وظایف کفیل چیست

کفیل، کسی است که حضور شخص دیگری را در موعدی مقرر، تعهد کرده و یا پس از صدور قرار تامین اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله در دادسرا، توسط متهم، به دادسرا معرفی شده و حضور به موقع متهم در دادگاه را متعهد می گردد و می پذیرد که در صورت عدم حاضر کردن به موقع متهم، با ضمانت اجرای عدم انجام وظیفه کفیل که وصول وجه الکفاله و ضبط آن، به نفع صندوق دادگستری است، روبرو شود. 

به بعضی تصمیم های صادر شده از دادسرا، قرار می گویند که برخی از این قرارها، قرارهای تامین هستند و به موجب قانون آیین دادرسی کیفری، به منظور دسترسی به متهم و حضور به موقع وی، همچنین، جلوگیری از فرار یا مخفی شدن او و تضمین حقوق بزه دیده برای جبران ضرر و زیان وی، صادر می شود.

یکی از قرارهای تامین صادره از دادسرا، قرار کفالت می باشد. قرار کفالت، بدین معنا است که متهم، باید فردی را به عنوان کفیل، به دادگاه، معرفی کند و در صورت پذیرش کفیل، توسط دادگاه، متهم، به طور موقت، از بازداشت، آزاد، خواهد شد. با توجه به اینکه، شرایط شخصی که کفیل می شود، منحصر به فرد بوده و هر شخصی را نمی شود، به عنوان کفیل، به دادگاه، معرفی کرد، ضروری است تا از قواعد این امر، آگاه بود.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، بگویم که مفهوم کفیل، به طور عام و در دادگاه چیست و معرفی کفیل، یعنی چه؛ سپس، در خصوص وظایف شخصی که کفالت می کند و ضمانت اجرای عدم تحویل متهم به دادسرا، پس از کفالت او، صحبت کرده و بگوییم که کفیل خانواده و مادر کیست، وظایف او چیست و فرق کفیل و ضامن چه می باشد.

کفیل چیست

برای پاسخ به این پرسش ها که کفیل کیست، وظایف کفیل چیست و ضمانت اجرای عدم انجام وظیفه توسط شخصی که کفالت کرده، چه می باشد؟ باید به قانون مدنی، قانون آیین دادرسی کیفری و قانون اساسی، مراجعه کرد و مواد مرتبط با عقد کفالت؛ در قانون مدنی، قرار های تامین و نظارت قضایی؛ در قانون آیین دادرسی کیفری و اصولی که در قانون اساسی، در خصوص کفالت رئیس جمهور یا رهبری، پیش بینی شده اند را مورد بررسی قرار داد.

قانون مدنی، در ماده 734 خود، مقرر می دارد: "کفالت، عقدی است که به موجب آن، احد طرفین در مقابل طرف دیگر، احضار شخص ثالثی را تعهد می کند. ‌متعهد را کفیل، شخص ثالث را مکفول و طرف دیگر را مکفول‌ له می گویند."

با توجه به دو ماده فوق، از دو قانون آیین دادرسی کیفری و آیین دادرسی مدنی، در پاسخ به این پرسش که کفیل کیست؟ می توان گفت، کفیل کسی است که حضور و حاضر کردن یک شخص دیگر را در موعدی مقرر، برای امور حقوقی یا کیفری، تعهد می کند. 

شایان ذکر است، در یک مفهوم عام، مقصود از کفیل، کسی است که سرپرستی دیگری را عهده دار می شود یا به طور موقت، وظایف و مسئولیت های شخص دیگری را بر عهده می گیرد تا آن شخص، مجددا، به سمت خود، بازگشته یا کسی، به جانشینی او، انتخاب شود. نظیر مواقعی که شخصی، حضانت فرزندش را بر عهده می گیرد یا زمانی که رهبری یا رئیس جمهور، یا شخصی در اداره، از انجام وظایف خود، ناتوان شده یا به علت فوت، دیگر نمی تواند، در آن جایگاه باشد و به طور موقت، یک نفر، جانشین او می گردد.

