سوگند یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوا در دعاوی حقوقی و کیفری محسوب می شود که نقش مهمی در اثبات دعاوی حقوقی و کیفری خواهد داشت . از جمله مهم ترین انواع سوگند قضایی در دادگاه می توان به سوگند قاطع دعوا ، سوگند تکمیلی و سوگند استظهاری اشاره نمود که هر یک از آنها در موارد خاصی مورد توجه قرار می گیرند و قبلا در مقاله های جداگانه به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته اند ؛ اما آنچه در این مقاله قصد داریم مورد بررسی قرار دهیم آن است که آیا ادای سوگند استظهاری در دادگاه منوط به درخواست و تقاضای مدعی است ؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ ، شرایط و نحوه درخواست قسم استظهاری در دادگاه به چه صورت خواهد بود ؟ برای پاسخ دادن به این سوالات ، ابتدا ادای سوگند استظهاری در دادگاه را با توجه به قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی مورد بررسی قرار داده و سپس به توضیح درخواست سوگند استظهاری خواهیم پرداخت .

ادای سوگند استظهاری در دادگاه

ادای سوگند استظهاری در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی به عنوان یکی از انواع سوگند مورد پیش بینی قرار گرفته و احکام و شرایط مربوط به آن نیز بیان شده است که با عنایت به قوانین مذکور ، سوگند استظهاری را می توان نوعی از قسم یا سوگند دانست که در دعاوی علیه میت باید توسط مدعی ادا گردد تا حق وی به اثبات برسد . چنین مفهومی از سوگند استظهاری در ماده 1133 قانون مدنی مورد اشاره قرار گفته است که به موجب آن ، " در دعوای بر متوفی در صورتی که اصل حق ، ثابت شده و بقای آن در نظر حاکم ثابت نباشد ، حاکم می تواند از مدعی بخواهد که بر بقای حق خود قسم یاد کند . حکم این ماده در موردی که مدرک دعوا سند رسمی است جاری نخواهد بود " . علاوه بر این ، ماده 278 قانون آیین دادرسی مدنی در خصوص شرایط ادای سوگند استظهاری در دادگاه چنین پیش بینی نموده است : " در دعوای بر میت پس از اقامه بینه ، سوگند خواهان نیز لازم است و در صورت امتناع از سوگند ، حق وی ساقط می شود " .

لذا در شرایطی که شخص مدعی وجود حقی بر علیه متوفی را ادعا کرده است ، علاوه بر اینکه باید با استفاده از انواع ادله اثبات دعوا وجود حق مذکور را به اثبات برساند ، ادای یک سوگند نیز لازم و ضروری خواهد بود که در حقوق چنین سوگندی تحت عنوان " سوگند استظهاری " مورد شناسایی قرار گرفته است . البته در صورتی که دعوای مطرح شده توسط مدعی مستند به سند رسمی بوده ( به این معنا که مدعی برای اثبات حق خود در دادگاه سند رسمی ارائه کرده باشد ) ، ادای سوگند استظهاری از سوی وی منتفی است و نیازی به ادای قسم استظهاری نخواهد بود . برای دریافت اطلاعات کامل در خصوص موارد ادای سوگند استظهاری در دادگاه کلیک کنید .

شرایط و نحوه درخواست سوگند استظهاری

در قسمت قبل سوگند استظهاری چیست و در چه مواردی مدعی باید برای اثبات ادعای خود در دادگاه قسم استظهاری ادا نماید را مورد بررسی قرار دادیم ؛ با این حال یکی از مهم ترین موضوعاتی که در ارتباط با انواع سوگند قضایی در دادگاه همچون سوگند بتی یا قاطع دعوا ، سوگند تکمیلی و سوگند استظهاری وجود دارد ، آن است که درخواست و تقاضای سوگند به چه ترتیبی خواهد بود ؟

به همین مناسبت در این قسمت قصد داریم این مسئله را در خصوص سوگند استظهاری مورد بررسی قرار داده و توضیح دهیم که آیا ادای سوگند استظهاری از سوی مدعی منوط به درخواست وی می باشد ؟ تقاضای ادای قسم استظهاری از سوی مدعی در دادگاه به چه نحوی خواهد بود و در قانون آیین دادرسی مدنی ، مسئله تقاضای قسم استظهاری چگونه مورد پیش بینی قرار گرفته است .

همانگونه که در قسمت قبل توضیح داده شد ، با عنایت به قانون آیین دادرسی مدنی می توان گفت اتیان سوگند استظهاری از سوی مدعی در دادگاه ، در کلیه دعاوی که علیه متوفی اقامه می شود ، به حکم قانون لازم و ضروری است ؛ فلذا ادای این سوگند نیازمند درخواست قسم استظهاری از جانب شخصی نمی باشد . به همین دلیل ، دادگاه در صورت وجود شرایط اتیان سوگند استظهاری ، رأسا قرار اتیان سوگند استظهاری را صادر می کند که صدور قرار ادای قسم استظهاری توسط دادگاه ، نشان دهنده آن است که دادگاه مورد را از موارد ادای سوگند استظهاری تشخیص داده است و مدعی باید با رعایت تشریفات ادای سوگند در دادگاه ، سوگند یاد نموده و نمی تواند سوگند را به طرف مقابل رد کند . لذا اگر مدعی در جلسه رسیدگی حضور داشته باشد ، باید در همان جلسه سوگند استظهاری یاد کند والا در جلسه ای که به این منظور تشکیل می شود ، باید قسم بخورد . لازم به ذکر است که اگر مدعی از ادای قسم یا سوگند استظهاری در دادگاه خودداری کند ، ادعای وی ساقط شده و حقی برای او به اثبات نخواهد رسید .

بنابراین همانگونه که ملاحظه می شود ، ادای قسم استظهاری در دادگاه نیازی به تقاضا و درخواست نداشته و خود دادگاه ادای قسم استظهاری را به مدعی تکلیف می نماید ؛ لذا با توجه به مطلب مذکور ، بحث از شرایط و نحوه درخواست سوگند استظهاری نیز منتفی است .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه درخواست سوگند استظهاری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه درخواست سوگند استظهاری پاسخ دهند .

 

 

 

سوالات متداول

1- در چه صورتی ادای سوگند استظهاری در دادگاه لازم است ؟

2- آیا ادای سوگند استظهاری در دادگاه منوط به تقاضای مدعی است ؟

3- در صورت عدم اتیان سوگند استظهاری از سوی مدعی تکلیف ادعای طرح شده چیست ؟

---

نظرات کاربران