ساعت کاری قانون کار

ساعت کار قانون کار، به منظور جلوگیری از سو استفاده کارفرما از کارگر، توسط قانون گذار مشخص شده است. به موجب این قانون، مدت زمان قانونی فعالیت در هر شغل، روزانه 8 ساعت بوده و طرفین، تنها در صورتی می توانند این زمان را کم یا زیاد کنند که مجموع ساعات کاری در هر هفته از 44 ساعت تجاوز نکند. طبق مصوبه وزارت کار، حداقل حقوق به ازای 8 ساعت کار، مبلغ 1,393,250 ریال تعیین شده است.

قانون کار در سال 1369، در راستای صیانت از حقوق کارگر و کارفرما، به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. قانون گذار در این قانون به نحوه تنظیم روابط بین کارگر و کارفرما پرداخته و رعایت اصولی، مانند حداکثر ساعت کاری را ضروری دانسته و در مواردی نیز، به طرفین اختیار داده تا بنا به مصلحت خود با یکدیگر توافق نمایند.

در روابط کاری به دلیل تسلطی که کارفرما بر کارگر دارد، امکان سو استفاده و تضییع حق کارگر توسط کارفرما دور از تصور نیست. لذا، افرادی که قصد شروع کار را دارند یا در حال حاضر مشمول قانون کار می باشند، با اطلاع از قوانین مشخص شده در قانون کار و شرایط آن ، من جمله ساعت کار قانون کار، می توانند از تضییع حق خود جلوگیری نمایند.

در این مقاله دینا، ابتدا به بررسی ساعت کاری کارگران طبق قانون کار می پردازیم، سپس در خصوص ساعت کار مشخص شده توسط وزارت کار صحبت می کنیم. در ادامه نیز، حقوق کارگر به ازای 8 ساعت کار روزانه را طبق قانون کار بیان می کنیم.

ساعت کار کارگران طبق قانون کار

احکام تعیین شده در قانون کار، جزو قوانین آمره محسوب شده و عمل به آن، برای کارگر و کارفرما، الزامی می باشد. آمره بودن قوانین، به این معنا است که توافق بر خلاف آن ها، قانونی نبوده و در مواردی دارای ضمانت اجرا می باشد. یکی از مواردی که در قانون کار به آن اشاره شده است، حداکثر ساعت کاری کارگر است.

قانون گذار در مبحث دوم قانون کار، تحت عنوان «مدت» به بیان احکامی در خصوص حداکثر ساعت کاری کارگران در قرارداد کار ساعتی و سایر قراردادها پرداخته است. در ماده 51 این قانون آمده است: « ساعت کار در این قانون، مدت زمانی است که کارگر، نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می دهد. به غیر از مواردی که در این قانون مستثنی شده است، ساعات کار کارگران در شبانه روز، نباید از ۸ ساعت تجاوز نماید.»

ماده 51، ضمن ارائه تعریفی مشخص از ساعت کار، تصریح می کند، مجموع ساعت های کاری هر کارگر در 24 ساعت شبانه روز، نباید بیش از 8 ساعت باشد. البته، قانون گذار به وجود استثنائاتی در این خصوص اشاره کرده است، از جمله مواردی که در قانون تصریح شده یا موقعیت هایی که کارگر با کارفرما توافق می کند تا به ازای ساعات کاری بیشتر، حقوق بیشتری دریافت نماید.

در تبصره 1 این ماده نیز ذکر شده، طرفین قرار داد کار می توانند با توافق یکدیگر ساعت کاری را، در بعضی روزها کمتر یا بیشتر تعیین کنند، مشروط به این که مجموع این ساعات در یک هفته از 44 ساعت تجاوز نکند، در صورتی که مدت زمان کار کارگر، بیش از 44 ساعت در هفته شود، مشمول اضافه کاری شده و مستحق دریافت حقوق بیشتری می باشد.

در ماده 52، اشاره شده است، در مشاغلی که سختی کار، شامل آن ها می شود، ساعت کاری، نباید بیش از 6 ساعت در روز و 36 ساعت در هفته باشد. مصادیق شغل های سخت و زیان آور، به موجب «آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور»، مصوب هیات وزیران، مشخص شده است.

ساعت کاری وزارت کار

در بخش قبل، در مورد ساعت کار قانون کار توضیح دادیم. وزارت کار نیز به عنوان یک ارگان دولتی، تابع این قانون بوده و ملزم به تبعیت از قانون کار می باشد. بنابراین، مدت زمان قانونی کار تعیین شده از سوی وزارت کار نیز، برای شغل های عادی، حداکثر 8 ساعت در روز و 44 ساعت در هفته می باشد.

برای محاسبه تعداد ساعت کار کارگر در هفته، ماه و سال، فرمول ساده ای وجود دارد که با استفاده از آن می توانید مدت زمان قانونی انجام وظیفه در شغل خود را طبق قوانین وزارت کار، محاسبه نمایید. برای مثال، برای محاسبه ساعت کاری در طول هفته، کافی است تعداد روزهای کاری (غیر از جمعه و تعطیلات رسمی) را در عدد 7.33 ضرب نمایید.

در حالت عادی، در هر هفته، 6 روز کاری وجود دارد، پس عدد 7.33 را در 6 ضرب می کنیم. حاصل این ضرب، برابر با 43.98 می شود که آن را 44 در نظر می گیریم. بنابراین در هر هفته (به جز هفته هایی که تعطیل رسمی در آن وجود دارد)، کارفرما می تواند کارگر را به انجام حداکثر 44 ساعت کار ملزم نماید.  

حقوق 8 ساعت قانون کار

در مطالب قبلی، توضیح دادیم ساعت کار قانون کار، چه مدت است. در این بخش قصد داریم، حقوق کارگر را با توجه به قانون کار و وزارت کار، در هر روز مشخص کنیم. البته لازم به ذکر است که تنها، حداقل میزان حقوق، در قانون کار تعیین شده و طرفین قرارداد کار مجاز هستند تا بسته به شغل مورد نظر، کار انجام شده توسط کارگر و میزان تخصص او، تا هر میزان که بخواهند، این مبلغ را افزایش دهند.

حداقل حقوق کارگر در قانون کار، برای افراد مجرد و بدون سابقه کار، به ازای هر ماه، مبلغ  56,797,500 ریال و به ازای هر روز کاری که حداکثر 8 ساعت است، 1,393,250 ریال، در نظر گرفته شده است. البته همان طور که گفته شد، قانون کار، حداقل حقوق را مشخص کرده و در صورتی که کارگر، مدت زمانی بیشتر از حداکثر ساعت تعیین شده توسط وزارت کار به انجام وظیفه در شغل خود مشغول باشد، مستحق دریافت مبلغی بیشتر به عنوان اضافه کاری، می باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ساعت کار قانون کار در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ساعت کار قانون کار پاسخ دهند.