جرم ضبط صدا

ضبط صدا و مکالمه بدون اجازه، تنها در صورتی که توسط مستخدمین دولت صورت گیرد جرم بوده و انجام آن توسط افراد عادی، جرم نمی باشد، مگر اینکه با صدا یا مکالمه ضبط شده، اقدام به تهدید یا اخاذی نمایند که در این صورت، بسته به جرم ارتکابی، مجازات خواهند شد. همچنین، حکم مجازات ضبط صدا بدون اجازه برای مستخدمین دولت، حبس و جزای نقدی می باشد و نحوه شکایت از این جرم، با مراجعه شاکی، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است تا پرونده آن، تشکیل و به دادسرا، ارسال گردد.

با توجه به پیشرفت تکنولوژی و رواج استفاده از گوشی ها و وسایل الکترونیکی هوشمند و تمایل خیل عظیمی از افراد به استفاده از فضای مجازی، جامعه، با مشکلات جدیدی نظیر هک شدن اطلاعات رایانامه افراد، انتشار عکس و فیلم خصوصی آن ها در فضای مجازی و یا سرقت اینترنتی مواجه شد و در همین راستا، قانون گذار، اقدام به جرم انگاری کردن این موارد و سایر سوء استفاده هایی که به موجب این ابزار و وسایل صورت می گرفت، نمود.

از جمله مواردی که با رواج استفاده از گوشی ها و تلفن های هوشمند و ابزار الکترونیک پیشرفته، گریبان گیر افراد شد و سبب آزار و سوء استفاده از برخی اشخاص گردید و همواره نیز وجود دارد، ضبط صدای افراد، بدون اجازه آن ها بود. با توجه به جدید بودن این مساله و اینکه قانون گذار، تنها تحت شرایط خاصی، ضبط مکالمه بدون اجازه را جرم می داند، ضروری است تا ارکان و حکم جرم ضبط صدا بدون اجازه را مورد بررسی قرار دهیم.

از این رو، در مقاله حاضر قصد داریم، به این پرسش که آیا ضبط بی اجازه صدا جرم است یا خیر؟ پاسخ دهیم و حکم مجازات ضبط مکالمه بدون اجازه و استراق سمع را بگوییم؛ سپس، در خصوص جرم بودن یا نبودن انجام این عمل با گوشی تلفن همراه و همچنین جرم بودن ضبط بی اجازه صدا حین مکالمه و تماس تلفنی صحبت کرده و نحوه شکایت و رسیدگی به جرم ضبط مکالمه بدون اجازه را بررسی کنیم.

آیا ضبط بی اجازه صدا جرم است

ضبط صدای دیگران بدون اجازه آن ها، مصداق بارز شکستن حریم شخصی افراد است و اغلب سبب طرح این پرسش می گردد که آیا ضبط بی اجازه صدا جرم است یا خیر؟ از این رو در این بخش، قصد داریم در خصوص این پرسش صحبت کرده و پس از بررسی آن، مجازات و حکم ضبط صدا بدون اجازه را بگوییم.

در پاسخ به پرسش فوق الذکر باید گفت، قانون گذار، تنها ضبط صدای افراد را توسط مامورین و مستخدمین دولتی، آن هم در شرایطی که بدون مجوز اقدام به این امر کنند، جرم انگاری کرده و در هیچ یک از مواد قانون مجازات، ضبط صدا و مکالمه بدون اجازه را توسط افراد عادی جامعه، جرم انگاری نکرده و مستقیما آن را جرم ندانسته است.

تنها در صورتی ضبط صدا بدون اجازه، توسط افراد عادی، جرم خواهد بود که ضبط کننده مکالمه یا صدا، از آن سوء استفاده کرده و بدین ترتیب، موجب آزار و زیان به صاحب صدا و مکالمه شود. شایان ذکر است، قضات، صدای ضبط شده افراد در محکمه را به عنوان ادله اثبات دعوا نپذیرفته و صرفا آن را به عنوان یک اماره در نظر می گیرند. در ادامه، در خصوص مجازات و حکم جرم ضبط صدا یا مکالمه، توضیح خواهیم داد.

