مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری

زمان و مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری، برای اشخاص مقیم ایران، 20 روز و برای اشخاص مقیم خارج از ایران، 2 ماه از تاریخ ابلاغ رای می باشد. رای صادره از مرجع تجدیدنظر، قطعی است و تنها در صورت وجود جهات اعاده دادرسی، بسته به جهت اعاده، 20 روز از ابلاغ رای قطعی یا اطلاع از موارد اعاده، قابل اعتراض خواهد بود.

قواعد مربوط به تجدید نظر خواهی از رای در دیوان عدالت اداری و زمان تجدیدنظر خواهی، ضمن مبحث دوم قانون دیوان عدالت اداری، یعنی از مواد 65 الی 79 این قانون، توضیح داده شده و نحوه رسیدگی به تقاضای تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری، همچنین، نحوه تنظیم دادخواست این امر، مورد پیش بینی قرار گرفته است.

علاوه بر این، در این قانون، تقاضای تجدید نظر خواهی از رای، صرفا در یک بازه زمانی مشخص امکان پذیر است که در صورت عدم رعایت این مهلت ها برای تجدیدنظر خواهی، دادگاه قرار رد دادخواست تجدید نظر خواهی را صادر خواهد کرد.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم درباره مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری؛ مدت زمان صدور رای تجدیدنظر، در این مرجع؛ مهلت اعتراض به رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری و زمان تجدیدنظر خواهی نسبت به آرا شعب بدوی دیوان، صحبت کرده و بگوییم که رای تجدید نظر و جواب تجدیدنظرخواهی دیوان عدالت اداری چقدر طول میکشد و آیا رای تجدید نظر دیوان، قطعی است یا خیر؟

مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری

گاهی، آرائی که در شعب بدوی دیوان عدالت اداری صادر می شوند، به گونه صحیح و مطابق با واقعیت نبوده و به همین دلیل، شخص ذی نفع، حق اعتراض به آن رای را خواهد داشت. در این صورت، شخص می تواند، ضمن ارائه دادخواست تجدید نظر خواهی از رای، به دیوان عدالت اداری، اعتراض خود را اعلام دارد.

شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری، به درخواست وی رسیدگی کرده و در صورت پذیرش اعتراض توسط شعبه تجدید نظر، مجددا به دعوا رسیدگی ماهوی شده و حکم مقتضی صادر خواهد شد. شخصی که تقاضای تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری را دارد، باید، ظرف مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری، تقاضای تجدید نظر خواهی کند در غیر این صورت، قرار رد دادخواست، صادر خواهد شد.

در ماده 65 قانون دیوان عدالت اداری، مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری، مشخص شده است. مستفاد از این ماده، مهلت و زمان تجدیدنظر خواهی از رای شعب بدوی در دیوان عدالت اداری، بیست روز از تاریخ ابلاغ رای، برای فرد ساکن و مقیم ایران و 2 ماه از تاریخ ابلاغ رای، برای اشخاص مقیم خارج از ایران خواهد بود.

به این معنا که زمانی که رای مرحله بدوی دیوان عدالت اداری ابلاغ گردید، اشخاص، بسته به موقعیت سکونت خود، ظرف مهلت بیست یا شصت روز کاری از تاریخ ابلاغ رای، می توانند، نسبت رای دیوان عدالت اداری، تقاضای تجدید نظر کنند.

لازم به ذکر است که به موجب قسمت انتهایی ماده 68 قانون دیوان عدالت اداری، در صورت ارائه درخواست تجدید نظر خارج از مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری، شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری، قرار رد دادخواست تجدید نظر را صادر می کند.

علاوه بر این، اگر دادخواست تجدید نظر ارائه شده به دیوان عدالت اداری، ناقص باشد، به شخص تجدید نظر خواه، مهلت داده می شود تا دادخواست ناقص تجدید نظر را تکمیل کند که مهلت رفع نقص دادخواست نیز، ده روز از تاریخ ابلاغ رفع نقص، می باشد.

