یکی از مهم ترین حقوقی که طرفین عقد معوض دارند ، آن است که تا طرف مقابل به طور کامل به تعهدات قانونی خود عمل نکرده است ، حق دارند از انجام تعهدات خود امتناع کنند که چنین موضوعی در حقوق تحت عنوان حق حبس نیز شناخته شده است . با توجه به توضیح مطرح شده ، در عقد نکاح نیز زن می تواند با شروطی از حق حبس خود ضمن عقد ازدواج استفاده کند ؛ به این صورت که تا مرد به طور کامل به تعهدات قانونی خود ( یعنی پرداخت مهریه به زن ) عمل نکرده است ، زن نیز قادر است تا از انجام تکالیف زناشویی خود در قبال شوهر ( یا تمکین در برابر مرد ) خودداری کند . البته اعمال حق حبس در عقد نکاح منوط به شرایطی نیز شده است و تنها در صورت وجود شرایط قانونی است که زن امکان استفاده از حق حبس در ازدواج را خواهد داشت که یکی از این شرایط ، عدم وقوع رابطه زناشویی یعنی سابقه تمکین از سوی زن است . به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم پس از توضیح مختصر پیرامون شرایط استفاده زن از حق حبس ، به بررسی این سوال بپردازیم که تکلیف حق حبس زوجه در ازدواج دوم چیست .

شرایط استفاده از حق حبس در نکاح

بر اساس قانون مدنی ، تا زمانی که مرد مهریه همسر خود را به طور کامل نپرداخته باشد ، زن نیز این اختیار را خواهد داشت تا از تمکین در برابر شوهر خود امتناع کند که این مفهوم ضمن ماده 1085 از قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است و در عرف و همچنین در قانون تحت عنوان حق حبس زن در عقد نکاح شناخته می شود . لازم به ذکر است که بر اساس قانون ، در صورتی زن می تواند حق حبس خود را اعمال کند که برخی از شرایط قانونی برای انجام این امر وجود داشته باشند که از جمله شرایط استفاده از حق حبس در نکاح بر اساس قانون می توان به موارد زیر اشاره نمود :

اولا در شرایطی زن می تواند به حق حبس خود استناد کرده و از تمکین در برابر شوهر خودداری کند که مهریه او حال باشد . مهریه حال به مهریه ای گفته می شود که مهلتی برای پرداخت آن قرار داده نشده باشد و به اصطلاح حقوقی ، مهریه مؤجل نباشد .

ثانیا در صورتی زن می تواند از حق حبس خود ضمن عقد نکاح استفاده نماید که قبلا در مقابل شوهر تمکین به عمل نیاورده باشد . بنابراین ، تمکین قبلی زن از شوهر به ویژه تمکین خاص که ناظر بر روابط زناشویی میان زوجین است ، سبب ساقط شدن حق حبس زن در عقد نکاح خواهد شد .

در صورتی که شرایط قانونی مذکور وجود داشته باشد ، زن قادر است تا به حق حبس خود در دادگاه استناد کرده که به تبع آن ، دعوای الزام به تمکین زن در صورت استفاده از حق حبس به نتیجه ای نخواهد رسید .

حق حبس زن در ازدواج دوم

در قسمت های قبلی به بررسی مفهوم حق حبس زن در عقد نکاح پرداخته شده و شرایط قانونی برای اعمال آن نیز مورد بررسی قرار گرفت . با این حال سوال مهمی که در ارتباط با حق حبس زن در عقد نکاح مطرح می شود آن است که حق حبس در ازدواج دوم زن به چه صورت خواهد بود و آیا زن در ازدواج دوم خود نیز می تواند به حق حبس استناد کرده تا از تمکین در قبال شوهر معاف گردد ؟ یا اینکه ازدواج دوم زوجه یکی از موارد سقوط حق حبس زوجه محسوب می شود ؟

در پاسخ به این سوال می توان گفت که در قانون مدنی برای استفاده زوجه از حق حبس شرایطی پیش بینی شده است که عبارتند از اینکه مهریه زن حال باشد و همچنین اینکه زن قبلا از شوهر خود تمکین نکرده باشد . لذا ازدواج دوم زن تاثیری در استفاده زوجه از حق حبس نخواهد داشت .

 به عنوان مثال در صورتی که زن قبلا یک بار ازدواج کرده باشد و رابطه زناشویی به وقوع پیوسته و ازدواج منجر به جدایی شده باشد ، در صورتی که زن مجددا ازدواج کرده و هنوز با شوهر خود رابطه زناشویی برقرار نکرده باشد نیز به لحاظ قانونی امکان امکان استناد به حق حبس خود در ازدواج دومی را نیز خواهد داشت ؛ چرا که تمکین از شوهر فعلی ملاک برخورداری زن از حق حبس خواهد بود و ازدواج قبلی زن ملاک عدم بهره مندی از حق حبس نیست و ارائه دادخواست حق حبس زن به دادگاه در موارد اختلافی ، امکان پذیر خواهد بود . نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد آن است که در صورت استفاده از حق حبس توسط زن ، همچنان حق دریافت نفقه پابرجا خواهد بود و مرد مکلف است نفقه زن را به وی بپردازد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حق حبس زن در ازدواج دوم در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حق حبس زن در ازدواج دوم پاسخ دهند .

در ادامه بخوانید: ازدواج مجدد بعد از طلاق

 

 

 

سوالات متداول

1- حق حبس زوجه در عقد نکاح به چه معناست ؟

2- آیا رابطه زناشویی میان زوجین سبب از بین رفتن حق حبس زن می شود ؟

3- آیا در صورتی که زن برای بار دوم ازدواج کرده باشد ، می تواند از حق حبس خود استفاده کند ؟

---

نظرات کاربران