بر اساس قاعده البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر ، شخصی که در دادگاه ادعایی را مطرح می کند باید دلیل ارائه نموده و در صورتی که دلیلی نداشته باشد ، طرف مقابل ( منکر ) باید سوگند بخورد .

رسیدگی به پرونده های حقوقی و کیفری روال مخصوص به خود را دارد که بر اساس آن ، شخصی که در دادگاه ادعای جدیدی را مطرح می کند ، نخست باید این ادعا را با دلیل ثابت نماید . این قاعده در فقه تحت عنوان " البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر" شناخته می شود و یکی از مهم ترین قواعد ناظر بر رسیدگی قضایی و حقوقی در دادگاه ها است ؛ فلذا آشنایی با آن امری ضروری است .

به همین دلیل در این مقاله قصد داریم مفهوم و معنای قاعده البینه علی المدعی و اجرای این قاعده را نیز توضیح دهیم . بنابراین ابتدا البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر چیست را توضیح داده و سپس اجرای قاعده در امور اثباتی و امور عدمی را بررسی می کنیم .

بر اساس " قاعده البینه علی المدعی " ، یا " البینه علی من ادعی " ، مدعی باید ادعای خود را اثبات نماید و تفاوتی نمی کند که مدعی خواهان یا خوانده دعوا باشد . بنابراین، فراهم آوردن و ارائه دلیل بر عهده مدعی و یا به عبارت دیگر ، " بار دلیل بر دوش مدعی است " . مدعی هر یک از اصحاب دعواست که اظهار او خلاف اصل است و یا اینکه اظهارات او خلاف امری باشد که قانونگذار فرض کرده است .

بنابراین ، به عنوان مثال هر گاه یکی از اصحاب دعوا ادعا کند که وجهی را به دیگری پرداخته و یا طرف مقابل او بنایی را ویران کرده و یا در مالی تصرف عدوانی نموده است ، باید این ادعای خود را در دادگاه به اثبات برساند ؛ زیرا اظهارات او خلاف اصل عدم است و بنابراین ، نوعی ادعا شمرده می شود . همچنین اگر یکی از طرفین ادعا کند که سند رسمی اصلی نیست و سند جعلی است ، باید آن را به اثبات برساند . 

قاعده البینه علی المدعی ، به همین اطلاق در بیشتر نظام های حقوقی معتبر اجرا می شود . با این همه ، آنچه که در فقه مشهور است و مورد عمل بوده است ، قاعده " البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر " می باشد . یعنی اینکه " بار دلیل بر دوش مدعی است و سوگند با منکر است " .

بر پایه این قاعده ، گرچه مدعی باید ادعای خود را اثبات نماید ، اما هر گاه در اثبات ادعای خود دلیلی نداشته باشد و مدعی علیه ( طرف مقابل ) ، منکر ادعای او باشد ، به درخواست و تقاضای مدعی ، باید سوگند یاد کند تا ذمه او بری شود .

بر اساس " قاعده البینه علی المدعی " ، یا " البینه علی من ادعی " ، مدعی باید ادعای خود را اثبات نماید و تفاوتی نمی کند که مدعی خواهان یا خوانده دعوا باشد . بنابراین، فراهم آوردن و ارائه دلیل بر عهده مدعی و یا به عبارت دیگر ، " بار دلیل بر دوش مدعی است " . مدعی هر یک از اصحاب دعواست که اظهار او خلاف اصل است و یا اینکه اظهارات او خلاف امری باشد که قانونگذار فرض کرده است .

بنابراین ، به عنوان مثال هر گاه یکی از اصحاب دعوا ادعا کند که وجهی را به دیگری پرداخته و یا طرف مقابل او بنایی را ویران کرده و یا در مالی تصرف عدوانی نموده است ، باید این ادعای خود را در دادگاه به اثبات برساند ؛ زیرا اظهارات او خلاف اصل عدم است و بنابراین ، نوعی ادعا شمرده می شود . همچنین اگر یکی از طرفین ادعا کند که سند رسمی اصلی نیست و سند جعلی است ، باید آن را به اثبات برساند . 

قاعده البینه علی المدعی ، به همین اطلاق در بیشتر نظام های حقوقی معتبر اجرا می شود . با این همه ، آنچه که در فقه مشهور است و مورد عمل بوده است ، قاعده " البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر " می باشد . یعنی اینکه " بار دلیل بر دوش مدعی است و سوگند با منکر است " .

بر پایه این قاعده ، گرچه مدعی باید ادعای خود را اثبات نماید ، اما هر گاه در اثبات ادعای خود دلیلی نداشته باشد و مدعی علیه ( طرف مقابل ) ، منکر ادعای او باشد ، به درخواست و تقاضای مدعی ، باید سوگند یاد کند تا ذمه او بری شود .

بر اساس " قاعده البینه علی المدعی " ، یا " البینه علی من ادعی " ، مدعی باید ادعای خود را اثبات نماید و تفاوتی نمی کند که مدعی خواهان یا خوانده دعوا باشد . بنابراین، فراهم آوردن و ارائه دلیل بر عهده مدعی و یا به عبارت دیگر ، " بار دلیل بر دوش مدعی است " . مدعی هر یک از اصحاب دعواست که اظهار او خلاف اصل است و یا اینکه اظهارات او خلاف امری باشد که قانونگذار فرض کرده است .

بنابراین ، به عنوان مثال هر گاه یکی از اصحاب دعوا ادعا کند که وجهی را به دیگری پرداخته و یا طرف مقابل او بنایی را ویران کرده و یا در مالی تصرف عدوانی نموده است ، باید این ادعای خود را در دادگاه به اثبات برساند ؛ زیرا اظهارات او خلاف اصل عدم است و بنابراین ، نوعی ادعا شمرده می شود . همچنین اگر یکی از طرفین ادعا کند که سند رسمی اصلی نیست و سند جعلی است ، باید آن را به اثبات برساند . 

قاعده البینه علی المدعی ، به همین اطلاق در بیشتر نظام های حقوقی معتبر اجرا می شود . با این همه ، آنچه که در فقه مشهور است و مورد عمل بوده است ، قاعده " البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر " می باشد . یعنی اینکه " بار دلیل بر دوش مدعی است و سوگند با منکر است " .

بر پایه این قاعده ، گرچه مدعی باید ادعای خود را اثبات نماید ، اما هر گاه در اثبات ادعای خود دلیلی نداشته باشد و مدعی علیه ( طرف مقابل ) ، منکر ادعای او باشد ، به درخواست و تقاضای مدعی ، باید سوگند یاد کند تا ذمه او بری شود .