برای مشاوره استثنائات قاعده البینه علی المدعی
برای مشاوره استثنائات قاعده البینه علی المدعی
یکی از مهم ترین قواعد فقهی که جایگاه ویژه ای در ادله اثبات دعوا دارد ، " قاعده البینه علی المدعی " می باشد که بر اساس آن ، کسی که برای نخستین بار ادعایی را در دادگاه مطرح می کند که خلاف اصل است ، خودش هم باید آن ادعا را ثابت کند . این قاعده با وجود اهمیت و کاربرد فراوانی که در رسیدگی های قضایی ایفا می کند ، دارای استثنائاتی نیز هست . به این معنا که گاهی مدعی از اثبات کامل ادعای خود بی نیاز شده و یا دست کم اثبات ادعا سبک تر می شود تا اثبات ادعا ناممکن نباشد . به همین مناسبت ، در این مقاله قصد داریم به بررسی استثنائات قاعده البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر که تحت عنوان تعدیلات قاعده البینه علی المدعی نیز شناخته می شود بپردازیم . بنابراین ، ابتدا به توضیح مختصری پیرامون قاعده البینه علی المدعی پرداخته و سپس استثنائات قاعده بینه یعنی بار دلیل و مفهوم ظن معتبر و همچنین بار دلیل امارات قانونی را مورد بررسی قرار خواهیم داد .
مرسوم است که هنگام طرح دعوا در دادگاه ، شخص مدعی دلایلی که ادعای وی را ثابت می کند ، به دادگاه ارائه بدهد . به عنوان مثال ، زمانی که دعوای مطالبه وجهی از دیگری در دادگاه اقامه می شود ، شخص باید دلایل و مستندات طلب خود از دیگری را ضمیمه دادخواست کند تا دادگاه با توجه به آن حکم صادر نماید . چنین امری در فقه و در قانون تحت عنوان البینه علی المدعی نیز شناخته می شود . بر مبنای همین قاعده است که زمانی که شخصی به عنوان خوانده دعوایی قرار می گیرد یا از او به جرم کیفری شکایتی مطرح می شود ، در مرحله اول نیازی نیست اقدامی انجام دهد ؛ چرا که شخص مدعی نخست باید با دلایلی ادعای خود را ثابت کند . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اینکه البینه علی المدعی یعنی چه کلیک کنید .
نخستین استثناء قاعده البینه علی المدعی ، در خصوص ایجاد ظن معتبر است . به عبارت دیگر ، مدعی مکلف نیست در ذهن دادرس نسبت به صحت ادعای خود اطمینان مطلق به وجود بیاورد . زیرا از یک سو ادله اثبات دعوا حتی اقرار و سند که به عنوان راه های اثبات قوی و معتبر شناخته می شوند ، همواره مقداری تردید باقی می گذارند . در واقع ، نمی توان اطمینان داشت که اقرار بازتاب واقعیت است و سند حتی اگر از نوع سند رسمی باشد گویای واقعیت است . از سوی دیگر ، در بیشتر موارد اثبات امری که وضعیت حقوقی مورد اختلاف را به وجود آورده ، شدنی نیست و مدعی امور جانبی یا مرتبط با موضوع را اثبات می نماید . از همین رو ، کافیست که مدعی در ذهن دادرس نسبت به صحت ادعای خود ظن معتبر ایجاد نماید . این ظن معتبر ، حالتی فراتر از شک و تردید و پایین تر از یقین است . برای آشنایی با ادله اثبات دعوا کلیک کنید .
دومین استثناء قاعده البینه علی المدعی ، در خصوص امارات قانونی است . گفته شده است که در امارات قانونی ، مدعی از اثبات موضوع معاف می شود . برای مثال ، در اماره فراش که نوعی اماره قانونی است ، برای اثبات نسب پدری در مورد طفلی که در زمان زوجیت زن و مرد به دنیا آمده است ، لازم نیست تعلق طفل به زوج ثابت شود ؛ چرا که این امر قانونا مفروض است . ( به عقیده ایشان فرض بر رابطه زناشویی میان زن و مرد و تولد طفل از شوهر است ) .
با این وجود ، باید توجه داشت که امارات قانونی تنها وسیله تخفیف بار اثبات ادعا است ؛ نه معافیت مدعی از اثبات ادعا . بنابراین ، در امارات قانونی مدعی باید امری را که نسبت به آن آگاهی وجود دارد و اعمال اماره ، منوط به آن است را برای دادگاه ثابت نماید . در این مثال ، بر اساس ماده 1158 قانون مدنی ، مدعی نَسَب پدری باید وجود رابطه زوجیت میان زن و مرد را اثبات کند و باید معلوم شود که از تاریخ نزدیکی زن و مرد تا زمان تولد طفل کمتر از شش ماه و بیشتر از ده ماه نگذشته است .
بنابراین ، نمی توان گفت که در صورت وجود اماره قانونی به نفع مدعی ، مدعی از آوردن هر گونه دلیلی معاف می شود . بلکه تنها موضوع دلیل جا به جا می شود ؛ به نحوی که وی به جای اینکه تعلق طبیعی طفل به زوج را ثابت کند ، کافیست وجود رابطه زوجیت و چارچوب زمانی نزدیکی را به اثبات برساند . برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص امارات قانونی کلیک کنید .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد استثنائات قاعده البینه علی المدعی به کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون استثنائات قاعده البینه علی المدعی پاسخ دهند .
برای مشاوره استثنائات قاعده البینه علی المدعی
برای مشاوره استثنائات قاعده البینه علی المدعی
عناوین اصلی این مقاله
مقالات مرتبط
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 180000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©