مدت زمان صدور رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری

یکی از پرسش های رایج اشخاصی که در دیوان عدالت اداری، پرونده داشته و اقدام به تجدیدنظر خواهی نموده اند، مبنی بر این است که مدت زمان صدور رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری، چقدر است و آیا همانند مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری، قواعدی مشخص دارد؟ لذا در این بخش، قصد داریم به پرسش مطروحه پاسخ دهیم.

در پاسخ به پرسش فوق الذکر، باید گفت، با توجه به متفاوت بودن تحقیقات مورد نیاز برای رسیدگی به پرونده ها و حجم کاری بالای دیوان، نمی توان، مدت زمان مشخصی را برای صدور رای تجدید نظر در دیوان عدالت اداری، ذکر کرد. چرا که برخی پرونده ها، نیاز به استعلام از مراجع و ادارات مختلف داشته و همین امر، روند رسیدگی را طولانی می نماید. اما می توان گفت، رسیدگی به پرونده، در شعب تجدیدنظر دیوان، کمتر از 4 ماه، زمان نخواهد برد.

شایان ذکر است، مستفاد از ماده 58 قانون دیوان عدالت اداری، هر شعبه از دیوان، باید، ظرف یک هفته از اتمام رسیدگی و تکمیل تحقیقات، پس از آنکه ختم رسیدگی را اعلام کرد، مبادرت به انشای رای نماید. رای صادره، به طور معمول، حداکثر ظرف مدت 5 روز، به طرفین پرونده، ابلاغ خواهد شد.

مهلت اعتراض به رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری

در بررسی مهلت اعتراض به رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری، باید گفت، ماده 78 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392، مقرر می دارد: "مقرراتی که در مرحله بدوی رعایت می‌ شود، در مرحله تجدیدنظر نیز جاری است، مگر این که به موجب قانون، ‌ترتیب دیگری مقرر شده باشد." 

همچنین، ماده 98 و 99 قانون فوق الذکر، مقرر می دارد: "در مورد احکام قطعی، به جهات ذیل، می­ توان دادخواست اعاده دادرسی تقدیم نمود: الف– حکم، خارج از موضوع شکایت صادر شده باشد. ب- حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد. پ- در مفاد حکم، تضاد وجود داشته باشد. ت- حکم صادر شده با حکم دیگری در خصوص همان دعوی و اصحاب آن، که قبلا توسط همان شعبه یا شعبه دیگر صادر شده است، متعارض بوده بدون آن که سبب قانونی موجب این تعارض باشد.

ث- حکم، مستند به اسنادی باشد که پس از صدور، جعلی بودن و یا عدم اعتبار آنها به موجب حکم مراجع صالح قانونی، ثابت شده باشد. ج- پس از صدور حکم، اسناد و دلایلی به دست آید که دلیل حقانیت درخواست ‌کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و دلایل یاد شده در جریان دادرسی در اختیار وی نبوده است."

ماده 99: "مهلت تقدیم دادخواست اعاده دادرسی به این شرح زیر است: در مورد بندهای «الف» تا «پ» ماده (98) این قانون، بیست روز از تاریخ ابلاغ رای شعبه، در خصوص بندهای «ت» تا «ج» ماده (98) این قانون، بیست روز از زمان حصول سبب اعاده دادرسی"

بنابر توضیحات فوق الذکر، می توان گفت، مهلت اعتراض به رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری، با اعاده دادرسی، بسته به جهت اعاده، 20 روز از تاریخ ابلاغ رای یا کشف جهت اعاده دادرسی، می باشد. در ادامه، در خصوص مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری​، نسبت به آرا شعب بدوی دیوان عدالت اداری، توضیح خواهیم داد.

مهلت تجدید نظر خواهی نسبت به آرا شعب بدوی دیوان عدالت اداری

در خصوص توضیح مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری، نسبت به آرای شعب بدوی دیوان عدالت اداری، باید به ماده 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، مراجعه کرد. ماده 65 قانون تشکیلات، در خصوص مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری، نسبت به آرای شعب بدوی، مقرر می دارد:

" کلیه آراء شعب بدوی دیوان به درخواست یکی از طرفین یا وکیل یا قائم‌ مقام و یا نماینده قانونی آن ها، قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر است. مهلت تجدیدنظرخواهی برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از ایران دو ماه از تاریخ ابلاغ است."

