در این مقاله نحوه مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر را مورد بررسی قرار می دهیم .

   

عناوین اصلی این مقاله

• پرداخت نفقه به فرزند
• نحوه مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر
سوالات متداول

از جمله مهم ترین تکالیفی که در روابط خانوادگی وجود دارد ، الزام به انفاق از سوی پدر می باشد و وی موظف است نفقه زن و نفقه فرزندان خود را بپردازد ؛ البته گاهی زوجین از هم طلاق می گیرند که در این صورت ، دیگر پرداخت نفقه به زن موضوعیت نخواهد داشت ولی در هر حال ، پدر موظف به تادیه نفقه فرزند بعد از طلاق می باشد که در صورت عدم انجام این تکلیف قانونی ، مادر به نیابت از فرزند خود می تواند در دادگاه دعوای مطالبه نفقه فرزند اقامه کند . به همین مناسبت در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این سوالات بپردازیم که آیا مادر می تواند برای مطالبه نفقه فرزند دختر یا پسر خود اقدامی انجام بدهد و در صورت مثبت بودن پاسخ ، نحوه مطالبه نفقه فرزند دختر و پسر از طرف مادر به چه صورت است ؟ برای پاسخ دادن به این سوالات نخست به بررسی تکلیف پرداخت نفقه به فرزند پرداخته و در ادامه مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر و نحوه آن را بررسی می کنیم .

پرداخت نفقه به فرزند

بر اساس ماده 1199 قانون مدنی در خصوص اینکه پرداخت نفقه فرزند به عهده کیست تعیین تکلیف شده است که بر اساس این ماده ، نفقه اولاد به عهده پدر است ؛ پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق ، به عهده اجداد پدری است . در صورت نبودن پدر و اجداد پدری یا عدم قدرت آنها ، نفقه به عهده مادر است . هرگاه مادر هم زنده یا قادر به انفاق نباشد ، به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب النفقه است و اگر چند نفر از اجدات و جدات مزبور ، از حیث اقربیت مساوی باشند ، نفقه را باید به حصه مساوی تادیه کنند . لذا بر اساس این ماده می توان گفت تکلیف پرداخت نفقه فرزند دختر و پسر در درجه اول به عهده پدر وی می باشد ؛ البته در صورتی که پدر زنده نبوده و یا استطاعت مالی برای پرداخت نفقه به فرزند خود را نداشته باشد ، این تکلیف به عهده جد پدری یا پدر بزرگ قرار خواهد گرفت . اگر هم جد پدری زنده نبوده و یا قادر به پرداخت نفقه نوه خود نباشد ، مادر مکلف می شود به فرزندان خود نفقه بپردازد . در غیر این صورت ، پدر بزرگ و مادر بزرگ مادری و مادر بزرگ پدری عهده دار پرداخت نفقه به نوه خود خواهند شد که بر همین اساس مطالبه نفقه فرزند از پدر بزرگ نیز امکان پذیر خواهد بود .

نحوه مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر

همانگونه که در قسمت قبل بررسی گردید ، اشخاص متعددی ممکن است تکلیف قانونی جهت پرداخت نفقه فرزند داشته باشند ؛ لکن از آن جهت که وظیفه ابتدایی پرداخت نفقه فرزند به عهده پدر است ، در غالب مواردی که در دعوای مطالبه نفقه فرزند اقامه می شود ، مطالبه نفقه از وی درخواست می گردد ؛ اما پرسشی که مهم است و قصد پاسخ دادن به آن را داریم این است آیا مادر می تواند برای مطالبه نفقه فرزند خود اقدامی انجام دهد ؟ نحوه مطالبه نفقه فرزند اعم از دختر و پسر از سوی مادر چگونه است ؟

پاسخ به این سوال از آن جهت اهمیت دارد که گاهی فرزند به سن بلوغ و سن رشد قانونی نرسیده است و خودش به تنهایی قادر به اقامه دعوا در خصوص مطالبه نفقه نمی باشد که در این صورت شخصی باید به نیابت از وی این امر را انجام دهد . به طور معمول در این شرایط مادر نخستین شخصی است که به فرزند نزدیک می باشد و چه بسا که با وی زندگی کند . به همین دلیل است که در ماده 6 قانون حمایت از خانواده مصوب سال 1391 ، مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر مورد پیش بینی قرار گرفته است ؛ به این معنا که مادر می تواند دعوای مطالبه نفقه فرزند را در مرجع صالح برای مطالبه نفقه فرزند اقامه نموده و مراجع مزبور نیز مکلف به رسیدگی خواهند بود . بر اساس این ماده : " مادر یا هر شخصی که حضانت طفل یا نگهداری شخص محجور را به اقتضای ضرورت بر عهده دارد ، حق اقامه دعوی برای مطالبه نفقه طفل یا محجور را نیز دارد . در این صورت ، دادگاه باید در ابتدا ادعای ضرورت را بررسی کند " . لذا به استناد همین ماده اقامه دعوای مطالبه نفقه فرزند دختر و پسر توسط مادر امکان پذیر خواهد بود و مادری که حضانت طفل را به عهده دارد ، به نوعی ذی نفع در این دعوا محسوب می گردد ؛ چرا که عهده دار پرداخت مخارج کودک نیز هست . در خصوص نحوه مطالبه نفقه فرزند دختر یا پسر از سوی مادر نکته مهمی که وجود دارد آن است که برای مطالبه نفقه فرزند ، مادر باید دادخواستی در خصوص مطالبه نفقه فرزند تنظیم کرده و به شورای حل اختلاف و یا دادگاه خانواده تقدیم نماید و در صورتی که حکمی از مراجع مزبور مبنی بر لزوم پرداخت نفقه فرزند صادر شد و پدر از پرداخت نفقه فرزند دختر یا پسر خود با داشتن توانایی مالی استنکاف نمود ، می توان از وی به جرم ترک انفاق نیز شکایت کرد تا به مجازات قانونی عدم پرداخت نفقه فرزند برسد . برای مشاهده نمونه دادخواست مطالبه نفقه فرزند از سوی مادر کلیک کنید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- آیا مادر می تواند نفقه فرزندان دختر و پسر خود را مطالبه کند ؟

2- برای مطالبه نفقه فرزندان از طرف مادر باید چگونه اقدام کرد؟

3- برای مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر باید به کجا مراجعه کرد؟

مینو

1398/06/13

بیچاره مادری که هم حضانت داره هم نفقه نمی گیره!!

سحر

1402/03/17

بله دقیقا این منم هم خرج بچه میدم هم حضانت دارم دادگاهم همش تورفت وامدم اما رسیدگی نمیکنن همش میندازن روز و ماه های بعد