اصل یکصد و چهل و دوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، رسیدگی به اموال و دارایی رهبر ، رئیس جمهور ، معاونان رئیس جمهور ، وزراء ، همسر و فرزندان آنان را مشمول رسیدگی توسط رئیس قوه قضاییه قرار داده است و در همین ارتباط ، مجلس شورای اسلامی در سال 1394 قانونی تحت عنوان قانون رسیدگی به دارایی مقامات ، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسانده و تدوین آیین نامه اجرایی آن را به عهده قوه قضاییه قرار داده است .

در همین راستا ، رئیس قوه قضاییه در سال 1398 ، آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات ، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران را تصویب نموده است که ذیلا متن آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات را مورد بررسی قرار خواهیم داد .

آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات

در اجرای قانون رسیدگی به دارایی مقامات ، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران ، مصوب 9/8/1394  مجمع تشخیص مصلحت نظام و به منظور افزایش اعتماد عمومی مردم به مسئولان جمهوری اسلامی ایران و ارتقاء سلامت اداری ، « آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات ، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران » ، به شرح مواد آتی است .

حتما بخوانید: قانون رسیدگی به دارایی مقامات ، مسئولان و کارگزاران

متن آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات

ماده 1

اصطلاحات مذکور در این آیین نامه در مفاهیم زیر به کار می رود :

الف ـ قانون : قانون رسیدگی به دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران مصوب 9/8/1394 مجمع تشخیص مصلحت نظام ؛

ب ـ آیین نامه : آیین نامه اجرایی قانون

پ ـ مقامات مسئول : مقامات و مسئولان موضوع مواد 1 و 3 قانون

ت ـ مرکز : مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه

ث ـ اداره کل : اداره کل ثبت دارایی مقامات مسئول

ج ـ هیأت بررسی : هیأت بررسی کننده دارایی مشمولان ماده 1 قانون

چ ـ دوره مسئولیت : مدتی است که از زمان انتخاب یا انتصاب به سمت موضوع قانون شروع می شود و تا پایان مدت مسئولیت ادامه می یابد؛

ح ـ فرزندان تحت تکفل : دخترانی که ازدواج نکرده و شاغل نباشند و پسرانی که سن آنها کمتر از 25 سال بوده مگر اینکه ازدواج کرده یا شاغل باشند ؛

خ ـ همسر : اعم از همسر یا همسران دائم یا موقت ؛

د ـ اعضای خانواده : اعضای خانواده برای مقامات موضوع ماده 1 قانون عبارت است از خود ، همسر و فرزندان و برای مقامات موضوع ماده 3 قانون عبارت است از خود ، همسر و فرزندان تحت تکفل؛

ذ ـ سامانه ثنا : سامانه ثبت نام الکترونیکی است که برای ثبت نام الکترونیکی و دریافت حساب کاربری توسط مرکز ایجاد می شود؛

ر ـ سامانه : سامانه دارایی مقامات مسئول؛

ز ـ تعهدنامه : تعهدنامه موجود در سامانه مبنی بر ارائه فهرست دارایی اعضای خانواده؛

ژ ـ دستگاه اجرایی: دستگاه اجرایی مذکور در ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده 29 قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران .

بیشتر بخوانید: قانون رسیدگی به دارایی وزرا و کارمندان دولت

 

ماده 2

 به منظور انجام وظایف موضوع قانون و آیین نامه آن، اداره کل با نظر رییس قوه قضاییه در حوزه ریاست قوه قضاییه تشکیل می شود.

 

ماده 3

مرکز موظف است ظرف 2 ماه از تاریخ تصویب آیین نامه با همکاری اداره کل با رعایت ساز و کارهای امنیتی، حفظ محرمانگی و حریم خصوصی و همچنین صحت و تمامیت داده ها، سامانه را به نحوی راه اندازی نماید که مقامات مسئول پس از ثبت نام در سامانه ثنا بتوانند اطلاعات لازم را در فرم های مخصوصی که در این سامانه قرار دارد ارائه نمایند.

تبصره ـ در صورتی که به هر علت دسترسی به سامانه امکان پذیر نباشد ،  مقامات مسئول موظف اند مراتب را به طریق مقتضی به اداره کل اعلام و به محض امکان دسترسی به سامانه اطلاعات لازم را ارائه نمایند.

 

ماده 4

مقامات مسئول فهرست دارایی اعضای خانواده را به شرح مذکور در ماده 12 آیین نامه اعلام می کنند.

