اسناد مسلم الصدور و انواع آن

در این مقاله قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که اسناد مسلم الصدور به چه معناست و انواع اسناد مسلم الصدور کدامند .

بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی هر یک از طرفین دعوا می تواند نسبت به سند ارائه شده توسط طرف مقابل ادعای جعل و انکار و تردید نماید که در این صورت دادگاه با صدور قرار رسیدگی به اصالت و صحت سند ، موظف است به اصالت سند مورد اعتراض رسیدگی نماید . از جمله مهم ترین راه های رسیدگی به اصالت سند در دادگاه ، تطبیق خط ، مهر ، امضا و اثر انگشت سند مورد اعتراض با اسناد مسلم الصدور می باشد ؛ به همین مناسبت در این مقاله قصد داریم به این پرسش ها پاسخ دهیم که اولا اسناد مسلم الصدور به چه معناست و ثانیا انواع اسناد مسلم الصدور کدامند .

معنای سند مسلم الصدور

بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی در پی اعتراض به صحت و اصالت سند توسط یکی از طرفین ، دادگاه با استفاده از روش هایی به بررسی صحت و اصالت سند می پردازد که یکی از این روش ها تطبیق خط ، مهر ، امضا و اثر انگشت سند مورد اعتراض با اسناد مسلم الصدور  می باشد . بر این اساس ، اسناد مسلم الصدور به معنای سندی است که صدور آنها از شخص مسلم شمرده شده و می توانند در دادگاه اساس و مبنای تطبیق قرار گیرند تا اصالت یا عدم اصالت سند مورد اعتراض احراز شود . البته این عبارت در قانون جدید آیین دادرسی مدنی دیده نمی شود ؛ اما در دادگاه ها همواره به کار گرفته شده و می شود . قانون قدیم آیین دادرسی مدنی اسناد مسلم الصدور به مفهوم مزبور را عمدتا در ماده 396 شمارش کرده بود ؛ اما در ماده 223 قانون جدید آیین دادرسی مدنی مفهوم این اسناد به صورت وارونه مورد اشاره قرار گرفته است که بر اساس این ماده : " خط ، مهر ، امضا و اثر انگشت اسنادی عادی را که نسبت به آن انکار و تردید یا ادعای جعل شده باشد ، نمی توان اساس تطبیق قرار داد ؛ هر چند حکم به صحت آن شده باشد " . بر اساس این ماده اگر سند عادی در دعوایی ابراز شده باشد و نسبت به آن اعتراض شده باشد ، خط ، مهر ، امضا یا اثر انگشت آن در دعوای دیگر نمی تواند اساس تطبیق قرار گیرد ؛ هر چند که در دعوای نخست حکم به اصالت سند صادر شده باشد .

البته بر اساس این ماده تنها خط ، مهر یا اثر انگشت چنین سندی نمی تواند مبنای تطبیق قرار گیرد و در نتیجه ، دادگاه می تواند به مفاد آن سند برای تشخیص اصالت سند دیگری که مورد اعتراض واقع شده است اعتماد کند . بنابراین ، برای مثال اگر در دعوایی چکی مورد استناد قرار گرفته و به اصالت آن سند اعتراض شده باشد ، اما دادگاه در پی رسیدگی به سند حکم به اصالت آن داده باشد ، مفاد این چک ( نه خط ، مهر ، امضا و اثر انگشت آن ) می تواند در دعوایی که به استناد سند دیگری ( برای نمونه مبایعه نامه ) اقامه گردیده و به اصالت آن اعتراض شده باشد ، برای تشخیص اصالت سند مورد استناد قرار گیرد ؛ هر چند خط ، مهر ، امضاء یا اثر انگشت آن نتواند اساس تطبیق قرار گیرد . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قرار رسیدگی به اصالت سند و راه های تشخیص اصالت سند در دادگاه کلیک کنید .

انواع سند مسلم الصدور

در قسمت قبل به بررسی مفهوم سند مسلم الصدور و تعریف اسناد مسلم الصدور پرداخته شد ؛ اما اسناد مسلم الصدور چه انواعی دارد و به چه دسته بندی هایی قابل تقسیم است ؟ با عنایت به دسته بندی اسناد در قانون آیین دادرسی مدنی انواع سند مسلم الصدور را می توان به شرح زیر بررسی نمود :

سند مورد توافق طرفین

هر گاه طرفین در برگزیدن سندی به عنوان سند مسلم الصدور توافق نمایند ، آن سند می تواند اساس تطبیق قرار گیرد ؛ حتی اگر قانونگذار آن را مسلم الصدور ندانسته باشد . برای نمونه اگر خوانده نسبت به اصالت یک سفته که منتسب به مورث اوست تردید نماید و طرفین توافق کنند که سفته ای دیگر ، چک ، نامه خصوصی یا .... که به امضای مورث رسیده است اساس تطبیق قرار گیرد ، دادگاه باید آن را اساس تطبیق قرار دهد .

سند عادی اقامه شده که مورد تعرض قرار نگرفته

با عنایت به مفهوم ماده 223 قانون آیین دادرسی مدنی ، محتویات و مندرجات سند عادی که در دعوایی ارائه گردیده و نسبت به اصالت آن اعتراضی نشده باشد ، در دعوای دیگر می تواند به عنوان نوعی سند مسلم الصدور اساس تطبیق قرار گیرد و به درخواست ذی نفع ، دادگاه باید پرونده آن دعو را مطالبه نماید . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سند عادی و انواع سند عادی کلیک کنید .

اسناد رسمی

یکی دیگر از انواع اسناد مسلم الصدور اسناد رسمی می باشند که با توجه به ماده 223 قانون آیین دادرسی مدنی محتویات و مندرجات سند رسمی که در دعوایی مورد استناد قرار گرفته و نسبت به آن ادعای جعل شده باشد می تواند اساس تطبیق سند قرار گیرد . علاوه بر آن ، هر گاه سند رسمی در دعوایی مورد استناد قرار گرفته و نسبت به آن ادعای جعل نشده باشد ، محتویات و مندرجات آن می تواند اساس تطبیق قرار گیرد . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اسناد رسمی و محتویات و مندرجات سند رسمی کلیک کنید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اسناد مسلم الصدور و انواع آن​ ​در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون  اسناد مسلم الصدور و انواع آن​ پاسخ دهند .