قتل عمد

جرم قتل عمد، به معنای گرفتن جان دیگری، از روی عمد و با سوء نیت است و مرتکب را با حکم مجازات این جرم که قصاص و در مواردی دیه و حبس است، روبرو می کند. تنها در صورتی که قاتل عمدی، به هر دلیلی، نظیر رضایت اولیای دم یا نداشتن شاکی، قصاص نشود، مجازات حبس سه تا ده سال، در خصوص او، اعمال خواهد شد.

جرم قتل، از جمله جرایمی است که شدیدترین مجازات را در تمام جوامع، به خود اختصاص داده و با توجه به نوع ارتکاب آن و قصد فرد مرتکب، به قتل عمد و قتل غیر عمد، تقسیم می گرد. جرم قتل غیر عمد، جرمی است که مرتکب، قصد کشتن دیگری را ندارد و به دلیل حوادثی نظیر تصادف، اتفاق می افتد.

اما، در جرم قتل عمد، عنصر معنوی جرم، متفاوت از عنصر معنوی جرم قتل غیر عمد که به خطای محض و شبه عمد، دسته بندی می شود، بوده و از همین رو، حکم مجازات متفاوتی را نیز، برای قاتل، در پی دارد. با توجه به اینکه تشخیص قتل عمد که حکم مجازات بسیار سنگینی داشته، نقش مهمی در حفظ جان یک نفر، خواهد داشت، باید، از ارکان این جرم، آگاه بود.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، بگوییم که جرم و حکم جرم قتل عمد چیست و مجازات قاتل عمدی، چه می باشد؛ سپس، با مراجعه به قانون مجازات اسلامی، میزان زندانی که مرتکب قتل عمد، محکوم به آن می گردد را بررسی کنیم و توضیح دهیم که نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم، چگونه می باشد. 

جرم قتل عمد چیست

برای پاسخ به این پرسش که جرم قتل عمد چه بوده و حکم جرم قتل عمد چیست؟ باید، به قانون مجازات اسلامی و موادی همچون ماده 297 قانون مجازات اسلامی، مراجعه کرد و عناصر مادی، معنوی و قانونی این جرم را مورد بررسی قرار داد؛ چراکه برای وقوع یک جرم، لازم است، عنصر مادی، معنوی و قانونی آن جرم، وجود داشته باشد.

رکن مادی جرم قتل عمد، فعل و عملی است که منجر به مرگ انسان دیگر می شود که این عمل، می تواند، نوعا، کشنده باشد یا خیر و عنصر معنوی جرم قتل عمد، قصد فعل، یعنی، قصد انجام رکن مادی، همراه با قصد نتیجه، یعنی، گرفتن جان دیگری، می باشد، عنصر قانونی این جرم نیز، عبارت است از ماده 290 قانون مجازات اسلامی که کشتن دیگری و جنایت بر او را جرم انگاری کرده است.

 بنابراین، با توجه به توضیحات فوق، می توان گفت، جرم قتل عمد، به معنای سلب حیات از دیگری، به صورت عمدی و بدون مجوز قانونی می باشد و مرتکب را با حکم مجازات این جرم که در قسمت بعد، به توضیح آن، خواهیم پرداخت، روبرو می کند. 

حکم مجازات قتل عمد

بر طبق قانون مجازات اسلامی، ارتکاب هر جرمی، مستوجب مجازات است و این قاعده، درباره جرم قتل عمد نیز، همانند سایر جرایم، جاری است، مگر اینکه عوامل رافع مسئولیت کیفری یا عوامل موجهه جرم، وجود داشته باشند. در این بخش، قصد داریم، با مراجعه به قانون، بگوییم که حکم جرم قتل عمد چیست.

مجازات جرم قتل عمد، قصاص، یعنی، گرفتن جان قاتل عمدی است. در صورتی که قاتل عمدی، مرد باشد و مقتول نیز، مذکر بوده، اولیای دم مقتول، می توانند، قصاص قاتل را از مقام قضایی، بخواهند. اما، در صورتی که مقتول زن باشد، اولیای دم، برای قصاص قاتل عمدی، باید نصف دیه را پرداخت نمایند. 

