نحوه محاسبه مهریه بعد از فوت شوهر

 نحوه محاسبه مهریه زن به این صورت بوده که ابتدا شاخص قیمت سالانه بانک مرکزی در سال قبل از سال مطالبه مهریه را تقسیم بر شاخص قیمت سالانه بانک مرکزی در سال وقوع عقد ازدواج کرده و سپس، عدد حاصل را در مبلغ مهریه تعیین شده ضرب می کنیم. نحوه محاسبه مهریه بعد از فوت شوهر ، همانند فرمول محاسبه مهریه زن قبل از فوت شوهر  و چگونگی حساب کردن صداق​ وی بوده، تنها با این تفاوت که در این موارد، تاریخ فوت مبنای محاسبه مهریه خواهد بود نه نرخ روز و تاریخ مطالبه .

یکی از آثار عقد نکاح، برقراری مهریه برای زوجه می باشد. با این توضیح که چنانچه، مهریه خاصی مورد توافق طرفین قرار گیرد، زوج ملزم به پرداخت آن بوده و حتی در صورت عدم تعیین مهریه، باز هم با شرایطی، مهر المثل یا مهرالمتعه به زن تعلق خواهد گرفت. مهریه ای که ضمن عقد نکاح تعیین و بر آن توافق می شود، می تواند مبلغی پول بوده اعم از اینکه پول خارجی مانند دلار یا وجه رایج کشورباشد، هم چنین می تواند از اموال غیر پولی مانند ملک، اتومبیل و سکه باشد. 

 در میان اقسام مهریه، مهریه ای که به صورت وجه رایج کشور یعنی پولی تعیین می شود ، به دلیل تورم، در گذر زمان ارزش خود را از دست داده و مطالبه و دریافت آن چند سال پس از وقوع عقد نکاح ممکن است هیچ فایده ای برای زوجه نداشته باشد. به همین دلیل و برای خنثی کردن اثر تورم بر کاهش ارزش مهریه ای که به شکل وجه رایج تعیین گردیده، قانون گذار راه حلی را در نظر گرفته که مطابق آن، مهریه زوجه، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان پرداخت مهریه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری ‌اسلامی ایران محاسبه و پرداخت خواهد شد. البته فرمول محاسبه مهریه بعد از فوت شوهر کمی متفاوت از این فرمول می باشد.

به همین دلیل در این مقاله، ابتدا در مورد فرمول محاسبه مهریه به نرخ روز در صورتی که مهریه وجه رایج باشد صحبت کرده و سپس، نحوه محاسبه مهریه بعد از فوت شوهر را توضیح خواهیم داد .

محاسبه مهریه

به محض وقوع عقد نکاح، آثار این عقد در روابط زن و شوهر برقرار می شود. به عنوان مثال، مطابق قانون مدنی مرد ملزم به پرداخت نفقه به همسر خود و تامین نیازهای وی بوده و در مقابل زن نیز باید آثار ریاست شوهر را بر خانواده را پذیرفته و از جمله در منزلی ساکن شود که شوهر تعیین می کند.

یکی از آثار عقد نکاح، برقراری مهریه برای زوجه می باشد. با این توضیح که چنانچه، مهریه خاصی مورد توافق طرفین قرار گیرد، زوج ملزم به پرداخت آن بوده و حتی در صورت عدم تعیین مهریه، باز هم با شرایطی انواع مهریه اعم از مهر المثل یا مهرالمتعه به زن تعلق خواهد گرفت. مهریه ای که ضمن عقد نکاح تعیین و بر آن توافق می شود، می تواند مبلغی پول بوده اعم از اینکه پول خارجی مانند دلار یا وجه رایج کشورباشد، هم چنین می تواند از اموال غیر پولی مانند ملک، اتومبیل و سکه باشد. 

