ابطال رای داوری

امکان ابطال رای داوری، درمواردی که داور، صلاحیت صدور رای را نداشته باشد یا به امری خارج از موضوع ارجاع شده به او، رای دهد، وجود داشته و شرایط و نحوه ابطال آن، بدین صورت بوده که هریک از طرفین دعوا می تواند، ظرف مدت 20 روز بعد از ابلاغ رای داور، حکم به بطلان رای داور را بخواهد تا دادگاه به موضوع، رسیدگی کرده و اگر یکی از موارد فوق الذکر را در آن احراز کند، حکم به بطلان رای خواهد داد.

بهترین راه برای حل و فصل دعاوی و اختلافات، گفتگوی مسالمت آمیز و حل آن اختلاف، نزد داور یا میانجی گر است. در قانون نیز، به ویژه در قراردادها، قانون گذار، نهاد داوری را برای حل مشکلات و اختلافات ناشی از قرارداد، مورد پیش بینی قرار داده و بر همین اساس، افرادی که صلاحیت اقامه دعوا را دارند، می توانند، اختلافات خود را به داوری یا یک یا چند داور ارجاع دهند.

 در این صورت، طرفین اختلاف، به داور مرضی الطرفین، مراجعه کرده و داور باید در خصوص اختلاف به وجود آمده قضاوت کرده و رای مقتضی را صادر نماید. اما گاهی، رای داور، بر مبنای قانون نبوده و طرفین، قصد ابطال آن را دارند. امکان ابطال رای داوری نیز در قانون، پیش بینی شده، اما، تنها در صورتی، امکان پذیر خواهد بود که شرایط قانونی آن، وجود داشته باشد و بر اساس نحوه و مراحل انجام این امر صورت گیرد.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم، در خصوص ابطال رای داوری صحبت کرده و در خصوص امکان اعتراض، موارد اعتراض، شرایط و نحوه ابطال رای داوری توضیح دهیم؛ سپس، امکان و نحوه اعتراض به ابطال رای داوری را بررسی کرده و آثار باطل شدن رای داور را بگوییم و در نهایت، نمونه دادخواستی در زمینه ابطال رای داوری ارائه دهیم.

ابطال رای داوری

 به غیر از دعاوی ای نظیر وقف، تولیت، نسب، طلاق، اصل نکاح و فسخ آن و ورشکستگی، در باقی دعاوی حقوقی، امکان ارجاع امر، به داوری که پروانه داوری دارد، وجود داشته و چنانچه طرفین یک قرارداد، شرط کرده باشند که در صورت بروز اختلاف در حدود قرارداد، مساله را به داور ارجاع دهند، این امر، برای هر دوی آن ها، لازم الاتباع بوده و دادگاه، تنها در صورتی حق ورود به مساله را خواهد داشت که داور از صدور رای، استنکاف ورزد یا موارد ابطال رای داوری، وجود داشته باشد.

با توجه به توضیحات فوق، ممکن است این پرسش مطرح گردد که ابطال رای داوری یعنی چه و آیا، امکان پذیر است یا خیر؟ لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم درباره مفهوم ابطال رای داوری و امکان پذیر بودن یا نبودن این امر، صحبت کنیم.

در پاسخ به این پرسش که آیا امکان ابطال رای داوری وجود دارد یا خیر باید گفت؟ بله در شرایطی که یکی از موارد ابطال رای داوری که در ادامه، به تفصیل، به توضیح آن ها خواهیم پرداخت، وجود داشته باشد، امکان ابطال رای داوری، وجود داشته و هریک از اصحاب دعوا می تواند، با اعتراض خود، نسبت به این امر، اقدام کند.

مقصود از ابطال رای داوری، این است که هر دو طرف یا یکی از اصحاب دعوا، بخواهند تمام یا بخشی از رای داور، ملغی شده و رای جدیدی، به عنوان جایگزین آن، صادر گردد. در واقع، مقصود از ابطال، خدشه وار کردن به رای صادره از جانب داور می باشد.

اعتراض به رای داوری و موارد ابطال آن

قانون گذار، امکان اعتراض به رای داور را توسط طرفین دعوا، پیش بینی کرده است، منوط بر اینکه، موارد اعتراض قانونی که سبب ابطال رای داور می شوند، وجود داشته باشند. لذا، در این بخش از مقاله، قصد داریم درباره اعتراض به رای داوری و موارد ابطال آن، صحبت کنیم که عبارتند از:

 رای صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد.

داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده، رای صادر کند. در چنین شرایطی، رای قابل اجرا نخواهد بود.

 داور خارج از حدود اختیار خود، رای صادر کند. در این صورت، فقط آن قسمت از رای که خارج از اختیارات داور است ابطال می گردد. 

داور یا داوران، پس از انقضای مدت داوری، رای خود را صادر و تسلیم کنند.

داور، اقدام به صدور رایی نماید که با آنچه در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است، مخالف باشد. 

داوری اقدام به صدور رای نماید که مجاز به صدور رای و شاسیته نبوده یا قرارداد رجوع به داوری، بی اعتبار بوده باشد. فردی که شایسته داوری نیست، فردی است که به موجب حکم دادگاه، از داوری کردن، ممنوع شده یا فاقد اهلیت قانونی باشد.

شرایط ابطال رای داوری

برای اینکه بتوان اقدام به ابطال رای داوری نمود، باید، شرایط انجام این امر، وجود داشته باشد و از همین رو، این پرسش مطرح می گردد که شرایط ابطال رای داوری، از منظر قانون چیست؟ در پاسخ به این پرسش، باید گفت، شرایط ابطال رای داوری، عبارتند از: 

وجود یکی از موارد بطلان رای داوری.

