جرم ورود به عنف و مجازات آن

جرم ورود به عنف، براساس قانون، به معنای ورود با تهدید به منزل یا مسکن دیگری است، که برای آن، در قانون، مجازات حبس شش ماه تا سه سال، در نظر گرفته شده است. بنابراین، شاکی برای طرح دعوای خود در خصوص این جرم، باید به دفاتر خدمات قضایی، مراجعه کرده و شکواییه خود را به ثبت برساند، سپس دادسرا و دادگاه برای بررسی پرونده، اقدامات لازم را انجام می دهند.

مسکن و منزل افراد، حریم شخصی آنها است، که باید در امان باشد و دیگران بدون اجازه آنها نمی توانند در آن وارد شوند. به موجب اصل 22 قانون اساسی، حیثیت ، جان ، مال ، حقوق ، مسکن و شغل افراد از تعرض مصون است، مگر در مواردی که قانون تجویز کند.

اگر فردی بدون اجازه و رضایت دیگری وارد خانه شخصی شود ، معمولا عمل او، تحت عنوان جرم ورود به عنف شناخته می شود و برای آن، در قانون، مجازات در نظر گرفته شده است. حال در صورت وقوع جرم، فرد شاکی، باید با ارائه شکواییه، از مرتکب شکایت نماید. چگونگی ثبت شکایت و همچنین نحوه رسیدگی دادسرا و دادگاه، تشریفات ویژه ای دارد، که شاکی برای پیگیری باید به آن آگاهی داشته باشد.

به همین دلیل، در این مقاله، قصد داریم در ابتدا به بررسی جرم ورود به عنف و مجازات جرم ورود به عنف بپردازیم و در ادامه، نحوه شکایت از این جرم را بررسی کنیم و همچنین توضیح دهیم که نحوه رسیدگی به این جرم در دادسرا و دادگاه به چه صورت است.

جرم ورود به عنف چیست ؟

در تعریف جرم ورود به عنف باید گفت، ورود به عنف یعنی ورود غیر قانونی و غیر مجاز به ملک دیگری، که قانون مجازات اسلامی در ماده 694 قانون مجازات اسلامی، شرایط تحقق این جرم را این گونه مقرر کرده است: "هرکس در منزل یا مسکن دیگری به عنف یا تهدید وارد شود به مجازات از شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و در صورتی‌ که مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا شش سال محکوم می‌شوند."

 براساس این ماده، اگر کسی به زور و بدون اجازه، وارد ملک شخصی دیگری بشود، که لزوما این ورود بدون اجازه، باید در منزل یا مسکن فرد دیگری باشد. در اینجا باید به این موضوع توجه شود که ورود به قهر و غلبه در ماده 691 قانون مجازات اسلامی متفاوت است و مجازات دیگری برای آن پیش بینی شده ولی هردو آنها از مصادیق نقض حریم اشخاص هستند.

 تنها یک استثنا در رابطه با ورود به منزل شخصی دیگران وجود دارد و آن زمانی است که با حکم ورود به منزل صورت بگیرد، که انجام آن لزوما باید توسط ضابط قانونی صورت بگیرد. البته صدور این حکم فقط در شرایط ویژه ای، امکان پذیر است. بازپرس یا قاضی پرونده، موظف است تا هر کاری که لازم است انجام دهد، تا متهم پرونده را پیدا کند و برای صدور حکم او را به دادگاه بفرستد.

بنابراین، برای یافتن او باید منزل متهم تفتیش شود. موضوع تفتیش منزل زمانی می تواند صورت بگیرد، که ورود به منزل، ابتدا قانونا صورت بگیرد. ضابطی که قصد ورود به منزل، دارد، باید از مراجع قضایی صالح حکم ورود به منزل، را دریافت کند.

مجازات جرم ورود به عنف

به موجب ماده 2 قانون مجازات اسلامی، هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون، برای آن مجازات تعیین شده، جرم محسوب می شود. براساس این تعریف قانون از جرم، ورود به عنف چون در قانون، جرم انگاری شده است و دارای عنصر قانونی جرم و مجازات است، باید آن را جرم در نظر بگیریم.

ماده 694 قانون مجازات اسلامی، در خصوص مجازات جرم ورود به عنف اینگونه مقرر می کند؛ "هر کس در منزل یا مسکن دیگری به عنف یا تهدید وارد شود به مجازات از شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و در صورتی‌ که مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا شش سال محکوم می‌شوند."

در متن ماده، عوامل تشکیل جرم، به صورت مطلق بیان شده است، بنابراین صرف ورود همراه با تهدید، سبب تحقق جرم ورود به عنف خواهد شد، که قانون گذار مجازات آن را شش ماه تا سه سال حبس در نظر گرفته است، البته این در حالی است که متهم فقط یک نفر باشد.