بنابراین، مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری، نسبت به آرا شعب بدوی دیوان، برای فرد ساکن ایران، 20 روز از زمان ابلاغ رای و برای فردی که مقیم خاک ایران نیست، 2 ماه از زمان ابلاغ واقعی یا الکترونیکی رای خواهد بود. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص هزینه تجدیدنظر خواهی در دیوان عدالت اداری، می توانند، نسبت به مطالعه مقاله ای که در زیر، با همین عنوان آمده است، اقدام نمایند.

رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری چقدر طول میکشه

صدور رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری چقدر طول میکشه؟ درپاسخ به این پرسش در خصوص مدت زمان صدور آرای تجدید نظر پرونده های مربوط به دیوان عدالت اداری، باید گفت، به طور معمول، صدور رای در مرحله تجدیدنظر دیوان عدالت اداری، حداقل 4 ماه، زمان خواهد برد.

اما، باید این نکته را در نظر داشت که امکان تعین مدت دقیق، برای صدور رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری، وجود نداشته و با توجه به حجم بالای پرونده های مطروحه در دیوان، همچنین، تفاوت موضوعات مطروحه، روند رسیدگی و صدور رای در مرحله تجدیدنظر دیوان، گاهی بیش از 4 ماه و گاهی کمتر از این موعد، زمان خواهد برد ولیکن، به طور کلی، قانون گذار، در خصوص تعیین مهلت و مدت زمان لازم برای صدور رای در مرحله تجدیدنظر، ساکت است. 

آیا رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری قطعی است

اساسا، رای صادره از مراجع تجدید نظر، قطعی است و دیگر، از طرق عادی اعتراض به آرا، نظیر واخواهی و تجدیدنظر خواهی، قابلیت اعتراض به آن، وجود نخواهد داشت. بنابراین، در پاسخ به این پرسش که آیا رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری قطعی است یا خیر؟ باید گفت، رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری، قطعی بوده و نمی توان از طرق عادی اعتراض به آرا، نسبت به آن، اعتراض کرد.

در صورتی که کسی، قصد اعتراض به رای صادره از مرجع تجدید نظر دیوان عدالت اداری را داشته باشد، باید با اعاده دادرسی، آن هم در صورت وجود جهات اعاده دادرسی که در ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392، آمده است، اقدام نماید. مواردی نظیر حکم به بیشتر از میزان خواسته یا وجود تضاد، در مفاد حکمی که از مرجع تجدیدنظر دیوان، صادر شده، از جهات اعاده دادرسی، هستند.

جواب تجدیدنظرخواهی دیوان عدالت اداری چقدر طول میکشد 

پس از توضیحات، در خصوص زمان تجدیدنظر خواهی در دیوان عدالت اداری و بررسی امکان اعتراض به رای قطعی صادره از مراجع و شعب تجدید نظر دیوان از طریق سامانه ماده 79 دیوان عدالت اداری، در قسمت های قبلی مقاله، در این بخش، قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که جواب تجدیدنظرخواهی دیوان عدالت اداری چقدر طول میکشد؟

به طور معمول، اینگونه است که از زمان تجدیدنظر خواهی به رای دیوان تا صدور حکم در خصوص رای مورد تجدیدنظر، حداقل 4 ماه زمان لازم است اما، این مهلت، قطعی نیست و در اغلب موارد، به علت حجم بالای پرونده های ارجاعی به دیوان، از زمان تجدیدنظر خواهی تا صدور حکم در خصوص آن، زمانی به مراتب بیشتر از 4 ماه، لازم می باشد.

با توجه به اینکه نحوه احرای احکام صادره از دیوان عدالت اداری، قواعد مخصوص به خود را دارد، علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص نحوه اجرای احکام دیوان عدالت اداری می توانند، نسبت به مطالعه مقاله ای که در قسمت در ادامه بخوانید مقاله آمده است، اقدام نمایند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مهلت تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری پاسخ دهند.