در چه مواردی زن مجاز به عدم تمکین است

برای پاسخ به سوال در چه مواردی زن مجاز به عدم تمکین است باید بگوییم در برخی از موارد، به دلیل وجود موانعی، قانون و شرع این اجازه را به زن داده که از تمکین امتناع نماید. برخی از این موارد عبارتند از: ابتلای شوهر به امراض جنسی و مقاربتی، ضرر بدنی، مالی و شرافتی برای زن و حق تعیین محل زندگی توسط زن.

به محض وقوع عقد نکاح، حقوق و تکالیف زن و شوهر در مقابل یکدیگر برقرار می شود. یکی از این تکالیف، تکلیف تمکین زن در مقابل شوهر بوده و در مقابل، از حق نفقه برخوردار می گردد؛ در نتیجه، در صورت عدم تمکین زن، حق نفقه وی ساقط می شود که در این صورت، حقی بر مطالبه نفقه نخواهد داشت.

این در حالی است که در برخی از موارد، به دلیل وجود موانعی، قانون و شرع این اجازه را به زن داده که از تمکین امتناع نماید. در همین راستا، زن می تواند در صورت وجود موانع قانونی برای عدم تمکین، نه تنها از تمکین نسبت به همسرش خودداری کند، کماکان از حقوق قانونی خود همچون دریافت نفقه و ممنوعیت ازدواج مجدد زوج بهره مند گردد. در این صورت، این سوال مطرح می شود که در چه صورت زن می تواند تمکین نکند؟

به همین دلیل، در این مقاله ابتدا به بررسی دلایل موجه و محکمه پسند برای عدم تمکین زن، پرداخته سپس، به این پرسش که در چه مواردی زن میتواند تمکین نکند و این که آیا مرد می تواند زن را از داشتن گوشی منع کند پاسخ خواهیم داد. در صورت تمایل به آشنایی با دلایل محکمه پسند برای عدم تمکین و پاسخ به این پرسش که در چه صورت زن میتواند تمکین نکند با ما همراه باشید.

دلایل موجه و محکمه پسند برای عدم تمکین زن

پس از ازدواج یا همان عقد نکاح، حقوق و تکالیف زن و شوهر در مقابل یکدیگر برقرار می شود. یکی از این تکالیف، تکلیف تمکین زن در مقابل شوهر بوده و در مقابل، از حق نفقه برخوردار می گردد؛ در نتیجه، در صورت عدم تمکین زن، حق نفقه وی ساقط می شود که در این صورت، حقی بر مطالبه نفقه نخواهد داشت.

با این وجود، در برخی از موارد، به دلیل وجود موانعی، قانون و شرع این اجازه را به زن داده که از تمکین امتناع نماید. در همین راستا، زن می تواند در صورت وجود موانع قانونی برای عدم تمکین، نه تنها از تمکین نسبت به همسرش خودداری کند، کماکان از حق نفقه برخوردار باشد. در پاسخ به این سوال که در چه مواردی زن مجاز به عدم تمکین است؟ و در چه صورت زن می تواند تمکین نکند؟ باید گفت دلایل موجه و محکمه پسند برای عدم تمکین زن، یا همان شرایط عدم تمکین عبارتند از :

ابتلای شوهر به امراض جنسی و مقاربتی: مطابق ماده 1127 قانون مدنی «هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به یکی از امراض مقاربتی و جنسی گردد، زن حق دارد که از نزدیکی با او خودداری و امتناع نماید، امتناع به علت مزبور مانع از حق نفقه نخواهد بود». در نتیجه، با مجوز این ماده، در صورت ابتلای شوهر به یکی از امراض مقاربتی، زن تا جایی که از سرایت آن بیماری مصون باشد، می تواند از نزدیکی با شوهر خودداری کند.

به این دلیل که نشوز زوجه و عدم تمکین زن در این مورد با مجوز قانون می باشد، همچنان از حق نفقه برخوردار است و مرد نمی تواند به دلیل عدم تمکین در چنین شرایطی از پرداخت نفقه زن خودداری کند. در غیر این صورت، به مجازات عدم پرداخت نفقه محکوم می شود. نکته ای که باید به آن توجه کرد آن است که عدم تمکین در این ماده ناظر بر تمکین خاص می باشد؛ یعنی عدم تمکین زن فقط در خصوص روابط زناشویی آنهاست و وظیفه تمکین عام زوجه همچنان بر عهده وی می باشد. 

ضرر بدنی، مالی و شرافتی: به موجب ماده 1115 قانون مدنی ، «اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد ، زن می تواند مسکن جداگانه اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر را نخواهد داد و مادام که زن در بازگشت به منزل مزبور معذور است، نفقه بر عهده شوهر خواهد بود». نتیجه ای که از این ماده گرفته می شو آن است که اگر زندگی با شوهر زیر یک سقف برای زن، همراه با خطر باشد، می تواند از تمکین خودداری کند و کماکان حق نفقه او برقرار است.

تعیین محل زندگی توسط زن: ماده 1114 قانون مدنی در مرد نحوه تعیین محل زندگی مقرر داشته: «زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید»؛ مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد". با مجوز این ماده، در صورتی که حق تعیین منزل به زن داده شده باشد، زن می تواند از زندگی کردن در منزل مشترک با مرد خودداری کند؛ اما سایر وظایف زن که مرتبط با تمکین بوده، همچنان بر عهده وی می باشد.