همچنین، از دیگر مجازات های قتل عمد، دیه و حبس است؛ دیه زمانی وجود خواهد داشت که اولیای دم، به جای قصاص، بر دیه، مصالحه کنند و حبس که میزان آن را در قسمت بعدی، توضیح خواهیم داد، زمانی اعمال می گردد که قاتل عمدی، شاکی نداشته یا اولیای دم، رضایت دهند یا قاتل، به هر دلیلی، نظیر مصالحه بر دیه، قصاص نشود.

قتل شبه عمد نیز یکی از انواع قتل بوده که مرتکب را با مجازات های این جرم، مواجه خواهد کرد. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع، می توانند، نسبت به مطالعه مقاله ای که در زیر، در قسمت بیشتر بخوانید آمده است، اقدام نمایند.

مدت زندان قاتل در قتل عمد

همانطور که در قسمت قبل، در پاسخ به این پرسش که حکم جرم قتل عمد، نظیر قتل به علت قمه کشی منجر به مرگ چیست؟ توضیح دادیم، یکی از مجازات های جرم قتل عمد یا قاتل عمدی، حبس می باشد و تنها در شرایطی که قصاص، به هر دلیلی، نسبت به قاتل، اجرا و اعمال نشود، وجود خواهد داشت.

پرسشی که مطرح می گردد، این است که مدت زندان قاتل در قتل عمد، چند سال است؟ در پاسخ به این پرسش، باید گفت، بر اساس آنچه در قانون مجازات اسلامی، در ماده 612 این قانون، آمده است، مدت زندانی که بر قاتل عمدی، اجرا و اعمال می گردد، بین 3 تا 10 سال خواهد بود و بر اساس ماده 2 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، قاضی، تنها با ذکر دلیل، می تواند، به حداکثر حبس، یعنی 10 سال، حکم دهد.

از آنجا که برای اعمال مجازات قصاص، باید، قتل، با ادله اثبات قتل، ثابت شود، علاقمندان به کسب اطلاعات، در خصوص این موضوع، می توانند، نسبت به مطالعه مقاله ای که در زیر، در قسمت بیشتر بخوانید، آمده، اقدام نمایند.

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم قتل عمد

با توجه به اینکه برای رسیدگی به هر جرمی، ابتدا باید، دادگاه، از وقوع آن، مطلع گردد و یکی از شیوه های مطلع کردن دادگاه ها، ثبت شکایت از جرم است، در این بخش از مقاله، قصد داریم، درباره نحوه شکایت کردن از جرم قتل عمد و سپس، رسیدگی به شکایت ثبت شده، برای صدور حکم مجازات قاتل عمدی، توضیح دهیم.

در شکایت از جرم قتل عمد، اولیای دم، باید، با کمک یک وکیل یا با کمک گرفتن از نمونه شکوائیه های موجود، اقدام به تنظیم شکوائیه این جرم نموده و آن را از طریق یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ثبت و به دادگاه صالح، برای رسیدگی و صدور حکم مجازات، ارسال کنند.

دادسرا، پس از دریافت شکوائیه این جرم، پرونده را تشکیل داده و تحقیقات مقدماتی جهت کشف جرم و همچنین، پروسه تعقیب متهم را آغاز می نماید. در صورتی که ادله اثبات جرم، کافی نباشد، برای متهم، قرار منع تعقیب، در داسرا، صادر خواهد شد و در غیر این صورت، پس از صدور قرار جلب به دادرسی و کیفر خواست از سمت دادستان، پرونده از دادسرا، برای رسیدگی و صدور حکم مجازات به دادگاه کیفری یک، ارسال می گردد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جرم قتل عمد و مجازات آن در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم قتل عمد و مجازات آن پاسخ دهند.