نکته مهمی که باید به آن توجه شود آن است که در میان اقسام مهریه، مهریه ای که به صورت وجه رایج کشور یعنی پولی تعیین می شود ، به دلیل تورم، در گذر زمان ارزش خود را از دست داده و مطالبه و دریافت آن چند سال پس از وقوع عقد نکاح ممکن است هیچ فایده ای برای زوجه نداشته باشد.

به همین دلیل و برای خنثی کردن اثر تورم بر کاهش ارزش مهریه ای که به شکل وجه رایج تعیین گردیده، قانون گذار راه حلی را در قانون جدید مهریه، در نظر گرفته که این راه حل در تبصره ماده 1082 قانون مدنی ذکر شده است. به موجب این تبصره: «چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجراى عقد كه توسط بانك مركزى جمهورى اسلامى ایران تعیین مى گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد.»

‌بنابراین در صورتی که مهریه زوجه وجه ( پول ) باشد ، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان پرداخت مهریه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری ‌اسلامی ایران تعیین می شود مهریه زوجه محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به صورت دیگری توافق کرده باشند که در این صورت، بر طبق توافق زوجین انجام خواهد شد .

اما در اینجا ممکن است این سوال مطرح شود که فرمول محاسبه مهریه زن و چگونگی حساب کردن صداق به چه صورت می باشد؟ به عنوان مثال اگر در سال 1370 اقدام به ازدواج با مردی نموده و در سال 1395 برای دریافت مهریه خود اقدام نماید، مهریه وی چگونه محاسبه می شود؟

مثال زیر، نحوه و فرمول محاسبه مهریه زن را به روشنی نشان می دهد:

فرض کنید، زنی در سال 1370 با تعیین مهریه 2 میلیون ریال اقدام به ازدواج با مردی نموده و در سال 1395 برای دریافت مهریه خود اقدام نماید، در این صورت شاخص سال 94 که که سال قبل از مطالبه مهریه است یعنی عدد 91/714 را تقسیم بر شاخص سال وقوع عقد یعنی سال 1370 که عدد 1/189 بوده، کرده و حاصل را در مبلغ مهریه یعنی 2 میلیون ریال ضرب می کنیم. حاصل، مهریه زن به نرخ روز خواهد بود.

نحوه محاسبه مهریه بعد از فوت شوهر

اگر زوجه مهریه خود را در طول حیات زوج نبخشیده باشد و یا در زمان حیات زوج مهریه خود را مطالبه نکرده باشد در این صورت زوجه می تواند بعد از فوت زوج و قبل از تقسیم ترکه مهریه خود را از ترکه متوفی مطالبه نماید، به دلیل آنکه دیون و بدهی های متوفی قبل از تقسیم ترکه محاسبه و پرداخت می گردد که از جمله دیون متوفی مهریه زوجه می باشد . در اینجا این سوال مطرح می گردد که در مهریه زن بعد از فوت شوهر، مهریه به نرخ روز به زوجه پرداخت می گردد یا تاریخ فوت شوهر، ملاک نحوه و فرمول محاسبه مهریه زن بعد از فوت شوهر است؟

به عنوان مثال : اگر زنی در سال 1370 با مهریه 2 میلیون ریال ازدواج کرده باشد و شوهر وی در سال 1394 فوت کرده باشد و وراث در سال 1396 اقدام به تقسیم ترکه کنند،  مهریه زوجه به نرخ سال 1390 محاسبه و پرداخت می گردد . با این توضیح که شاخص سال 94 که سال فوت شوهر است یعنی عدد 91/714 را تقسیم بر شاخص سال وقوع عقد یعنی سال 1370 که عدد 1/189 بوده، کرده و حاصل را در مبلغ مهریه یعنی 2 میلیون ریال ضرب می کنیم. حاصل یعنی 168،208،578 ریال، مهریه زن به نرخ روز خواهد بود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه محاسبه مهریه بعد از فوت شوهر در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه محاسبه مهریه بعد از فوت شوهر پاسخ دهند .