آزمون های حقوقی

در صورتی که چک به صورت بلامحل صادر شده باشد ، دارنده چک پس از مراجعه به بانک و عدم پرداخت وجه چک باید از بانک تقاضای گواهی عدم پرداخت نماید . این گواهی مهم ترین سندی است که با در دست داشتن آن ، می توان برای مطالبه وجه چک اقدام نمود ؛ بنابراین ظرف مهلت پیش بینی شده در قانون باید نسبت به دریافت گواهی عدم پرداخت اقدام کرد .

اکثر افرادی که قصد برگشت زدن چک را دارند از مراحل و مهلت های قانونی برای انجام اقدامات لازم آگاهی ندارند . این عدم اطلاع منجر می شود تا کسانی که قصد پیگیری طلب خود را از طریق مراجع دادگستری دارند ، در طی این روند دچار سر درگمی شوند .  یکی از این موارد دریافت گواهی عدم پرداخت در مهلت قانونی  است که عدم دریافت این گواهی باعث متزلزل شدن حقوق افراد برای مطالبه وجه چک و یا شکایت از صادر کننده چک بلا محل می شود .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ابتدا به توضیح راجع به اینکه گواهی عدم پرداخت چیست می پردازیم و سپس مهلت دریافت گواهی عدم پرداخت چک کیفری و گواهی عدم پرداخت چک پشت نویسی شده را نیز توضیح خواهیم داد .

گواهی عدم پرداخت چیست؟

دریافت گواهی عدم پرداخت اولین مرحله از اقدام به پیگیری چک از طریق کیفری ، حقوقی و ثبتی است . هر زمان که چک برگشتی باشد ، یعنی  هر زمانی که دارنده چک به بانک مراجعه کند و وجه چک به یکی از دلایل مشخص شده در قانون پرداخت نشود و دارنده چک تصمیم بگیرد آن را برگشت بزند ، بانک موظف است برگه ای تحت عنوان گواهی عدم پرداخت به دارنده چک بدهد .

در واقع در گواهی عدم پرداخت ، علل یا علتی که باعث عدم پرداخت وجه شده است به طور واضح ذکر می شود و بعد از مهر و امضا از طرف بانک ، به دارنده چک داده می شود .  هم چنین در گواهی عدم پرداخت مشخصات کامل چک و مشخصات و نشانی کامل صادر کننده چک نوشته می شود و برای اینکه صادر کننده از برگشت خوردن چک خود مطلع شود ، بانک نسخه ای از گواهی عدم پرداخت چک را با ذکر نام و نام خانوادگی و نشانی کامل دارنده چک ، به نشانی او می فرستد .

اگر موجودی حساب کمتر از میزان مندرج در چک باشد ، دارنده چک می تواند مبلغ موجود را دریافت کند و بابت مقدار مبلغی که در حساب موجود نبوده و به او دریافت نشده است ، از بانک گواهی عدم پرداخت بگیرد . در صورت سرپیچی متصدی بانک به رییس شعبه یا بازرسی بانک مراجعه کنید . 

گواهی عدم پرداخت چک کیفری

همانطور که گفته شد دریافت گواهی عدم پرداخت برای پیگیری قانونی چک به هر یک از سه روش کیفری ، حقوقی و ثبتی لازم است ؛ اما نکته مهمی که در مورد دریافت گواهی عدم پرداخت وجود دارد این است که در صورتی که دارنده چک بخواهد چک را از طریق کیفری پیگیری کند ، برای برگشت زدن چک تنها 6 ماه، یعنی مهلت برگشت زدن چک را فرصت دارد و باید از تاریخ صدور چک تا 6 ماه چک را برگشت زده و گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کند .

بعد از گذشت این مدت ، دیگر امکان دریافت گواهی عدم پرداخت چک برای آغاز شکایت کیفری وجود ندارد . برای مثال اگر چکی در 98/3/17 صادر شود ، دارنده چک تنها می تواند تا تاریخ  98/9/17 چک را برگشت زده و گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کند . تنها پس از دریافت این گواهی است که می توان اقدامات لازم را برای دریافت وجه چک انجام داد .

گواهی عدم پرداخت چک پشت نویسی شده

مهلت دریافت گواهی عدم پرداخت در چک پشت نویسی شده متفاوت است . دارنده چک پشت نویسی شده بعد از مراجعه به بانک و عدم دریافت وجه ، برای اینکه بتواند وجه پرداخت نشده را هم از صادر کننده چک و هم پشت نویس آن مطالبه نماید ، باید در مواعد مشخص شده در قانون به بانک مراجعه کند . این مواعد برای چک های پشت نویس شده ای که در یک شهر صادر شده اند و قرار است در همان شهر وصول شوند 15 روز از تاریخ صدور و برای چک هایی که از یک نقطه به نقطه دیگر ایران صادر شده اند ، 45 روز از تاریخ صدور است .

اگر دارنده در این مواعد به بانک مراجعه و گواهی عدم پرداخت ، دریافت کرد می تواند از صادر کننده و پشت نویس به دادگاه حقوقی مراجعه کند . نکته قابل توجه این است که در این شرایط تنها می توان به شیوه حقوقی اقدام کرد . اما اگر در مدت های مشخص شده در قانون ، به بانک مراجعه نشود و گواهی عدم پرداخت چک پشت نویسی شده دریافت نشود تنها صادر کننده مسئول خواهد بود و دیگر نمی توان علیه پشت نویس در دادگاه دادخواست ارائه کرد .

برای مثال آقای " الف " صادر کننده چک است و با پشت نویسی ، چک را به آقای " ب " منتقل کرده است و آقای " ب " نیز چک را به آقای " ج " انتقال داده است . آقای " ج " برای اینکه بتواند برای دریافت طلبش به آقای " الف " یا آقای " ب " مراجعه کند و از آنها در دادگاه حقوقی اقامه دعوی کند ، باید تا 15 روز از تاریخ سر رسید چک ، گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کند و اگر بعد از 15 روز اقدام به دریافت گواهی عدم پرداخت کرد ، تنها می تواند به آقای " الف " که صادر کننده چک است مراجعه کند .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد گواهی عدم پرداخت و مهلت دریافت آن در کانال تلگرام چک و سفته عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون گواهی عدم پرداخت و مهلت دریافت آن پاسخ دهند .