تبصره ـ تکمیل فرم های اعلام فهرست دارایی بر عهده مقامات مسئول است.

 

ماده 5

به منظور شناسایی سمت­ ها و افراد مشمول قانون ، سازمان اداری و استخدامی کشور با هماهنگی عالی ترین مقام دستگاه اجرایی موظف است کلیه سمت های مشمول قانون و مشخصات مقامات مسئول را حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ تصویب آیین نامه به صورت فایل الکترونیکی در اختیار مرکز قرار دهد.

تبصره ـ چنانچــه پس از اعلام سمت های مذکور در ماده قبل هر گونه سمت جدید مشمول قانون ایجاد شود و یا هر گونه تغییری در تصدی این سمت ها صورت گیرد ، سازمان فوق مکلف است مراتب را در اسرع وقت به قوه قضاییه اعلام کند.

 

ماده 6

مشمولان فعلی ماده 1 قانون، موظفند اظهارنامه مشتمل بر دارایی اعضای خانواده را مطابــق آیین­ نامه حداکثر ظرف یک ماه پس از پایان دوره مسئولیت خود از طریق ثبت در سامانه به طریق فوق به اداره کل اعلام ­کنند.

 

ماده 7

 مشمولان ماده 3 قانون باید فهرست دارایی اعضای خانواده را از زمان لازم الاجرا شدن قانون مطابق آیین نامه حداکثر ظرف یک  ماه از تاریخ راه اندازی سامانه اعلام نمایند.

تبصره ۱ـ مشمولان ماده 3 قانون که پس از لازم الاجرا شدن قانون عهده دار سمت های موضوع ماده فوق شده اند فهرســت دارایی اعضای خانواده را از زمان شــروع تصدی اعلام و رسید آن را از سامانه دریافت می کنند.

تبصره 2 - اشخاصی که بعد از اجرای قانون عهده دار سمت های مذکور شده و دوره مسئولیت آنان به اتمام رسیده باشد فهرست دارایی اعضای خانواده را در بازه زمانی ابتدا و انتهای مسئولیت اعلام می کنند.

 

ماده 8

فهرست دارایی مقامات مسئول و سمت ها و مشخصات افراد مشمول و اسناد و اطلاعات مربوط به آن که به قوه قضاییه ارائه می شود محرمانه بوده و افشای آن ممنوع است. مقامات مسئول می توانند شخصا اطلاعات خود را افشا کنند.

 

ماده 9

چنانچه بعد از اعلام فهرست دارایی ، تعداد اعضای خانواده افزایش، کاهش یا تغییر یابد، مقامات مسئول موظف اند نسبت به اعمال تغییرات و اعلام فهرست دارایی آنان در پایان دوره مسئولیت اقدام نمایند.

 

ماده 10

 چنانچه مقامات مسئول، هم­زمان بیش از یک سمت داشته باشند باید به اعتبار هر سمت در شروع و پایان دوره مسئولیت نسبت به ارائه فهرست دارایی اعضای خانواده اقدام نمایند.

 

ماده 11

مقامات مسئول موظف اند بلافاصله پس از انتخاب یا انتصاب، فرم تعهدنامه را تایید کنند. شروع به کار اشخاص فوق منوط به تایید تعهدنامه ( موضوع ماده 2 قانون ) است.

 

ماده 12

فهرست دارایی مقامات مسئول اعم از داخل یا خارج کشور باید شامل موارد ذیل باشد:

1ـ کلیه اموال غیر منقول ، با ذکر مشخصات پلاک ثبتی و یا با هر شناسه دیگر و در صورتی که ثبت نشده باشد با هر مشخصه­ای که به سهولت قابل شناسایی است.

2ـ حقوق دارای ارزش مالی از قبیل امتیاز مالی، حق انتفاع، بهره برداری و نظایر آن؛

3ـ مطالبات و دیون اعم از حال یا وعده دار؛

4ـ سرمایه گذاری؛

5 ـ اوراق بهادار از قبیل اوراق مشارکت و سهام اعم از بی نام یا با نام، با قید نوع، میزان و مرجع صدور؛

6 ـ موجودی حسابهای بانکی، مؤسسات مالی و اعتباری و صندوق ها اعم از دولتی یا غیر دولتی و یا قرض الحسنه و نظایر آن با ذکر شماره حساب؛

7ـ هرگونه منابع درآمدی مستمر.