باید این موضوع در نظر گرفته بشود، که هرچند در تصور عام، این عقیده وجود دارد که مجازات جرم ورود به عنف می تواند جزای نقدی باشد، اما اینگونه نبوده و ماده 694 قانون مجازات اسلامی، فقط، مجازات حبس را برای آن مقرر کرده است و جزای نقدی، مجازات تعیین شده برای این جرم نیست

قانون در ماده 694 قانون مجازات اسلامی، در خصوص افزایش مرتکبین نیز، مجازات در نظر گرفته است و اینگونه احضار می کند، که هرگاه مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد به حبس یک تا شش سال محکوم خواهند شد. بنابراین عواملی همچون داشتن سلاح سبب افزایش شدت مجازات مرتکبین می شود.

باید به این نکته اشاره شود، که در بند دوم ماده 1 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، در صورتی که ارتكاب جرم به عنف یا تهدید باشد، به حبس درجه چهار و در غیر این صورت به حبس درجه پنج کاهش یافته و تبدیل می شود.

نحوه شکایت از جرم ورود به عنف

در گذشته برای ثبت شکایات کیفری، افراد باید به دادسرا محل وقوع جرم، مراجعه می کردند و در آنجا می توانستند، شکایت کیفری خود را در هر ورقه ای یادداشت کرده و سپس طرح دعوا کنند و در این خصوص، هیچ منع یا محدودیتی برای آنها وجود نداشت. اما امروزه افراد برای ثبت شکایت های کیفری خود، باید به دفاتر محاکم قضایی مراجعه کنند.

شاکی، برای طرح شکایت خود در خصوص جرم ورود به عنف، بایستی یک شکواییه تنظیم نماید که در آن، این موضوع را توضیح دهد که متهم، بدون اجازه و رضایت او وارد منزل شخصی اش شده است و سپس با مراجعه به دفاتر محاکم قضایی ، شکواییه خود را به ثبت برساند.

دفاتر محاکم قضایی به صورت آنلاین و اینترنتی، اقدام به ارجاع دادخواست ها و شکواییه ها می کنند و آنها را به ترتیب به دادسراهای صالح، برای بررسی ارسال می کنند. دادسرای صالح، برای جرم ورود به عنف ، دادسرای محل وقوع جرم است. ادامه روند دادرسی با اقدامات دادسرا و دادگاه صالح، صورت می گیرد.

نحوه رسیدگی به جرم ورود به عنف

همان طور که در بخش قبل، توضیح دادیم، شاکی باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند و یک شکواییه کیفری، در خصوص جرم ورود به عنف، تنظیم کرده و آن را به ثبت برساند. ثبت شکواییه به صورت آنلاین و اینترنتی است. سپس شکواییه به دادسرا محل وقوع جرم فرستاده می شود.

دادسرا بعد از بررسی شکواییه مذکور و انجام تحقیقات مقدماتی، با دو حالت برای صدور قرار مواجه است. اگر مجرمیت متهم نزد دادسرا به اثبات نرسد، دادسرا قرار منع تعقیب صادر خواهد کرد، که در این صورت، تعقیب کیفری متهم، در همین مرحله متوقف می شود. اما اگر مجرمیت متهم برای دادسرا به اثبات برسد، قرار جلب به دادرسی صادر می کند که بایستی این قرار را همراه با پرونده به دادگاه صالح ارجاع دهد. دادگاه صالح برای رسیدگی به جرم ورود به عنف، دادگاه کیفری 2 است.

دادگاه بعد از وصول پرونده، دستور احضار شاکی و متهم و تعیین وقت رسیدگی را صادر می نماید. سپس با بررسی اظهارات ایشان، اقدام به صدور حکم مقتضی می نماید.

دادگاه برای صدور حکم، با دو حالت مواجه هست. اگر ثابت شود که متهم این جرم را انجام نداده است، دادگاه حکم برائت وی را صادر می کند؛ اما اگر مجرمیت متهم اثبات شود، او را به اقدام جرم ورود به عنف محکوم خواهد کرد. و دادگاه براساس ماده 694 قانون مجازات اسلامی ، مجازات ورود به عنف، را شش ماه تا سه سال حبس، برای متهم در نظر گرفته است.

 باید به این نکته اشاره شود، که براساس قانون اگر مرتکبین ‌دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا شش سال محکوم خواهند شد.

 بعد از صدور حکم، براساس ماده 431 قانون آیین دادرسی کیفری، مهلت درخواست تجدیدنظر اصحاب دعوا، برای اشخاص مقیم ایران 20 روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دوماه از تاریخ صدور حکم است. در صورت وجود اعتراض ، مرجع تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر استان، حکم صادره را تجدیدنظر خواهی، خواهد کرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جرم ورود به عنف و مجازات آن ، در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاور حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاور حقوقی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم ورود به عنف و مجازات آن پاسخ دهند .