تدلیس در ازدواج

تدلیس در ازدواج، جرم بوده و عبارت است از فریب دادن طرف دیگر عقد نکاح، پیش از واقع شدن آن، به نحوی که عقد، برمبنای آنچه به دروغ و فریب گفته شده، بنا و منعقد گردد که این عمل، طرف تدلیس کننده را با حکم جرم فریب در عقد، یعنی حبس تعزیری از سه ماه تا یک سال، روبرو خواهد کرد؛ منوط بر اینکه شاکی، بتواند، با کمک راه های اثبات این تدلیس، از جمله، شهادت شهود یا اقرار، تدلیس در نکاح را اثبات کند. 

عقد نکاح، یکی از مهم ترین عقودی است که بر مبنای شخصیت طرفین انجام می گیرد؛ به این معنا که در انعقاد عقد ازدواج، مهم ترین مسئله ای که مدنظر طرفین، قرار می گیرد، جایگاه و شخصیت هر فرد است. به همین دلیل، کتمان برخی موضوعات مهم که عقد، بر مبنای آن ها، واقع می شود و یا انجام عملیاتی در راستای فریب دادن دیگری، برای راضی کردن وی به ازدواج، نوعی جرم تلقی می شود و شخص فریبکار، قابل مجازت خواهد بود؛ علاوه بر اینکه چنین عقدی، قابل فسخ نمودن نیز هست.

قانون گذار، از فریب دیگری در عقد نکاح، به عنوان جرم فریب در عقد، یاد کرده و در قانون مجازات اسلامی جدید نیز آن را در بخش تعزیرات این قانون، جرم انگاری کرده و برای مرتکب آن، مجازات و حکم جرم فریب در عقد را پیش بینی نموده است که مجازات بسیار سنگینی می باشد.

 به همین دلیل ، در این مقاله قصد داریم بگوییم که تدلیس و فریب در ازدواج، به چه معنا است و حکم جرم فریب در عقد چیست؛ سپس، جرم و مجازات تدلیس در ازدواج را در قانون مجازات اسلامی، بررسی کرده و راه های اثبات این امر را بگوییم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

تدلیس در ازدواج به چه معناست

قبل از اینکه بخواهیم، در خصوص مجازات تدلیس در ازدواج، صحبت کرده و بگوییم که حکم جرم فریب در عقد چیست، لازم است تا توضیح دهیم از منظر حقوقی، تدلیس در ازدواج به چه معنا است و چه تاثیری بر عقد صورت گرفته خواهد داشت؛ سپس، مجازات آن را از نظر قانون مجازات اسلامی، بررسی و ذکر کنیم.

فریب دادن طرف مقابل در ازدواج، در قانون مدنی، تحت عنوان تدلیس در نکاح شناخته می شود و به طرف فریب خورده، این حق را می دهد که نسبت به فسخ نکاح، اقدام نماید و با شکایت کیفری فریب در عقد، صدور حکم مجازات برای فریب دهنده یا تدلیس کننده را تقاضا داشته باشد.

مقصود از فریب در عقد یا تدلیس در نکاح، آن است که یکی از زوجین، با توسل به اعمال متقلبانه، نقص یا عیبی را که در او وجود دارد پنهان کرده و یا اینکه خودش را دارای صفت نیکویی معرفی کند؛ در حالیکه چنین اوصافی را دارا نیست و عقد ازدواج، بر مبنای آن چه در خصوص آن، تدلیس و فریب صورت گرفته، واقع شود؛ به نحوی که اگر آن تدلیس و فریب، انجام نمی شد، طرف دیگر، راضی به انعقاد عقد نکاح فی مابین، نمی گردید. به عبارتی، این تدلیس و فریب بوده که سبب دادن پاسخ مثبت از سمت طرف دیگر، بر عقد نکاح شده است.