مجازات ضبط صدا بدون اجازه

یکی از پرسش های رایج در خصوص ضبط مکالمه و صدا بدون اجازه، این است که آیا نوع و میزان مجازات ضبط صدا و مکالمه بدون اجازه، با توجه به مقام مرتکبین آن، تغییر می کند یا خیر؟ لذا در این قسمت، قصد داریم، درخصوص مجازات ضبط صدا بدون اجازه، در مواردی که مرتکبین آن، ماموران دولتی باشند یا اشخاص عادی، توضیح دهیم.

در پاسخ به این پرسش باید گفت، چنانچه شخصی غیر از مامورین دولت، بدون اذن، اقدام به ضبط مکالمه یا صدای دیگری نماید و از این طریق و با توسل به جرایمی چون تهدید، توهین یا مواردی از این دست، سبب آسیب مادی یا معنوی به دیگری گردد یا با نشر دادن مکالمات، آبروی شخص را در خطر اندازد، حسب مورد و بسته به نوع جرم ارتکابی، مجازات خواهد شد.

در واقع، مجازات ضبط مکالمه و صدای بدون اجازه، توسط افراد عادی، مجازات جرمی خواهد بود که شخص، با توسل به آن جرم، از صدا و یا مکالمه ضبط شده بدون اجازه، سوء استفاده کرده و موجبات زیان و آزار دیگری را فراهم آورده است.

در شرایطی که عمل ضبط صدا بدون اجازه، توسط مستخدمین دولتی صورت گیرد، حکم و مجازات ضبط مکالمه و صدای بدون اجازه، حبس از یک سال تا سه سال و یا جزای نقدی از هشت میلیون تومان تا بیست و پنج میلیون تومان خواهد بود.

مجازات استراق سمع و ضبط صدا

جرم استراق سمع، به معنای این است که شخصی، بدون مجوز قانونی، یعنی به صورت غیر مجاز، مکالمات دیگران که در سامانه های رایانه ای و مخابراتی و از طریق امواج الکترومغناطیسی، در حال انتقال هستند را گوش داده و شنود کند.

قانون گذار، در قانون جرایم رایانه ای، برای مرتکبین این جرم، مجازات در نظر گرفته است. برای بررسی مجازات استراق سمع، باید، به ماده دو قانون مذکور، مراجعه کرد. این ماده، در خصوص مجازات جرم استراق سمع و شنود پنهانی مکالمات افراد دیگر، مقرر می دارد:

 « هر کس به طور غیر مجاز، محتوای در حال انتقال ارتباطات غیر عمومی در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا امواج الکترو مغناطیسی یا نوری را شنود کند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات، محکوم خواهد شد." بر اساس این ماده، مرتکبین شنود غیر مجاز، محکوم به حبس و پرداخت جزای نقدی، خواهند شد.

اما، متاسفانه، قانون گذار، برای ضبط صدا، مجازات جداگانه ای را ذکر نکرده است و همانطور که در قسمت های قبل گفتیم، ضبط صدا به خودی خود، جرم محسوب نمی شود مگر اینکه با توسل به آن، جرمی نظیر تهدید، اخاذی و مواردی از این دست، صورت گیرد که در چنین شرایطی نیز عنوان مجرمانه جرم رخ داده، ضبط صدا نخواهد بود، بلکه تهدید یا اخاذی یا هر جرمی می باشد که با صدای ضبط شده، رخ داده است.

