یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوا ، سوگند یا قسم می باشد ؛ لذا احکام ، شرایط خاص و انواع و اقسام سوگند در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده است و یکی از انواع سوگند ، سوگند قضایی است که خود به سه دسته سوگند بتی یا سوگند قاطع دعوا ، سوگند تکمیلی و سوگند استظهاری تقسیم بندی می شود . قبلا در مقاله های جداگانه به بررسی سوگند بتی و سوگند تکمیلی پرداخته شد ؛ اما آنچه در این مقاله قصد داریم به بررسی آن بپردازیم ، " سوگند استظهاری " است که در واقع به سوگندی گفته می شود که در " دعاوی علیه میت " خواهان باید ادا نماید ؛ بدون آنکه دلایل او برای اثبات ادعا نقصی داشته باشد . به همین مناسبت در ادامه به بررسی سوگند استظهاری چیست ، شرایط سوگند استظهاری و تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تمکیلی می پردازیم .

سوگند استظهاری چیست

همانگونه که اشاره شد ، یکی از انواع سوگند بر اساس قانون ، سوگند استظهاری است که مبنای فقهی دارد . مفهوم و معنای سوگند استظهاری در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی مورد اشاره قرار گرفته است که به موجب ماده 1333 قانون مدنی " در دعوای بر متوفی در صورتی که اصل حق ، ثابت شده و بقای آن در نظر حاکم ثابت نباشد ، حاکم می تواند از مدعی بخواهد که بر بقای حق خود قسم یاد کند . در این مورد کسی که از او مطالبه قسم شده است ، نمی تواند قسم را به مدعی علیه رد کند . حکم این ماده در موردی که مدرک دعوا سند رسمی است جاری نخواهد بود " . ماده 278 قانون آیین دادرسی مدنی نیز در خصوص سوگند استظهاری چنین مقرر داشته است : " در دعوای بر میت پس از اقامه بینه ، سوگند خواهان نیز لازم است و در صورت امتناع از سوگند ، حق وی ساقط می شود " . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع سوگند در قانون کلیک کنید .

شرایط سوگند استظهاری

با عنایت به ماده 1333 قانون مدنی و همچنین ماده 278 قانون آیین دادرسی مدنی از جمله شرایط سوگند یا قسم استظهاری می توان به موارد زیر اشاره کرد :

الف ) در تمام مواردی که حقی علیه شخصی که فوت کرده است از ورثه وی مطالبه می شود ، اگر ادله ابرازی مدعی توان اثبات ادعا را نیز داشته باشد ، دادگاه برای اینکه به سود مدعی حکم صادر کند علاوه بر توجه به ادله وی ، مکلف است از مدعی تقاضای سوگند نماید و اگر مدعی از سوگند خودداری نماید ، حق او ساقط خواهد شد که به این سوگند مدعی در فقه سوگند استظهاری می گویند .

 

ب ) از دیگر شرایط سوگند استظهاری می توان به ماده 279 قانون آیین دادرسی مدنی اشاره کرد که بر اساس آن " هر گاه خواهان در دعوای بر میت ، وارث صاحب حق باشد و بر اثبات ادعای خود اقامه بینه کند ، علاوه بر آن باید ادای سوگند نماید . در صورت عدم اتیان سوگند ، حق مورد ادعا ساقط خواهد شد . در صورت تعدد وراث ، هر یک نسبت به سهم خود باید ادای سوگند استظهاری نمایند و چنانچه برخی سوگند خورده و برخی نکول کنند ( از ادای سوگند امتناع کنند ) ، ادعا فقط نسبت به کسانی که سوگند خورده اند ثابت خواهد شد . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نکول سوگند کلیک کنید .

 

ج ) در مواردی که ادعا مستند به سند رسمی است ، نیازی به قسم استظهاری از سوی مدعی نیست . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قرار اتیان سوگند استظهاری و نمونه سوگند استظهاری کلیک کنید . 

 

تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تمکیلی

 حال که با مفهوم و کاربرد سوگند استظهاری آشنا شدیم و موارد لزوم سوگند استظهاری را بررسی کردیم ، لازم است به بررسی تفاوت این نوع سوگند با سایر انواع سوگند اعم از سوگند بتی و تکمیلی بپردازیم . تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تمکیلی این است که از یک سو سوگند استظهاری تنها در " دعاوی علیه میت " ادا می شود و از سوی دیگر ادای سوگند استظهاری منوط به درخواست نبوده ؛ بلکه دادگاه رأسا ادای سوگند را مقرر می دارد . تفاوت بارز سوگند استظهاری با سوگند تکمیلی هم در آن است که بر خلاف سوگند تکمیلی که برای تکمیل دلیل ناقص باید ادا شود ، قسم استظهاری در حالی ادا می شود که دلیل مدعی ناقص نمی باشد . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت سوگند استظهاری با سوگند بتی و تکمیلی کلیک کنید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قسم استظهاری و شرایط قسم استظهاری ​در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قسم استظهاری و شرایط قسم استظهاری پاسخ دهند .

 

 

---

نظرات کاربران