به عنوان مثال، مردی خودش را از خانواده ای سرشناس و متمکن معرفی نموده و یا زن خود را باکره معرفی کرده و مدعی داشتن مدرک تخصصی یا مسائلی از این قبیل گردد؛ به نحوی که این اوصاف و ادعا ها، در راضی نمودن طرف مقابل به ازدواج، نقش مهمی را ایفا نمایند و عقد، بر مبنای وجود آن ها، بنا گردد. یعنی، اگر طرف مقابل، اصل موضوع را می دانست، حاضر به ازدواج با این شخص نمی شد.

بر اساس قانون مدنی، کسی که در ازدواج، دچار فریب یا تدلیس شده است، می تواند بدون اینکه نیاز به طی کردن تشریفات طولانی و زمان بر طلاق داشته باشد، پس از ثبت دادخواست، در جلسه رسیدگی دادگاه خانواده، حاضر شده و با اثبات تدلیس در ازدواج و بعد از صدور حکم دادگاه، مبنی بر تدلیس، عقد نکاح فی مابین را فسخ کند. 

مجازات جرم تدلیس در ازدواج چیست

در قسمت قبل، به بررسی موضوع تدلیس یا فریب در عقد نکاح پرداختیم و گفتیم که مقصود از تدلیس در نکاح، چیست. از آنجا که، تدلیس در ازدواج یا فریب در عقد، جرم بوده، در این بخش از مقاله، قصد داریم، در خصوص مجازات تدلیس در ازدواج، صحبت کرده و بگوییم که حکم جرم فریب در عقد چیست؟

در قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، در ماده 647 اصلاحی این قانون در سال 1399، مجازات تدلیس در ازدواج، پیش بینی و ذکر شده است. این ماده، مقرر می دارد: "چنانچه، هر یک از زوجین، قبل از عقد ازدواج، طرف خود را به امور واهی، از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آن‌ها، واقع شود، مرتکب به حبس تعزیری از سه ماه تا یک سال، محکوم می‌ گردد."

تدلیس در نکاح در قانون مجازات

تدلیس در نکاح در قانون مجازات اسلامی نیز جرم انگاری شده است و قانون گذار، برای مرتکبین این جرم، یعنی جرم فریب در عقد نکاح، مجازات، پیش بینی نموده است. لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم، تدلیس در نکاح را در قانون مجازات، بررسی کرده و بگوییم که حکم جرم فریب در عقد چیست؟

قانون گذار، در بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، در ماده 647 این قانون (اصلاحی سال 1399)، جرم فریب در عقد نکاح و مجازات آن را پیش بینی کرده است. این ماده، مقرر می دارد: " چنانچه هر یک از زوجین، قبل از عقد ازدواج، طرف خود را به امور واهی، از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن، فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آن‌ها واقع شود، مرتکب به حبس تعزیری از سه ماه تا یک سال محکوم می‌ گردد."

راه های اثبات تدلیس در ازدواج

در قسمت های قبل، توضیح دادیم که مقصود از تدلیس در نکاح، از منظر قانون مدنی و قانون مجازات، چه بوده و گفتیم که حکم جرم تدلیس در عقد چیست. پس از صحبت از این امور، در این بخش از مقاله، قصد داریم، درباره راه های اثبات تدلیس در ازدواج، جهت فسخ نکاح یا صدور حکم مجازات آن، صحبت کنیم.

ادله اثبات دعوی در امور حقوقی و کیفری، در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری، پیش بینی شده اند و شاکی یا خواهان، می تواند، با کمک آن ها، به اثبات ادعا یا شکایت خود، بپردازد. اثبات دعوای حقوقی و یا کیفری تدلیس در ازدواج نیز، مستثنی از این امر نبوده و شاکی یا خواهان، با استفاده از این ادله اثبات، می تواند، ادعای خود را ثابت کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مجازات تدلیس در ازدواج در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مجازات مجازات تدلیس در ازدواج پاسخ دهند.