بر اساس ماده 1130 قانون مدنی یکی از مواردی که به زن حق طلاق می دهد ، اثبات عسر و حرج یا سختی قابل ملاحظه ای است که در طول زندگی مشترک با شوهر با آن مواجه می شود . لذا در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد ، وی می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و دادخواست طلاق به علت عسر و حرج را  ارائه نماید و اگر عسر و حرج زوجه در دادگاه ثابت شود ، دادگاه می‌تواند حکم طلاق زن را صادر کند . در سال 1381 تبصره ای به ماده  مذکور اضافه شد و با تعریف عسر و حرج زن تحت عنوان " وضعیتی که ‌ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد " ، مصادیقی از آن را ارائه کرد که عبارتند از ترک زندگی خانوادگی ، اعتیاد ، محکومیت به حبس ، ضرب و شتم و ابتلای مرد به بیماری های صعب العلاج که البته موارد عسر و حرج زن برای طلاق محدود به مصادیق مذکور در قانون مدنی نیست و هر امری که سبب ایجاد سختی و مشقت قابل ملاحظه برای زن شود ، می تواند مصداقی از عسر و حرج زن در عقد نکاح تلقی گردد .

ترک زندگی خانوادگی توسط مرد

به موجب بند اول از تبصره ماده 1130 قانون مدنی ، ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه ‌متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه یکی از مهم ترین مصادیق عسر و حرج زن در عقد نکاح محسوب می شود . بر اساس این شرط ، در صورتی که زوج به مدت 6 ماه متوالی یا پشت سر هم در طول مدت یک سال زندگی خانوادگی خود را بدون داشتن دلیلی موجه ترک کرده و یا به مدت نه ماه با فاصله و وقفه در طول یک سال ترک منزل نماید ، زوجه با استناد به عسر و حرج خود می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند و این مسئله حکم طلاق به علت غیبت زوج را خواهد داشت .

اعتیاد مرد به مواد مخدر

به موجب بند دوم این تبصره اعتیاد مرد به مواد مخدر مصداق و موردی از عسر و حرج زوجه برای طلاق محسوب شده که با شرایطی سبب ایجاد حق طلاق از طرف زن می شود که بر اساس آن اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلای وی به مشروبات الکلی که به ‌اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی‌ که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است . در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک ، مجددا به مصرف‌ موارد مذکور روی آورد ، بنا به درخواست زوجه طلاق انجام خواهد شد . بنابراین در صورتی که مرد به یکی از مواد مخدر اعتیادی داشت که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد کرده و موثر در آن تشخیص داده شود ، به مرد این مهلت داده می شود که اعتیاد خود را ترک نماید و در غیر این صورت ، به تقاضای زوجه حکم طلاق به دلیل اعتیاد مرد صادر می شود .

 

محکومیت قطعی به حبس بیشتر از پنج سال

سومین مورد از نمونه های عسر و حرج زن بر اساس قانون مدنی ، محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر است . در واقع از آن جهت که حبس شدن مرد به مدت طولانی ممکن است زوجه را با مضیقه و مشقت رو به رو نموده و امکان انجام تکالیف زناشویی از طرف مرد وجود نداشته باشد ، زن دچار عسر و حرج می شود و امکان طلاق به علت عسر و حرج را خواهد داشت .

 

ضرب و شتم یا هر نوع بدرفتاری مرد

مورد بعدی از مصادیق عسر و حرج زن در قوانین ، ضرب و شتم یا هرگونه سوء‌ رفتار مستمر زوج است که عرفا باتوجه به وضعیت زوجه ‌قابل تحمل نباشد . به عنوان مثال در صورتی که مرد همسر خود را کتک بزند و شدت و درجه این کتک زدن برای زوجه قابل تحمل نباشد و یا اینکه مرد با سوء رفتار خود زمینه عسر و حرج زن را فراهم نماید ، حق طلاق به دلیل سوء رفتار زوج برای زن ایجاد خواهد شد .

 

بیماری صعب العلاج یا مسری مرد

به موجب آخرین بند از تبصره ماده 1130 قانون مدنی ابتلای زوج به بیماری ‌های صعب ‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب ‌العلاج ‌دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید ، مصداقی از عسر و حرج زن تلقی می شود ؛ مثل بیماری ایدز یا بیماری های دیگری که بیم سرایت آن به زن وجود دارد و یا صعب العلاج بوده و زندگی مشترک را مختل می کند . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد طلاق به دلیل بیماری مرد کلیک کنید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مصادیق عسر و حرج زن در قانون در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مصادیق عسر و حرج زن در قانون پاسخ دهند .

 

 

سوالات متداول

1- آیا موضوع عسر و حرج زن در قانون مورد پیش بینی قرار گرفته است ؟

2- مصادیق عسر و حرج زن در کدام قانون بیان شده است ؟

3- آیا مصادیق عسر و حرج زن محدود به موارد مذکور در قانون مدنی است ؟

---

نظرات کاربران