیمه شده مرد در صورتى که در طول مدت یـک سال قبل از وضع حمل حـق بیمـه شصـت روز را پرداختـه باشـد از کمـک هـا و معاینه هاى طبى و معالجات قبل از زایمان و حـین زایمـان و بعـد از وضـع حمـل استفاده خواهد کرد. سازمان تأمین اجتماعی بنا به درخواست بیمه شـده می تواند به جاى کمک هاى مذکور مبلغى وجه نقد به بیمه شده پرداخـت نمایـد. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مرخصی زایمان تامین اجتماعی به کانال تلگرام موضوعات حقوقی مراجعه کنید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مرخصی زایمان تامین اجتماعی پاسخ دهند.