تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی

از جمله وجوه افتراق و تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی آن است که سوگند استظهاری، صرفا در دعاوی علیه میت اقامه می شود ولی سوگند بتی و سوگند تکمیلی در این خصوص کاربردی ندارند. هر سه این سوگند، از جمله ادله اثبات دعوا بوده و مقصود از سوگند بتی، سوگندی است که قاطع دعوا بوده و در دعاوی قابل اثبات به شهادت شهود، کاربرد دارد.

سوگند یا قسم، به عنوان یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوا شناخته شده و در جریان رسیدگی به پرونده نقش مهمی ایفا می کند؛ به همین دلیل احکام و قواعد مربوط به سوگند یا قسم در قانون آیین دادرسی مدنی، به تفصیل مورد اشاره قرار گرفته است.

از جمله مهم ترین انواع سوگند، می توان به سوگند بتی یا قاطع دعوا، سوگند تکمیلی و سوگند استظهاری اشاره نمود. این سه قسم سوگند، با وجود شباهت هایی که با هم دارند، تفاوت های مهمی نیز داشته و احکام هر یک از آن ها، با دیگری متفاوت است.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم پس از تعریف سوگند بتی، تکمیلی و استظهاری، وجوه افتراق و تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی را مورد بررسی قانونی قرار دهیم. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع، می توانند در ادامه مقاله، همراه ما باشند.

سوگند بتی یا قاطع دعوا

گفته شد که سوگند یا قسم یکی از مهم ترین  ادله اثبات دعوا  بوده و نقش مهمی در جریان رسیدگی به پرونده ایفا می کند و از همین رو، قانون گذار د قانون آیین دادرسی مدنی، احکام و قواعد مربوط به سوگند یا قسم را به تفصیل، مطرح کرده است. لذا، قبل از بررسی وجوه افتراق و تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی، در این تیتر ابتدا، تعریف سوگند بتی یا قاطع دعوا را خواهیم گفت.

یکی از مهم ترین و پر کاربرد ترین انواع سوگند قضایی، سوگند بتی یا قاطع دعوا است که در مواردی استفاده می شود که مدعی، دلیلی برای ادعای خود ارائه نکرده و به وسیله این سوگند، یا ادعای مدعی ثابت و یا ساقط خواهد شد. این نوع سوگند، در ماده 1325 قانون مدنی مورد پیش بینی قرار گرفته است که به موجب آن، در دعاوی قابل اثبات به شهادت شهود، "مدعی می تواند حکم به دعوای خود را که مورد انکار مدعی علیه است، منوط به قسم او نماید."

بنابراین در سوگند بتی که به آن سوگند قاطع دعوا هم گفته می شود، تنها با یک سوگند، ادعای مدعی اثبات یا رد می شود . برای دریافت اطلاعات کامل در مورد اینکه سوگند بتی یا قاطع دعوی چه آثاری دارد، مطالعه مقاله زیر، پیشنهاد می گردد.

سوگند تکمیلی

یکی دیگر از انواع سوگند که برای بیان وجوه افتراق و تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی، اطلاعات در خصوص آن، لازم می باشد، سوگند تکمیلی است که در این بخش، به بررسی تعریف و چیستی آن، از منظر قانون خواهیم پرداخت.

بر خلاف سوگند بتی یا قاطع دعوا که از ادله اثبات دعوا بود، در مواردی که فرد، دلیلی نداشت ادا می شد و به وسیله آن، یا ادعای مدعی ثابت و یا ساقط می گردید، سوگند تکمیلی، به سوگندی گفته می شود که مدعی برای تکمیل دلیل ناقصی که به دادگاه ارائه داده است ادا می کند. البته، سوگند تکمیلی، صرفا در دعاوی ای کاربرد دارد که در ماده 277 قانون آیین دادرسی مدنی مورد پیش بینی قرار گرفته اند. ماده 277 قانون مذکور، مقرر می دارد:

"در کلیه دعاوی مالی که به هر علت و سببی، به ذمه تعلق می‌ گیرد از قبیل قرض، ثمن معامله، مال الاجاره، دیه جنایات، مهریه، نفقه، ضمان به تلف یا اتلاف، همچنین دعاوی که مقصود از آن، مال است از قبیل بیع، صلح، اجاره، هبه، وصیت به نفع مدعی، جنایت خطائی و شبه عمد موجب دیه، چنانچه برای خواهان امکان اقامه بینه شرعی نباشد، می‌ تواند با معرفی یک گواه مرد یا دو گواه زن، به ضمیمه یک سوگند، ادعای خود را اثبات کند."

بنابراین، سوگند تکمیلی، در مواردی به کار خواهد رفت که خواهان امکان اقامه بینه شرعی نداشته و باید، به ضمیمه یک گواه مرد یا دو گواه زن، انجام گیرد. مطالعه مقاله زیر، جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سوگند تکمیلی، توصیه می گردد.

سوگند استظهاری

سوگند استظهاری که به نوعی سوگند در "دعاوی علیه میت" محسوب می شود، در ماده 1333 قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته که بر اساس این ماده، در دعاوی که علیه متوفی اقامه می شود، حاکم می تواند از شخص مدعی، بخواهد که برای اثبات حق خود، سوگند یاد کند.

در این صورت، کسی که باید قسم یاد کند (مدعی)، نمی تواند قسم را به طرف دیگر (مدعی علیه) رد نماید. علاوه بر این، به موجب ماده 278 در قانون آیین دادرسی مدنی، در دعاوی بر میت، سوگند خواهان نیز لازم است و در صورتی که خواهان یا مدعی، از ادای سوگند امتناع کند، حق وی ساقط خواهد شد.

یعنی، دادگاه با صدور قرار اتیان سوگند استظهاری، اتیان سوگند مدعی را مقرر می دارد و مدعی باید با رعایت شرایط اتیان سوگند در قانون آیین دادرسی مدنی، اقدام به این امر نماید؛ در غیر این صورت حق وی به اثبات نرسیده و ساقط خواهد شد.

تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی

حال که به بررسی انواع سوگند یا قسم یعنی سوگند بتی، سوگند تکمیلی و سوگند استظهاری در حقوق پرداختیم، در این بخش از مقاله، قصد داریم در خصوص وجوه افتراق و تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی، از منظر قانون، صحبت کرده و این امر را مورد بررسی قرار دهیم.

اولین تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی، آن است که سوگند استظهاری، صرفا در دعاوی علیه میت اقامه می شود ولی سوگند بتی و سوگند تکمیلی، در این خصوص کاربردی ندارند؛

دومین وجه از وجوه افتراق و فاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی آن است که اتیان سوگند استظهاری از سوی مدعی، نیازمند درخواست مدعی علیه و یا خود مدعی نمی باشد؛ بلکه دادگاه، راسا قرار اتیان سوگند استظهاری را صادر می کند؛

سومین وجه از وجوه افتراق و تفاوت سوگند استظهاری با سوگند تکمیلی در آن است که سوگند تکمیلی برای تکمیل نمودن دلیل ناقص مدعی یاد می شود؛ در حالی که سوگند استظهاری، به دلیل نقص ادله مدعی نیست و تنها به دلیل اینکه مدعی علیه فوت کرده است، باید سوگند یاد گردد.

لازم به ذکر است که سوگند استظهاری با سوگند تکمیلی، شباهت هایی هم دارد که از جمله این شباهت ها، آن است که ادای سوگند در هر دوی سوگند تکمیلی و استظهاری، توسط مدعی به عمل می آید و امکان رد سوگند به مدعی علیه وجود ندارد. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص فاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی پاسخ دهند .