داشتن اهلیت قانونی، برای ثبت دادخواست اعتراض به رای داوری از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.

داشتن مدارک لازم برای ثبت دادخواست.

علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مساله مهم پروانه داوری، می توانند، جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع، نسبت به مطالعه مقاله ای که در قسمت بیشتر بخوانید مقاله آمده، اقدام کنند. در ادامه درباره نحوه ابطال رای داوری، توضیح خواهیم داد.

نحوه ابطال رای داوری

پس از صحبت از امکان، شرایط و موارد ابطال رای داوری، در این بخش از مقاله، قصد داریم در خصوص نحوه ابطال رای داوری صحبت کنیم و بگوییم که مدت اعتراض به رای داوری، برای ابطال آن، برای اشخاص مقیم ایران یا خارج از ایران، چقدر است.

 در صورتی که موارد و شرایط ابطال رای داوری وجود داشته باشد، هریک از طرفین می تواند، ظرف مدت بیست روز (برای ساکنین ایران) یا دو ماه (برای ساکنین خارج از ایران) بعد از ابلاغ رای داور، حکم به بطلان رای داور را از دادگاه بخواهند.

صدور حکم به ابطال رای داور از طریق دادگاه و به عبارتی نحوه ابطال رای داوری، با ثبت دادخواست این امر، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می باشد.

برای ثبت دادخواست، پیش از هرچیز، لازم است که خواهان، اقدام به ثبت نام ثنا یا از طریق مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا از طریق مراجعه به آدرس اینترنتی sana.adliran.ir نموده باشد و در سامانه احراز هویت ثنا، احراز هویت کرده باشد و سپس، دادخواستی که قصد ثبت آن را دارد را نیز با کمک یک وکیل یا شخصا، تنظیم نموده و فایل ورد یا پی دی اف آن را بر روی تلفن یا فلش، ذخیره کرده باشد.

پس از تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا، تنظیم، ثبت دادخواست و ارسال آن به دادگاه صالح، از طریق دفاتر خدمات قضایی، دادگاه به موضوع رسیدگی می کند و اگر یکی از موارد ابطال رای داوری که در قسمت قبل، ذکر کردیم را احراز کند، حکم به بطلان رای داوری خواهد داد.

اعتراض به ابطال رای داوری

هنگامی که یکی از طرفین دعوا، بر اساس آنچه در مورد نحوه ابطال رای داوری توضیح دادیم، با ثبت دادخواست، از دادگاه، تقاضای صدور رای در خصوص ابطال رای داور را دارد و دادگاه، پس از رسیدگی، حکم به ابطال رای داور را می دهد، ممکن است که طرف دیگر دعوا نیز به این درخواست و به رای صادره در این خصوص، اعتراض داشته باشد. 

در چنین شرایطی، فرد معترض می تواند، از یکی از طرق اعتراض به آرای صادره از دادگاه (بسته به مرحله رسیدگی)، نظیر واخواهی ( که فقط مختص خوانده بوده، در مواردی که رای غیابی و بدون حضور خوانده، صادر شده)، تجدید نظر خواهی و اعاده دادرسی، نسبت به رای صادره از دادگاه، در خصوص ابطال رای داوری، اعتراض کند.

برای اعتراض به ابطال رای داوری، فرد معترض باید، پس از تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا و تنظیم دادخواست و لایحه اعتراض خود، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه کرده و در مهلت های مقرر برای هر شیوه اعتراض، نسبت به انجام این امر، اقدام کند.

آثار ابطال رای داوری

هنگامی که دادگاه، حکم به ابطال رای داوری، به علت وجود یکی از موارد ابطال، نظیر عدم صلاحیت داور بر صدور رای یا صادر کردن رای در خارج از موضوع خواسته می دهد، این حکم، یعنی حکم بر ابطال رای داوری، دارای آثاری بر طرفین دعوا خواهد بود، که این آثار، عبارتند از: 

رای داور، در صورت قطعی شدن حکم دادگاه، بی اثر و متوقف می گردد.

اجرای رای داور، در مواردی که اجرا کردن آن، موجب ایجاد ضرر به یکی از طرفین گردد، به درخواست شخصی که متضرر خواهد شد و به دستور دادگاه، متوقف می شود.

علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص اعتراض به احکام قطعی دادگاه ها می توانند، نسبت به مطالعه مقاله ای که در زیر، در قسمت بیشتر بخوانید مقاله آمده است، اقدام نمایند، در ادامه مقاله، قصد داریم، یک نمونه دادخواست ابطال رای داوری را ارائه کنیم.

نمونه دادخواست ابطال رای داوری

در صورتی که پس از ارجاع دعوا به داور، یکی از طرفین دعوا بخواهد، نسبت به رای داور اعتراض کرده و ابطال آن را از دادگاه، تقاضا کند، باید این امر را با ثبت دادخواست مربوط به این موضوع، انجام دهد. از این رو، در این بخش از مقاله، متن و فایل دانلود یک نمونه دادخواست ابطال رای داور را خدمت خوانندگان محترم، ارائه خواهیم کرد.

علاقمندان به دانلود نمونه دادخواست ابطال رای داوری می توانند، از طریق لینک زیر، نسبت به انجام این امر، اقدام کنند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ابطال رای داوری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ابطال رای داوری پاسخ دهند.