مفسد فی الارض

جرم افساد فی الارض، با ارتکاب جرایمی نظیر جرایم علیه امنیت ملی یا دایر کردن مراکز فساد و فحشا، به نحوی که موجب اخلال گسترده در نظم و امنیت عمومی کشور و اشاعه فحشا شود، محقق می گردد و برای مرتکب آن، یعنی مفسد فی الارض، حکم مجازات اعدام را در پی خواهد داشت. نحوه شکایت از این جرم نیز با ثبت شکواییه، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بوده تا دادگاه عمومی انقلاب به آن، رسیدگی نماید.

هر کشوری، با توجه به اصول و قواعد مربوط به همان کشور و فرهنگی که بر آن کشور، حاکم است، مقرراتی را جهت حفظ نظم در نظر می گیرد. در واقع، وجود امنیت و آسایش عمومی، اولین هدف و خواسته، در همه جوامع بوده و وجود مقررات و وضع آن ها نیز، در راستای همین خواسته است.

در جامعه ما نیز که یک جامعه اسلامی محسوب می شود، مقررات مربوط به نظم، علاوه بر فرهنگ ایرانی جامعه، از قواعد شرعی نیز الهام گرفته شده و بر جامعه حاکم می باشد. یکی از جرائمی که مربوط به امنیت کشور بوده، جرم افساد فی الارض است که با ارتکاب برخی از اعمال، در شرایطی که امنیت عمومی را به طور گسترده، خدشه دار و مختل کند، واقع گردیده و مجازات بسیار سنگینی، برای مرتکبین آن، پیش بینی شده که گاهی، سبب گرفتن جان مجرم، می شود.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم بگوییم که جرم و حکم مجازات جرم افساد فی الارض چیست و مفسد فی الارض به چه کسی می گویند و مجازات او، در قانون، چه می باشد؛ سپس، نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم را توضیح دهیم.

جرم افساد فی الارض

جرم افساد فی الارض، از قواعد شرعی اقتباس شده و در قانون مجازات اسلامی به آن پرداخته شده است. برای تعریف این جرم، باید، به ماده 286 قانون مجازات اسلامی، مراجعه کرد. مستفاد از این ماده که مفسد فی الارض را تعریف می کند، در پاسخ به این پرسش که جرم افساد فی الارض چیست و چه زمانی محقق می گردد، می توان گفت:

مجازات افساد فی الارض

برای بررسی اینکه حکم مجازات افساد فی الارض چیست، باید به ماده 286 قانون مجازات اسلامی، مراجعه کرد، این ماده، در بخش انتهایی خود، حکم مجازات جرم افساد فی الارض و حکم مجازات مرتکب این جرم را مشخص نموده است. 

بر اساس ماده 286 قانون مجازات اسلامی، هر کس مرتکب جرم افساد فی الارض گردد، مجرم است و به مجازات اعدام محکوم می شود. شایان ذکر است، مجازات افساد فی الارض، یک مجازات حدی است و امکان تخفیف در مجازات وجود ندارد. 

در ادامه مقاله، توضیح خواهیم داد که مفسد فی الارض کیست و حکم مجازات او، چه می باشد و چنانچه کسی، به عنوان شاکی خصوصی، قصد شکایت از مرتکب جرم افساد فی الارض را داشته باشد، باید، چه اقداماتی، انجام دهد.

مفسد فی الارض یعنی چه

برای اینکه بتوانیم بگوییم، مفسد فی الارض، کیست و حکم مجازات او، چه می باشد، باید، به ماده 286 قانون مجازات اسلامی، مراجعه نماییم. ماده 286 قانون مجازات اسلامی، در تعریف اینکه مفسد فی الارض کیست، مقرر می دارد: 

"هرکس به طور گسترده، مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، نشر اکاذیب، اخلال در نظام اقتصادی کشور، احراق و تخریب، پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک یا دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا معاونت در آن ها گردد، به گونه ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد، مفسد فی الارض محسوب .... می‌ گردد."

حکم مجازات مفسد فی الارض

برای بررسی حکم مجازات مفسد فی الارض، باید به قانون مجازات اسلامی، مراجعه کرد، فصل نهم قانون مجازات اسلامی جدید، در ماده 286 خود و تبصره آن، در خصوص حکم مجازت مفسد فی الارض، تعیین تکلیف نموده است. بر اساس این ماده و تبصره آن، حکم مجازات مفسد فی الارض، به شرح زیر است: 

اعدام: در صورتی که فرد، مرتکب جرم افساد فی الارض، شناخته شود و قاضی رسیدگی کننده به پرونده، قصد ایجاد اخلال گسترده در نظام کشور و نظم عمومی را از اقدامات او و جرایمی که مرتکب شده، احراز کند و همچنین، به ایجاد نا امنی و اشاعه فحشا، در حد وسیع، پی ببرد، حکم به اعدام مفسد فی الارض، خواهد داد.

حبس تعزیری درجه پنج یا شش: اما، هنگامی که قاضی، هیچ یک از موارد فوق الذکر را احراز نکند و جرمی که فرد، مرتکب شده، با هیچ مجازات قانونی دیگری، تطبیق نیابد، بسته به میزان نتایج زیان باری که جرم ایجاد کرده، مرتکب، به حبس تعزیری درجه پنج یا شش، یعنی، حبس بیش از دو تا پنج سال یا حبس بیش از 6 ماه تا دو سال، محکوم خواهد شد.

نحوه شکایت و رسیدگی به افساد فی الارض

پس از صحبت در خصوص این موضوع که جرم افساد فی الارض چیست و حکم مجازات آن، چه می باشد، در این بخش از مقاله، سعی داریم، بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری، در خصوص نحوه شکایت از این جرم و نحوه رسیدگی به آن، صحبت کنیم که مطابق مراحل زیر می باشد: 

در وهله اول، شاکی خصوصی از این جرم، باید، اقدام به تنظیم شکواییه مربوط به آن نماید.

در گام دوم، شاکی باید، با در دست داشتن فایل شکواییه تنظیمی، همچنین، با همراه داشتن نام کاربری و رمز عبور سامانه ثنای خود و مدارک هویتی، به نزدیک ترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه نماید تا این دفاتر، اقدام به ثبت و ارسال شکایت او، به دادگاه صالح نمایند.

در مرحله سوم، شاکی باید، پس از دریافت پیامک ابلاغیه حضور در جلسه رسیدگی، در موعد مقرر، در دادگاه صالح، برای رسیدگی به جرم، حاضر شود.

پس از احراز وقوع جرم افساد فی الارض، توسط ضابطین قضایی یا پس از ثبت شکواییه این جرم، توسط شاکی خصوصی، پرونده این جرم، جهت تحقیقات مقدماتی و رسیدگی به آن، تشکیل می گردد.

بر اساس ماده 303 قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه صالح رسیدگی کننده به این جرم، دادگاه انقلاب می باشد.

چنانچه وقوع جرم، توسط دادگاه انقلاب که صالح به رسیدگی به این پرونده است، محرز شود، برای فرد، حکم مجازات افساد فی الارض، صادر خواهد شد و در غیر این صورت، نسبت به پرونده، قرار منع تعقیب، صادر می شود و متهم، برائت، خواهد گرفت.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جرم افساد فی الارض و مجازات آن در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم افساد فی الارض و مجازات آن پاسخ دهند.