بیماری زن: بیماری خود زن نیز از جمله مواردی است که زن مجاز به عدم تمکین است. برخی از بیماری ها در زن مجوزی قانونی و مشروع برای عدم تمکین خاص به شمار می روند. به عنوان مثال، در موردی که زن مبتلا به عارضه قرن یعنی مسدود بودن آلت تناسلی بوده، می تواند از تمکین خودداری نماید. همچنین در زمان عادت ماهیانه، نیز می تواند از تمکین خودداری کرده و این هم یکی از موارد مجاز عدم تمکین محسوب می شود. 

استفاده از حق حبس: حق حبس در ماده 1085 قانون مدنی تعریف شده است. به موجب این ماده: «زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفا وظایفی که در قبال شوهر دارد امتناع کند؛ مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود». طبق این ماده، تاوقتی که رابطه زناشویی میان زن وشوهر برقرار نشده باشد، زن می تواند تا زمانی که تمام مهریه به او پرداخت نشده است، از شوهر خود تمکین نکند و از آنجا که این مورد نیز از مواردی است که زن مجاز به عدم تمکین است، در این صورت، باز هم دارای حق نفقه خواهد بود.

در چه صورت زن میتواند تمکین نکند

در بخش قبل درخصوص دلایل محکمه پسند برای عدم تمکین صحبت کرده و به این سوال پاسخ دادیم که راههای فرار از تمکین چیست؟ و در چه صورت زن میتواند تمکین نکند؟ در صورت عدم تمکین نفقه تعلق میگیرد؟ همچنین توضیح دادیم که در این موارد، از آنجا که عدم تمکین زن با مجوز قانونی انجام می گیرد، حقوق قانونی وی زایل نشده و هم چنین برقرار می باشد. اکنون در این بخش، به پرسش در چه صورت زن میتواند تمکین نکند پاسخ خواهیم داد.

حق نفقه: اگرچه قاعدتا در صورت عدم تمکین زن، حق نفقه وی ساقط می شود و در این صورت، حقی بر مطالبه نفقه نخواهد داشت، اما در مواردی که زن به حکم قانون، مجاز به عدم تمکین می باشد، حق نفقه وی ساقط نشده و در صورت امتناع شوهر از پرداخت نفقه زن می تواند برای ثبت دادخواست نفقه اقدام نماید.

حق طلاق زوجه: در صورتی که زن با مجوز قانون از تمکین امتناع کرده و با این وجود، مرد از پرداخت نفقه خودداری نماید، زن می تواند برای مطالبه نفقه خود از طریق دادگاه خانواده اقدام نموده و در صورت صدور حکم بر پرداخت نفقه و عدم اجرای حکم توسط زوج، برای طلاق از طرف زن به صورت یک طرفه اقدام نماید.

ممنوعیت ازدواج مجدد زوج: یکی از شرایط صدور مجوز برای ازدواج مجدد شوهر، نشوز زن و عدم تمکین وی می باشد؛ با این وجود، درحالتی که عدم تمکین زن با مجوز قانونی بوده و در مواردی که زن مجاز به عدم تمکین است، از جمله آثار عدم تمکین زن آن است که مرد حق ازدواج مجدد نداشته و درخواست وی برای اجازه ازدواج مجدد رد خواهد شد.

ایا مرد میتواند زن را از داشتن گوشی منع کند

پس از ارائه توضیحاتی در خصوص دلایل محکمه پسند برای عدم تمکین و پاسخ به این پرسش که در چه صورت زن میتواند تمکین نکند، در این بخش قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که ایا مرد میتواند زن را از داشتن گوشی منع کند؟ در این خصوص باید بگوییم که پاسخ منفی است و مرد اجازه ندارد همسرش را از داشتن گوشی موبایل منع کند چراکه افراد دارای برخی حقوق مدنی هستند و این موضوع نیز در زمره حقوق مدنی و شهروندی افراد قرار می گیرد.

یکی دیگر از مباحثی که در این خصوص قابل طرح است، استفاده از فضای مجازی می باشد، در این خصوص باید بگوییم همانطور که زوج نمی تواند زن را از داشتن گوشی منع کند، اجازه منع نمودن زوجه از استفاده از فضای مجازی را هم ندارد؛ البته لازم به ذکر است بر اساس نظر علمای مرجع تقلید، شوهر وظیفه ای در خصوص تهیه اینترنت برای زوجه ندارد. 

یکی از مواردی که زوج می تواند زوجه را از استفاده از گوشی منع نماید زمانی است که زوجه با استفاده از گوشی اشتغال به شغلی داشته باشد که به اساس و بنیان های خانواده لطمه بزند. در این مورد هم نمی توان گفت مرد حق دارد زن را به طور کلی از استفاده از تلفن همراه منع نماید بلکه باید گفت، مرد می تواند حق استفاده زوجه از موبایل در آن مورد به خصوص را از وی سلب نماید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد در چه مواردی زن مجاز به عدم تمکین است، در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون در چه مواردی زن مجاز به عدم تمکین است​ پاسخ دهند.