در این مقاله به بررسی موارد بطلان و عدم بطلان معامله می پردازیم . 

قرارداد ها بین افراد جامعه باید براساس قوانین و مقررات تدوین و تنظیم شود تا دارای ضمانت اجرایی قانونی و حقوقی باشد و در صورتی که قرارداد به صورت قانونی منعقد نشود مشکلات و مسائل حقوقی بسیاری را در پی خواهد داشت و این امکان وجود دارد که بعد از مدتی یکی از طرفین قصد شکایت از طرف دیگر قرارداد را داشته باشد فرد شاکی در صورتی می تواند با استناد به قرارداد شکایت کند که قرارداد دارای وجاهت قانونی باشد در غیر این صورت این امر با دشواری روبرو خواهد شد . بنابراین اشتباه در عقد معامله به چند صورت امکانپذیر است که گاهی بنا بر دلایلی عقد باطل می شود که این دلایل در قانون مدنی بیان شده است در واقع اشتباه طرفین عقد در برخی موارد باعث بطلان قرارداد و گاهی عدم بطلان قرارداد را در پی دارد . به همین دلیل در این مقاله به بررسی موارد بطلان قرارداد و عدم بطلان معامله می پردازیم . 

برای بررسی موارد بطلان قرارداد یا عقد ابتدا باید گفت که اغلب افراد یک جامعه در ارتباطات خود نیاز انعقاد قرارداد و معاملاتی دارند که باید قواعدی را در نگارش آن رعایت نمایند که در صورت عدم رعایت آن امکان ابطال آن وجود دارد که البته همه اشتباهات در معاملات منجر به بطلان عقد ( قرارداد ) نمی شود . در اینجا به بررسی برخی از اشتباهات در عقود، همانند غش در معامله که باعث باطل شدن قرارداد می شود می پردازیم :

1 - اشتباه در نوع عقد : اشتباه در نوع یا ماهیت عقد یعنی این که دو نفر می خواهند معامله ای را منعقد کنند ولی یکی از طرفین هدف و قصدش از انجام معامله اجاره ملک مورد نظر است ولی طرف دیگر قرارداد قصد فروش ملک را دارد اگر عقد را بدین صورت اشتباه منعقد کنند باعث بطلان عقد است به عبارت دیگر این عقد ( قرارداد ) باطل است . 

2 - اشتباه در مورد عقد : مورد عقد یا معامله آن چیزی است که طرفین می خواهند مبادله کنند در خصوص اشتباه در مورد عقد می توان موردی را تصور کرد که فردی قصد فروش میز یا خودرو پراید خود را دارد ولی طرف دیگر عقد قصد خرید صندلی و یا کامیون را دارد در این حالت اگر عقدی منعقد گردد باطل است . 

3 - اشتباه در خود موضوع معامله : موضوع معامله چیزی است که طرف معامله به دلیل وجود آن وصف حاضر به خرید کالا شده است به طور مثال : اگر شخصی گردنبندی را بخرد به دلیل این که طلا است ولی بعدا مشخص گردد مسی بوده در اینجا معامله و عقد باطل است به دلیل آن که طلا بودن گردنبند علت این معامله بوده است و آن فرد قصد خرید طلا را داشته است . 

4 - اشتباه در شخص طرف معامله : زمانی که شخصیت یک فرد علت انعقاد قرارداد یا عقد است و اشتباه در طرف عقد باعث بطلان معامله است برای روشن تر شدن این موضوع موردی را در نظر بگیرید که فردی به دلیل این که طرف دیگر دوست وی می باشد ماشینی را به او هبه می کند اگر آن فرد دوست ولی نباشد و اشتباه شده باشد آن معامله باطل است چون واهب به دلیل شخصیت آن فرد ماشین را به وی هبه کرده است . 

برای بررسی موارد بطلان قرارداد یا عقد ابتدا باید گفت که اغلب افراد یک جامعه در ارتباطات خود نیاز انعقاد قرارداد و معاملاتی دارند که باید قواعدی را در نگارش آن رعایت نمایند که در صورت عدم رعایت آن امکان ابطال آن وجود دارد که البته همه اشتباهات در معاملات منجر به بطلان عقد ( قرارداد ) نمی شود . در اینجا به بررسی برخی از اشتباهات در عقود، همانند غش در معامله که باعث باطل شدن قرارداد می شود می پردازیم :

1 - اشتباه در نوع عقد : اشتباه در نوع یا ماهیت عقد یعنی این که دو نفر می خواهند معامله ای را منعقد کنند ولی یکی از طرفین هدف و قصدش از انجام معامله اجاره ملک مورد نظر است ولی طرف دیگر قرارداد قصد فروش ملک را دارد اگر عقد را بدین صورت اشتباه منعقد کنند باعث بطلان عقد است به عبارت دیگر این عقد ( قرارداد ) باطل است . 

