قرار امتناع از رسیدگی و موارد صدور آن

یکی از انواع قرارهایی که ممکن است دادگاه حین رسیدگی به دعوا صادر نماید ، قرار امتناع از رسیدگی است که به موجب آن ، دادگاه به دعوای طرح شده رسیدگی نخواهد کرد ؛ بلکه با صدور این قرار ، رسیدگی به دعوا در شعبه دیگر همان دادگاه یا دادگاه دیگر مورد رسیدگی واقع می شود .

یکی از قرارهایی که دادگاه ها در خصوص رسیدگی به پرونده ها صادر می کند ، قرار امتناع از رسیدگی است . قرار امتناع از رسیدگی را نمی توان جزء قرارهای قاطع دعوا محسوب کرد ، به این دلیل که پرونده مجددا در شعبه دیگر همان دادگاه یا دادگاه دیگر مورد بررسی قرار می گیرد .

در واقع ، می توان گفت که این نوع قرار ، یکی از انواع قرارهای شبه قاطع محسوب می شود . به همین دلیل در ادامه این مقاله به بررسی این سوال که قرار امتناع از رسیدگی چیست پرداخته و در ادامه نیز در چه مواردی قرار امتناع از رسیدگی صادر می شود را مورد بررسی قرار می دهیم . 

قرار امتناع از رسیدگی چیست

یکی از قرارهایی که توسط دادگاه ها در پی رسیدگی به یک دعوا در دادگاه ها صادر می شود ، قرار امتناع از رسیدگی است . این قرار را می توان جزء قرارهای شبه قاطع محسوب کرد . با صدور قرار امتناع از رسیدگی  ، اگر چه پرونده از شعبه دادگاه رسیدگی کننده خارج می شود ، اما در شعبه دیگر همان دادگاه یا دادگاه دیگر مورد رسیدگی واقع می شود .

نکته مهمی که در مورد قرار امتناع از رسیدگی​ وجود دارد ، آن است که به دلیل آن که قرارهای قاطع دعوی قابل شکایت در دادگاه نیست ، به طرفین دعوا نیز ابلاغ نمی شوند .

در چه مواردی قرار امتناع از رسیدگی صادر می شود

در قسمت قبل به بررسی این سوال که قرار قاطع دعوا چیست ، پرداخته شد و آثار مربوط به آن نیز توضیح داده شد . با این حال ، این مطلب که در چه موارد و شرایطی دادگاه قرار قاطع دعوا صادر می کند ، موضوعی مهم است که در ادامه این قسمت قصد داریم آن را بررسی نماییم . در قانون آیین دادرسی مدنی ، موارد صدور قرار امتناع از رسیدگی پیش بینی شده است که ذیلا مورد توجه قرار خواهند گرفت :

- بر اساس ماده 91 و 92 قانون آیین دادرسی مدنی ، در صورتی که موارد رد دادرس وجود داشته باشد ، خود دادرس بایستی با ذکر جهت یا مورد رد دادرس ، قرار امتناع از رسیدگی صادر کند و رسیدگی را به دادرس یا دادرسان دیگری محول کند . بنابراین ، در این شرایط رسیدگی به دعوا متوقف نخواهد شد ؛ بلکه پس از امتناع از رسیدگی توسط قاضی ، در شعبه دیگری از دادگاه مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت .

- در صورتی که دعوای اقامه شده در شعبه دیگری از همان دادگاه یا در دادگاه دیگر سابقا اقامه شده و در دست رسیدگی باشد ، و یا اگر همان دعوا نیست دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد ، در این صورت دادگاه باید قرار امتناع از رسیدگی صادر کند . پس از صدور قرار امتناع از رسیدگی ، دعوای مذکور در دادگاهی که قبلا دعوا در آن طرح شده بوده قابل رسیدگی خواهد بود .

- همچنین ، بر اساس ماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی قضات دادگاه ها موظف اند مطابق قوانین موجود ، به دعوا رسیدگی کنند و در صورتی که قانونی در این خصوص وجود نداشته نباشد ، یا متعارض یا ناقص باشند ، باید بر اساس منابع معتبر اسلامی یا موازین شرعی حکم صادر شود . بنابراین ، این احتمال وجود دارد که  به نظر قاضی مجتهد ، قانونخلاف شرع باشد . به همین دلیل پرونده باید به شعبه دیگری برای رسیدگی ارجاع شود که در این موارد نیز قرار امتناع از رسیدگی صادر می شود . 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قرار امتناع از رسیدگی و موارد صدور آن​​ در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قرار امتناع از رسیدگی و موارد صدور آن​​ ​ پاسخ دهند .