کفیل در دادگاه چیست

همانطور که گفتیم، یکی از مواردی که از کفیل، استفاده می شود، در امور کیفری است که شخصی در دادگاه، کفیل شخصی دیگر می گردد و به عبارتی، کفالت او را می نماید. لذا در این قسمت، قصد داریم، به این پرسش، پاسخ دهیم که کفیل در دادگاه چیست؟ 

برای بررسی اینکه کفیل در دادگاه چیست؟ باید به ماده 217 قانون آیین دادرسی مدنی که در خصوص قرارهای تامین و نظارت قضایی، مورد پیش بینی قانون گذار، قرار گرفته است، مراجعه کرد، ماده 217 مقرر می دارد:

بر اساس این ماده، کفیل در دادگاه، کسی است که پس از صدور قرار "اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله"، توسط متهم، به بازپرس پرونده، معرفی می گردد؛ با سپردن وجه الکفاله از سمت کفیل، دادگاه، برای مدتی موقت تا تعیین تکلیف در خصوص پرونده، به متهم، اجازه آزادی می دهد و کفیل، متعهد می گردد، در موعد مقرر و هر زمان که دادگاه، صلاح دانست، متهم را در محضر دادگاه، حاضر کند.

به عبارتی، وظیفه کفیل، حاضر کردن متهم، در زمان مقرر، در دادگاه، می باشد و در غیر این صورت، با ضمانت اجرای عدم حاضر کردن متهم در دادسرا که در قسمت های بعد، به تفصیل، آن را توضیح خواهیم داد، روبرو خواهد شد.

معرفی کفیل یعنی چه

یکی از پرسش هایی که اغلب، پس از صدور قرارهای تامین دادسرا، توسط متهم یا خانواده او، مطرح می گردد، این است که معرفی کفیل، یعنی چه؟ برای پاسخ به این پرسش، باید، مروری بر آنچه در قسمت های قبل، ذکر کردیم، داشته باشیم.

در قسمت های قبل، توضیح دادیم، کفیل، در دو مفهوم به کار می رود، یکی شخصی که موقتا، عهده دار انجام وظایف دیگری می گردد و دیگری، شخصی که حضور نفر سوم یا متهمی را به موجب عقد کفالت یا قرار های تامین و نظارت دادسرا، تعهد می کند. 

بنابراین، در پاسخ به این پرسش که معرفی کفیل یعنی چه؟ می توان گفت، معرفی کفیل، که عمدتا، در موارد کیفری و زمانی که قرار تامین "اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله" صادر شده، مطرح می گردد، یعنی، شخصی که شرایط کفالت کردن را داشته باشد، توسط متهم، به عنوان کفیل، به دادگاه، معرفی شده تا با سپردن وجه الکفاله و تعهد به تحویل متهم در موعد مقرر، سبب آزادی موقت متهم، تا تعیین تکلیف پرونده او، شود.

وظایف کفیل

پس از صحبت درباره مفهوم کفیل، در این بخش از مقاله، قصد داریم، در خصوص وظایف کفیل، صحبت کرده و به این پرسش که وظایف کفیل چیست؟ پاسخ دهیم. از آنجا که کفیل، دارای مفاهیم متعددی می باشد، در زیر، با توجه به مفهوم کفیل، خواهیم گفت که وظایف کفیل چیست:

وظیفه کفیل، زمانی که شخصی، به موجب قرارهای تامین دادسرا، با سپردن وجه الکفاله، کفیل متهم می گردد؛ تحویل به موقع متهم به دادسرا می باشد و در غیر این صورت، با ضمانت اجرای عدم ایفای وظیفه کفیل، روبرو خواهد شد.

وظیفه کفیل، زمانی که او، به موجب عقد کفالت، حضور نفر سومی (مکفول) را به طور مطلق یا موقت، متعهد می گردد؛ حاضر کردن شخص ثالث، در موعد مقرر یا هر زمان که مکفول له بخواهد است.

وظیفه کفیل، در مفهوم سرپرستی و یا عهده دار شدن انجام وظایف دیگری، در اداره یا در موارد فوت و بیماری رهبری یا رئیس جمهور، به طور موقت؛ انجام امور مربوط به حضانت و سرپرستی و وظایفی است که بر عهده او، به طور موقت، گذاشته شده است.