2 - اشتباه در مورد عقد : مورد عقد یا معامله آن چیزی است که طرفین می خواهند مبادله کنند در خصوص اشتباه در مورد عقد می توان موردی را تصور کرد که فردی قصد فروش میز یا خودرو پراید خود را دارد ولی طرف دیگر عقد قصد خرید صندلی و یا کامیون را دارد در این حالت اگر عقدی منعقد گردد باطل است . 

3 - اشتباه در خود موضوع معامله : موضوع معامله چیزی است که طرف معامله به دلیل وجود آن وصف حاضر به خرید کالا شده است به طور مثال : اگر شخصی گردنبندی را بخرد به دلیل این که طلا است ولی بعدا مشخص گردد مسی بوده در اینجا معامله و عقد باطل است به دلیل آن که طلا بودن گردنبند علت این معامله بوده است و آن فرد قصد خرید طلا را داشته است . 

4 - اشتباه در شخص طرف معامله : زمانی که شخصیت یک فرد علت انعقاد قرارداد یا عقد است و اشتباه در طرف عقد باعث بطلان معامله است برای روشن تر شدن این موضوع موردی را در نظر بگیرید که فردی به دلیل این که طرف دیگر دوست وی می باشد ماشینی را به او هبه می کند اگر آن فرد دوست ولی نباشد و اشتباه شده باشد آن معامله باطل است چون واهب به دلیل شخصیت آن فرد ماشین را به وی هبه کرده است . 

برای بررسی موارد بطلان قرارداد یا عقد ابتدا باید گفت که اغلب افراد یک جامعه در ارتباطات خود نیاز انعقاد قرارداد و معاملاتی دارند که باید قواعدی را در نگارش آن رعایت نمایند که در صورت عدم رعایت آن امکان ابطال آن وجود دارد که البته همه اشتباهات در معاملات منجر به بطلان عقد ( قرارداد ) نمی شود . در اینجا به بررسی برخی از اشتباهات در عقود، همانند غش در معامله که باعث باطل شدن قرارداد می شود می پردازیم :

1 - اشتباه در نوع عقد : اشتباه در نوع یا ماهیت عقد یعنی این که دو نفر می خواهند معامله ای را منعقد کنند ولی یکی از طرفین هدف و قصدش از انجام معامله اجاره ملک مورد نظر است ولی طرف دیگر قرارداد قصد فروش ملک را دارد اگر عقد را بدین صورت اشتباه منعقد کنند باعث بطلان عقد است به عبارت دیگر این عقد ( قرارداد ) باطل است . 

2 - اشتباه در مورد عقد : مورد عقد یا معامله آن چیزی است که طرفین می خواهند مبادله کنند در خصوص اشتباه در مورد عقد می توان موردی را تصور کرد که فردی قصد فروش میز یا خودرو پراید خود را دارد ولی طرف دیگر عقد قصد خرید صندلی و یا کامیون را دارد در این حالت اگر عقدی منعقد گردد باطل است . 

3 - اشتباه در خود موضوع معامله : موضوع معامله چیزی است که طرف معامله به دلیل وجود آن وصف حاضر به خرید کالا شده است به طور مثال : اگر شخصی گردنبندی را بخرد به دلیل این که طلا است ولی بعدا مشخص گردد مسی بوده در اینجا معامله و عقد باطل است به دلیل آن که طلا بودن گردنبند علت این معامله بوده است و آن فرد قصد خرید طلا را داشته است . 

4 - اشتباه در شخص طرف معامله : زمانی که شخصیت یک فرد علت انعقاد قرارداد یا عقد است و اشتباه در طرف عقد باعث بطلان معامله است برای روشن تر شدن این موضوع موردی را در نظر بگیرید که فردی به دلیل این که طرف دیگر دوست وی می باشد ماشینی را به او هبه می کند اگر آن فرد دوست ولی نباشد و اشتباه شده باشد آن معامله باطل است چون واهب به دلیل شخصیت آن فرد ماشین را به وی هبه کرده است .