رجوع شاهد از شهادت در دادگاه و پیامدهای آن

قانون گذار، امکان رجوع از شهادت در دادگاه، توسط شاهد را پیش بینی کرده است و شاهد می تواند، به صورت شفاهی یا ضمن یک لایحه کتبی، رجوع خود از شهادتش در دادگاه را اعلام دارد. از پیامدهای پس گرفتن گواهی، بی اثر شدن شهادت داده شده و عدم امکان رجوع مجدد به آن، خواهد بود.

بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، یکی از انواع ادله اثبات دعوا در امور حقوقی و کیفری، گواهی یا شهادت است که شرایط ویژه و خاص خود را دارد. آیین استماع شهادت، شرایط شاهد، شرایط گواهی یا شهادت و دعاوی قابل اثبات با شهادت نیز به تفصیل در این قانون مورد پیش بینی قرار گرفته اند.

علی رغم اینکه شهادت، دلیلی برای اثبات ادعا در دادگاه است، اما گاهی ممکن است شاهد، از شهادتی که در دادگاه ادا کرده، رجوع نماید و به عبارتی، از آن چه اظهار کرده است، برگردد. چنین عملی، در قانون آیین دادرسی مدنی، رجوع از شهادت نامیده می شود و تبعاتی را به دنبال خواهد داشت.

با توجه به تبعات این امر، در این مقاله، قصد داریم مفهوم رجوع از شهادت در دادگاه را بررسی کرده و امکان یا عدم امکان آن را از لحاظ قانونی، توضیح دهیم، سپس، پیامدهای پس گرفتن گواهی را ذکر کرده، نحوه پس گرفتن شهادت در دادگاه و در دفترخانه را گفته و بعد از توضیح رجوع و عدول از شهادت در دعاوی کیفری، یک نمونه متن در این خصوص را ارائه کنیم.

رجوع از شهادت یعنی چه

شهادت شهود، یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوا بوده است که قانون گذار، در قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری، آداب و تشریفات آن را پیش بینی کرده است و تنها در صورتی آن را به عنوان دلیل اثبات دعوا و ادعا، لحاظ خواهد کرد که شرایط آن، موجود باشد. یکی از اصطلاحات رایج در خصوص شهادت، اصطلاح رجوع از شهادت است.

مسئله رجوع از شهادت، در فقه، مورد توجه ویژه قرار گرفته است و فقها درباره آن، به بحث و بررسی پرداخته‌اند. اما، از منظر حقوقی، صرفا ماده 1319 قانون مدنی و 198 قانون مجازات، به موضوع رجوع از شهادت در دادگاه پرداخته و آثار حقوقی ناشی از آن را ذکر کرده اند.

مقصود از رجوع از شهادت، این است که شاهد، یعنی شخص ادا کننده شهادت، تمام یا بخشی از شهادت خود در دادگاه را به جهت اینکه خلاف واقع است و او، از این امر، اطلاعی نداشته، پس بگیرد. در صورتی که فرد، اعلام کند، عمدا اقدام به شهادت کذب کرده و به همین جهت، اقدام به رجوع از شهادت می نماید، به مجازات شهادت دروغ، محکوم خواهد شد.

آیا شاهد می تواند شهادتش را پس بگیرد

یکی از پرسش های رایج در بحث شهادت این است که آیا شاهد می تواند، اقدام به پس گرفتن گواهی خود در دادگاه نماید یا خیر؟ لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم تا درباره امکان یا عدم امکان پس گرفتن گواهی در دادگاه، توسط شاهد ادا کننده شهادت، صحبت کنیم.

برای بررسی امکان یا عدم امکان پس گرفتن شهادت در دادگاه، توسط شاهد، باید، به ماده 319 قانون مدنی مراجعه کنیم، این ماده مقرر می دارد: "در صورتی که شاهد از شهادت خود رجوع کند یا معلوم شود بر خلاف واقع شهادت داده است، به شهادت او ترتیب اثر داده نمی شود."

پیامدهای رجوع از شهادت چیست

یکی از مهم ترین مواردی که درباره موضوع رجوع شاهد از شهادت، قابل بحث و بررسی است، پیامدهای پس گرفتن گواهی در دادگاه است. لذا در این بخش از مقاله قصد داریم تا پیامدهای پس گرفتن گواهی در دادگاه را از منظر قانون، مورد بررسی قرار دهیم.