ضمانت اجرای عدم تحویل متهم به دادسرا توسط کفیل

در قسمت های قبل، توضیح دادیم که به موجب ماده 217 قانون آیین دادرسی مدنی، در مواردی، پس از صدور قرار تامین، توسط دادسرا، در صورتی که این قرار، قرار "اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله باشد"، متهم می تواند، با معرفی کفیلی که بتواند، وجه الکفاله مورد نظر دادگاه را تامین کند، به طور موقت، آزاد شود و در پاسخ به این پرسش که وظایف کفیل چیست؟ گفتیم که، وظیفه کفیل، در این شرایط، تحویل به موقع متهم، به دادسرا، می باشد.

یکی از سوالاتی که مطرح می گردد، این است که در این شرایط، ضمانت اجرای عدم تحویل متهم به دادسرا، توسط کفیل چیست و آیا، کفیل، می تواند، از تحویل متهم، به دادسرا، خودداری کند یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش، باید، به قانون آیین دادرسی کیفری، مراجعه کرد.ماده 224 قانون آیین دادرسی کیفری، مقرر می دارد:

"بازپرس، مکلف است، ضمن صدور قرار قبولی کفالت یا وثیقه، به کفیل یا وثیقه‏ گذار تفهیم کند که در صورت احضار متهم و عدم حضور او بدون عذر موجه و عدم معرفی وی از ناحیه کفیل یا وثیقه‏ گذار، وجه‏ الکفاله، وصول یا وثیقه طبق مقررات این قانون ضبط می‏ شود." بنابراین، ضمانت اجرای عدم تحویل متهم، به دادسرا، وصول وجه الکفاله از کفیل، خواهد بود.

کفیل خانواده

یکی از مفاهیمی که کفیل دارد، به معنای سرپرستی، حضانت، مراقبت و نگهداری می باشد. مقصود از کفیل خانواده، شخصی است که مسئولیت سرپرستی، مراقبت و نگهداری از فرزندان و اعضای خانواده را عهده دارد.

به طور معمول، در صورت زنده بودن پدر خانواده و صحت و سلامت جسمانی او، کفیل خانواده، پدر می باشد و در صورت فوت او یا بیماری و یا عدم حضور او، به هر علتی، کفیل خانواده، مادر یا یکی از فرزندان ارشد که توان سرپرستی و اداره امور مالی خانواده را بر عهده دارد، خواهد بود.

پس از توضیح مفهوم کفیل خانواده، در ادامه مقاله، قصد داریم، در خصوص وظایف کفیل مادر صحبت کنیم و بگوییم که در خصوص مادر، وظایف کفیل چیست. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص کفالت رهبری، مطالعه مقاله زیر، پیشنهاد می گردد.

وظایف کفیل مادر

در مواردی که مادر، به علت فوت همسر یا زندانی بودن او یا طلاق، سرپرستی نداشته باشد، یکی از فرزندان ارشد که به سن بلوغ رسیده، رشید یا رشیده است و از سلامت عقل، برخوردار می باشد، می تواند، کفالت یا سرپرستی مادر را بر عهده گرفته و برخی امور را به نیابت از او، انجام دهد.

وظایف کفیل مادر ، شامل سرپرستی و نگهداری از او، انجام امور اداری، در مواردی که مادر، به او، اعطای وکالت کاری نموده، مدیریت امور مالی و غیر مالی و مواردی از این دست می باشد و در صورتی که تجرد مادر، به واسطه فوت همسر یا طلاق از او، بیش از 30 ماه شود، در صورت وجود سایر شرایط، فرزند پسر، می تواند، برای معافیت از سربازی، بدین واسطه، اقدام کند.

فرق کفیل و ضامن

در بسیاری از موارد، کفیل با ضامن، یکی انگاشته می شود و این تصور، در میان عموم، وجود دارد که مفهوم کفیل و وظایف شخصی که کفالت می کند، با مفهوم ضامن و وظایف شخصی که ضمانت می کند، یکی است؛ حال آنکه، این گونه نیست.

مفهوم کفیل، دایره محدود تری نسبت به مفهوم ضامن دارد، کفیل، کسی است که حضور شخص دیگری یا متهم را به طور مطلق یا مقید، متعهد می شود؛ در صورتی که ضامن، برگرداندن وجه، حضور یک شخص دیگر، ایفای تعهد و مواردی از این دست را ضمانت و تعهد کرده و در صورت عدم ایفای تعهد یا عدم پرداخت وجه، شخصا، مسئول پرداخت آن، خواهد بود. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد وظایف کفیل در کانال حقوق قراردادها و عقود عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون وظایف کفیل پاسخ دهند.