جرم ضبط صدا با گوشی

با توجه به اینکه امروزه، تقریبا، گوشی های اندروید و هوشمند، در دسترس تمامی افراد است و به راحتی می توانند، با قرار دادن تلفن همراه بر روی حالت ضبط صدا، بدون اینکه دیگری متوجه شود، اقدام به ضبط مکالمه یا صدای شخصی دیگر، بدون اجازه او نمایند، این پرسش مطرح می گردد که آیا ضبط صدا با گوشی جرم است یا خیر؟

در پاسخ به این پرسش باید گفت، قانون گذار، نه در قانون مجازات اسلامی و نه در قانون جرایم رایانه ای، ضبط صدا با گوشی را در شرایطی که توسط افراد عادی صورت گیرد، جرم انگاری نکرده است و بنابراین، چنانچه شخصی، صرفا، اقدام به ضبط صدای اشخاص، بدون اجازه آنها نماید و هیچ جرمی از قرار تهدید، توهین یا اخاذی را با صدای ضبط شده مرتکب نشود، صرف ضبط صدا با گوشی، مجرم نخواهد بود.

تنها در صورتی ضبط صدا با گوشی جرم خواهد بود که مامورین و مستخدمین دولتی، بدون مجوز قانونی، اقدام به ضبط صدای افراد نمایند که در چنین شرایطی، حسب مورد، به حبس یا جزای نقدی، محکوم خواهند شد و ماده 582 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، اصلاحی سال 99 نیز به آن، تصریح کرده است.

آیا ضبط کردن هنگام تماس جرم است

از دیگر پرسش های رایجی که با رواج استفاده از تلفن های هوشمند، برای افراد، مطرح می گردد این است که آیا ضبط کردن مکالمات هنگام تماس تلفنی، جرم است یا خیر؟ لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم، به پرسش مطروحه پاسخ دهیم.

در پاسخ به این پرسش باید گفت، بحث ضبط کردن مکالمه هنگام تماس نیز همانند ضبط کردن صدا بدون اذن دیگری، در قانون مجازات اسلامی، جرم انگاری نشده است و تا مادامی که شخصی، صرفا، بدون اذن طرف دیگر مکالمه، اقدام به ضبط کردن مکالمات کرده، مجازات نخواهد شد.

اما چنانچه شخصی، علاوه بر ضبط کردن مکالمه، از مکالمه ضبط شده سوء استفاده کند یا با استفاده از آن، اقدام به تهدید و اخاذی و مواردی از این دست نماید، حسب مورد و بسته به جرم ارتکابی، می توان از او شکایت کرد و دادگاه، حکم مجازات وی را صادر خواهد کرد.

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم ضبط صدا بدون اجازه

پس از توضیحاتی که در خصوص مجازات ضبط مکالمه و حکم ضبط صدا بدون اجازه دادیم، در این بخش از مقاله، قصد داریم که درباره نحوه شکایت و رسیدگی به جرم ضبط صدا بدون اجازه صحبت کنیم که مطابق نحوه و مراحل زیر است:

در ابتدا، شخص باید، با مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا مراجعه به آدرس sana.adliran.ir، اقدام به تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا نماید. شایان ذکر است که در صورت ثبت نام از طریق مراجعه به آدرس اینترنتی، متقاضی باید، از طریق سامانه احراز هویت ثنا، اقدام به احراز هویت نیز کند.

سپس، شاکی از جرم ضبط صدا بدون اجازه توسط مامورین و مستخدمین دولتی باید، شکواییه خود را تنظیم کرده و برای ثبت ارسال آن، به نزدیک ترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی برود.

پس از ثبت شکواییه، پرونده در دادسرا تشکیل شده و رسیدگی های مقدماتی آغاز می گردد.

در صورت عدم کافی بودن ادله برای جرم انتسابی، دادسرا، اقدام به صدور قرار منع تعقیب می نماید و در غیر این شرایط، قرار جلب به دادرسی صادر خواهد شد و پس از صدور کیفر خواست، پرونده برای رسیدگی به دادگاه کیفری، فرستاده می شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جرم ضبط صدا بدون اجازه و مجازات آن در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم ضبط صدا بدون اجازه و مجازات آن پاسخ دهند.