تبصره ـ چنانچه دارایی مقامات مسئول در خارج از کشور باشد، مشخصات کشور و منطقه مربوط و قید سایر مشخصات دارایی به نحوی که به سهولت قابل شناسایی باشد.

در ادامه بخوانید: اصل چهل و نهم قانون اساسی

 

ماده 13

هیات بررسی توسط رییس قوه قضاییه، مرکب از سه نفر از قضات عالی رتبه جهت بررسی وضعیت دارایی مشمولان ماده 1 قانون تعیین می شود.

 

ماده 14

پس از ارجاع رییس قوه قضاییه، هیأت بررسی با ملاحظه اسناد و مدارک دریافتی و با اطلاعات حاصله، چنانچه در خصوص میزان دارایی اعلام شده و افزایش آن در طول دوره مسئولیت تشکیک نماید از افراد مشمول ماده 1 قانون می خواهد طرق تحصیل و نحوه افزایش دارایی را کتبا ظرف مدت یک ماه اعلام نمایند.

 

ماده 15

هیأت بررسی می تواند در صورت لزوم از دستگاه اجرایی و بخش خصوصی نسبت به دارایی مشمولان  ماده 1 قانون و افزایش و چگونگی تحصیل آن استعلام نماید. مراجع مذکور مکلف اند با هیأت همکاری و در اسرع وقت به استعلامات پاسخ دهند.

 

ماده 16

چنانچه مراجع قضایی در اثنای رسیدگی به پرونده ها و یا سازمان بازرسی کل کشور و دیگر واحدهای نظارتی در حین بازرسی، مواردی را مشاهده کنند که حاکی از افزایش بر خلاف حق دارایی مشمولان ماده 1 قانون باشد، مکلف اند ضمن انجام وظایف قانونی، مراتب را به صورت مستقیم و محرمانه به اداره کل اعلام نمایند.

 

ماده 17

 نتیجه بررسی نهایی هیأت بررسی از طریق رییس هیأت به رییس قوه قضاییه گزارش می شود. چنانچه به تشخیص رییس قوه قضاییه دارایی افراد مشمول قانون برخلاف حق افزایش یافته باشد، ضمن اتخاذ تصمیم در خصوص دارایی افزایش یافته، در صورت ارتکاب تخلف یا توجه اتهام، مراتب را به مرجع صالح ارجاع می دهد تا مبنی بر تصمیم متخذه مورد رسیدگی قرار گیرد.

تبصره ـ چنانچه پس از رسیدگی به پرونده، دلایل و مدارک جدیدی کشف شود که بررسی مجدد را ضروری نماید، مراتب جهت اتخاذ تصمیم به رییس قوه قضاییه اعلام می گردد.

 

ماده 18

رییس قوه قضاییه می­تواند نتیجه رسیدگی به دارایی مشمولان ماده1 قانون را منتشر نماید.

 

ماده 19

چنانچه مشمولان ماده 1 قانون در مهلت مقرر نسبت به ارائه فهرست دارایی های خود به اداره کل اقدام ننمایند و یا دارایی خود را کتمان یا گزارش ناقص ارائه نمایند، اداره کل موظف است مراتب را جهت تعقیب کیفری به دادستان تهران اعلام نماید تا در اجرای ماده 115 قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اقدام قانونی به عمل آید.

 

ماده 20

در صورت عدم اقدام افراد مشمول ماده 3 قانون در ارائه اطلاعات مربوط، اداره کل از طریق دستگاههای مربوط موضوع را پیگیری خواهد کرد.

تبصره ـ در صورتی که علیرغم پیگیری اداره کل، اشخاص مذکور به وظایف و تکالیف موضوع قانون و آیین نامه عمل نکنند، اداره کل، موضوع را جهت اقدام مقتضی حسب مورد به مراجع ذیصلاح اعلام می کند.

 

ماده 21

 این آیین نامه در 21 ماده  و ۸ تبصره در تاریخ 19/3/1398 به تصویب رییس قوه قضاییه رسید .

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات​ در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات​​ پاسخ دهند .

 

 

سوالات متداول

1- آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات شامل چه موضوعاتی است ؟

2- نحوه اجرای قانون رسیدگی به دارایی مقامات به چه صورتی در این آیین نامه مقرر شده است ؟

3- آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به دارایی مقامات به تصویب چه مرجعی رسیده است ؟

---

نظرات کاربران