قتل شبه عمد

 جرم قتل شبه عمد، جرمی است که در آن، مرتکب، نیت و قصد کشتن شخص دیگری را نداشته و عمل وی نیز جزو جرایم عمدی یا نوعا مرگ آور محسوب نمی شده، اما با این وجود، به علت جهل به موضوع یا اشتباه در آن و یا به علت تقصیر و خطا، با عمل خود، منجر به فوت و مرگ شخص دیگری شده است. حکم مجازات این جرم، دیه و گاهی اوقات، برخی مجازات های تعزیری، نظیر حبس بوده و شکایت از آن، با ثبت شکواییه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می باشد.

جان انسان ها، محترم بوده و هیچ کس، با هیچ دلیلی، حق ندارد که نسبت به جان افراد، تعرض کرده و بدین ترتیب، به زندگی آن ها، پایان دهد. از همین رو، در قانون مجازات کشور ما، جرمی تحت عنوان جرم قتل، جرم انگاری شده که مرتکب آن را با مجازات بسیار شدیدی، روبرو می کند.

قانونگذار، در قانون مجازات اسلامی، قتل را که به معنای کشتن یک انسان زنده می باشد و امکان دارد، به قصد و عمد، اتفاق افتد یا به صورت غیر عمد، به سه نوع تقسیم کرده است؛ قتل عمد ، قتل شبه عمد و قتل خطای محض که هر کدام از این جنایت ها، حکم و مجازات مخصوص به خود را دارند. از آنجا که قتل شبه عمد و اثبات آن، پیچیدگی های قانونی ویژه ای دارد و عدم اثبات شبه عمد بودن، سبب از بین رفتن جان مرتکب می گردد، ضروری است تا از ارکان این جرم و نحوه اثبات آن، مطلع بود.

با توجه به مجازات سنگینی که عدم اثبات شبه عمد بودن قتل، در پی خواهد داشت، در مقاله حاضر، قصد داریم بگوییم که جرم و حکم جرم قتل شبه عمد چیست؛ سپس، نحوه شکایت و رسیدگی به آن را از منظر قانون آیین دادرسی کیفری توضیح دهیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع، در ادامه مقاله، با ما همراه باشید.

جرم قتل شبه عمد چیست ؟

قانون گذار، قتل را به قتل عمد، شبه عمد (غیر عمد) و خطای محض، تقسیم بندی نموده و یکی از پرسش های رایج در خصوص انواع قتل، این پرسش بوده که جرم قتل شبه عمد چیست و چه مجازاتی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش که جرم قتل شبه عمد چیست ؟ باید به ماده 291 قانون مجازات اسلامی جدید، مراجعه کرد، این ماده مقرر می دارد: 

بر اساس این ماده، می توان گفت، جرم قتل شبه عمد، جرمی است که در آن، مرتکب، نیت و قصد کشتن شخص دیگری را نداشته و عمل وی نیز جزو جرایم عمدی یا نوعا، مرگ آور محسوب نمی شده اما با این وجود، به علت جهل به موضوع یا اشتباه در آن و یا به علت تقصیر و خطا، با عمل خود، منجر به فوت و مرگ شخص دیگری شده است. 

نظیر زمانی که فردی به قصد جدا کردن دو فرد در حال منازعه، یکی از آن ها را هل می دهد و این هل دادن، سبب برخورد سر فرد با جدول و سپس مرگ وی گردد. در اینجا، با توجه به اینکه شخص میانجی، بدون نیت و قصد کشتن فرد فوت شده، اقدام به هل دادن او نموده است، به قتل شبه عمد یا غیر عمد، محکوم خواهد شد.

مجازات قتل شبه عمد

پس از تعریف جرم قتل شبه عمد، در این بخش از مقاله، قصد داریم، بگوییم، حکم جرم قتل شبه عمد چیست و قانون گذار، چه مجازاتی را برای آن، در نظر گرفته است. برای پاسخ به این پرسش که حکم جرم قتل شبه عمد چیست؟ باید به قانون مجازات اسلامی، مراجعه کرد.

بر اساس این قانون، مجازات قتل شبه عمد، پرداخت دیه و یکی از مجازات های تعزیری ( معمولا حبس ) است که مستفاد از ماده 488 قانون مجازات اسلامی، دو سال قمری از زمان وقوع جنایت، برای پرداخت دیه، به مرتکب، مهلت داده می شود؛ مگر اینکه با اولیای دم، به گونه ای دیگر توافق کنند.

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم قتل شبه عمد

پس از صحبت در این باره که جرم و حکم جرم قتل شبه عمد چیست، در این بخش از مقاله، قصد داریم، درباره نحوه شکایت از این جرم، توسط اولیای دم صحبت کرده و بگوییم که رسیدگی به این جرم، پس از ثبت شکایت، چگونه خواهد بود. نحوه شکایت و رسیدگی به جرم قتل شبه عمد، مطابق مراحل زیر است: 

در شکایت از جرم قتل شبه عمد، ولی دم، باید، اقدام به تنظیم شکوائیه این جرم کرده و در این خصوص، می توانند، از راهنمایی و کمک یک وکیل یا مشاور حقوقی نیز بهره مند گرند و سپس، برای ثبت و ارسال آن، به دادگاه صالح، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه نماید. شایان ذکر است، تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا برای شکایت نیز الزامی است و این امر با مراجعه حضوری به دفاتر خدمات قضایی یا آدرس اینترنتی sana.adliran.ir میسر می باشد.

پس از دریافت شکوائیه، توسط دادسرا، پرونده این جرم، در دادسرا، تشکیل شده و تحقیقات مقدماتی جهت کشف جرم و تعقیب متهم آغاز می گردد.

در صورتی که ادله اثبات جرم، کافی نباشد، دادسرا، اقدام به صدور قرار منع تعقیب، برای متهم پرونده خواهد کرد و در غیر این شرایط، دادسرا، پس از صدور قرار جلب به دادرسی و همچنین، صدور کیفر خواست از سمت دادستان، پرونده را برای رسیدگی و صدور حکم مجازات به دادگاه کیفری یک، ارسال می نماید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جرم قتل شبه عمد در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم قتل شبه عمد پاسخ دهند.