در فقه شیعه به این مسائل، توجه شده است و فقها در بیان احکام شرعی، در مورد این مسائل کوشیده‌اند، ولی در حقوق، صرفا، شهادتی که از آن، رجوع شده، فاقد اثر دانسته شده و به جزئیات این موضوع نه در قانون و نه در ادبیات و متون حقوقی، توجه کافی نشده و زوایای حقوقی این موضوع، تشریح نگردیده است. اما بر اساس اصول کلی، پیامدهای پس گرفتن گواهی را می توان به رجوع شاهد از شهادت، پیش از صدور حکم قطعی و رجوع از شهادت پس از صدور حکم قطعی تقسیم بندی و بررسی نمود:

پس گرفتن شهادت در دادگاه و در دفترخانه

در قسمت های قبل، امکان پس گرفتن شهادت در دادگاه، توسط شاهد را از حیث قانون مدنی و با استناد به ماده 1319 این قانون، مورد بررسی قرار دادیم و گفتیم که چنین امری، میسر است. در این بخش از مقاله، قصد داریم در خصوص نحوه پس گرفتن گواهی در دادگاه و در دفترخانه اسناد رسمی صحبت کنیم و بگوییم که آیا رجوع از شهادت، از طریق تنظیم سند رسمی در دفترخانه نیز امکانپذیر هست یا خیر؟ 

در پاسخ به این پرسش که آیا امکان رجوع از شهادت، از طریق تنظیم سند رسمی در دفترخانه نیز امکانپذیر هست یا خیر؟ باید گفت، بله، شاهد می تواند، همراه آن شخص از اصحاب دعوا که علیه او شهادت داده، در دفترخانه اسناد رسمی حاضر شود و پس از تنظیم سند رجوع از شهادت و تایید اعتبار امضای وی، در دفترخانه، طرف دعوا، این سند را به دادگاه رسیدگی کننده به پرونده ارائه دهد و بدین ترتیب، نیاز به حضور شاهد، برای رجوع از شهادت در دادگاه، مرتفع گردد.

نحوه پس گرفتن شهادت در دادگاه نیز بدین صورت می باشد که شاهد، به موجب لایحه یا شفاهی، رجوع از شهادت خود را به دادگاه رسیدگی کننده به پرونده، اعلام می نماید و بسته به مرحله ای که پرونده در آن است، به رجوع از شهادت، ترتیب اثر داده شده و با احتساب رجوع شدن از آن، رای مقتضی، صادر می گردد.

رجوع و عدول از شهادت در دعاوی کیفری

پس از بررسی نحوه رجوع از شهادت در دفترخانه و در دادگاه، در این بخش از مقاله، قصد داریم تا با مراجعه به قانون مجازات اسلامی جدید، رجوع و عدول از شهادت در دعاوی کیفری را مورد بررسی قرار دهیم. برای این امر، باید به ماده 198 قانون مجازات اسلامی، مراجعه نماییم. این ماده مقرر می دارد:

"رجوع از شهادت شرعی، قبل از اجرای مجازات، موجب سلب اعتبار شهادت می‌ شود و اعاده شهادت پس از رجوع از آن، مسموع نیست." بر اساس این ماده، رجوع از شهادت در دعاوی کیفری و دادگاه های کیفری نیز قابل انجام و پذیرفته شده است و شاهد می تواند، نسبت به این امر، اقدام کند.

از آثار عدول و رجوع از شهادت در دادگاه و دعاوی کیفری می توان به سلب اعتبار شهادت و همچنین، عدم امکان بازگشت از رجوع، اشاره نمود. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تشریفات استماع شهادت شهود می توانند، نسبت به مطالعه مقاله زیر در این خصوص، اقدام کنند.

نمونه متن پس گرفتن شهادت

چنانچه شاهد بخواهد، اقدام به پس گرفتن گواهی خود در دادگاه نماید، می تواند این امر را به صورت شفاهی یا از طریق تقدیم یک لایحه کتبی انجام دهد. لذا، در این بخش از مقاله قصد داریم تا یک نمونه متن پس گرفتن شهادت و فایل دانلود آن را ارائه کرده تا متقاضیان، در صورت نیاز، از آن، استفاده نمایند.

علاقمندان به دانلود نمونه متن پس گرفتن شهادت، می توانند، از طریق لینک زیر اقدام کنند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد رجوع شاهد از شهادت در دادگاه و پیامدهای آن ​در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون رجوع شاهد از شهادت در دادگاه و پیامدهای آن پاسخ دهند.