رئیس قوه قضاییه عالی ترین مقام قوه قضاییه است که برای مدت پنج سال توسط رهبری انتخاب می شود و انجام وظایف مربوط به این قوه را عهده دار می شود . در پاسخ به این سوال که مهم ترین وظایف ، تکالیف و اختیارات رئیس قوه قضاییه چیست ، می توان به ایجاد تشکیلات لازم در دادگستری ، تهیه لوایح قضائی ، امور اداری و استخدامی قوه قضاییه و عزل و نصب قضات اشاره کرد .

قوه قضاییه یکی از قوای سه گانه کشوری در نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود که به موجب قانون اساسی ، از سایر قوا منفک و مستقل می باشد و به صورت اختصاصی ، وظیفه رسیدگی به دعاوی و اختلافات میان افراد را به عهده دارد . در راس قوه قضاییه ، رئیس این قوه قرار گرفته است که توسط مقام رهبری برای مدت پنج سال به این سمت منصوب شده است و وظایف و اختیارات مشخصی را عهده دار خواهد بود .

اصل یکصد و پنجاه و هشتم قانون اساسی ، برخی از مهم ترین وظایف و اختیاراتی را که رئیس قوه قضاییه بر عهده دارد را بر شمرده است و به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم مهم ترین وظایف ، تکالیف و اختیارات رئیس قوه قضاییه را طبق قانون اساسی مورد بررسی قرار دهیم .

امور اداری و استخدامی قوه قضاییه

اعمال قضایی ، اداری و اجرایی قوه قضاییه که شقوق مختلف آن در اصل یکصد و پنجاه و ششم مقرر شده است ، نیازمند تشکیلات فراوانی است که ریاست قوه قضائیه آن را بر عهده دارد . ایجاد ، تغییر و یا حذف تشکیلات در قوه قضائیه می تواند اثر مستقیم بر امور قضائی داشته باشد . با توجه به اینکه اعمال تشکیلاتی مذکور ، در اندرون زیادی ، به استقلال قوه قضائیه امیدوار بود . در این خصوص دو نکته جلب توجه می کند :

نکته اول اینکه ایجاد تشکیلات قضائی ، حتما باید به موجب قانون باشد ، چنان که قانون اساسی بعضی از تشکیلات قضائی را خود ، مقرر داشته است . همچون دیوان عالی کشور ، دادگاه های نظامی و دیوان عدالت اداری و تشکیل دادگاه ها و تعیین صلاحیت آنها را منوط به حکم قانون دانسته است . بنابراین ، رئیس قوه قضائیه ، در اجرای قانون اساسی و یا قوانین عادی ، به تناسب نیاز ، مبادرت به تشکیل واحدهای قضائی می نماید .

نکته دوم مربوط به اثری است که در تغییر و یا حذف تشکیلات قضائی بر سرنوشت شغلی قضات می تواند داشته باشد . با این توضیح که رئیس قوه قضائیه رأسا حق عزل قضات را ندارد ؛ با این حال قادر خواهد بود که با تغییر و یا حذف یک واحد قضائی ، عملا قاضی را از تصدی مقام خود سلب نماید که این امر با عزل او تفاوت چندانی ندارد .

امور اداری و استخدامی قوه قضاییه

اعمال قضایی ، اداری و اجرایی قوه قضاییه که شقوق مختلف آن در اصل یکصد و پنجاه و ششم مقرر شده است ، نیازمند تشکیلات فراوانی است که ریاست قوه قضائیه آن را بر عهده دارد . ایجاد ، تغییر و یا حذف تشکیلات در قوه قضائیه می تواند اثر مستقیم بر امور قضائی داشته باشد . با توجه به اینکه اعمال تشکیلاتی مذکور ، در اندرون زیادی ، به استقلال قوه قضائیه امیدوار بود . در این خصوص دو نکته جلب توجه می کند :

نکته اول اینکه ایجاد تشکیلات قضائی ، حتما باید به موجب قانون باشد ، چنان که قانون اساسی بعضی از تشکیلات قضائی را خود ، مقرر داشته است . همچون دیوان عالی کشور ، دادگاه های نظامی و دیوان عدالت اداری و تشکیل دادگاه ها و تعیین صلاحیت آنها را منوط به حکم قانون دانسته است . بنابراین ، رئیس قوه قضائیه ، در اجرای قانون اساسی و یا قوانین عادی ، به تناسب نیاز ، مبادرت به تشکیل واحدهای قضائی می نماید .

نکته دوم مربوط به اثری است که در تغییر و یا حذف تشکیلات قضائی بر سرنوشت شغلی قضات می تواند داشته باشد . با این توضیح که رئیس قوه قضائیه رأسا حق عزل قضات را ندارد ؛ با این حال قادر خواهد بود که با تغییر و یا حذف یک واحد قضائی ، عملا قاضی را از تصدی مقام خود سلب نماید که این امر با عزل او تفاوت چندانی ندارد .

امور اداری و استخدامی قوه قضاییه

اعمال قضایی ، اداری و اجرایی قوه قضاییه که شقوق مختلف آن در اصل یکصد و پنجاه و ششم مقرر شده است ، نیازمند تشکیلات فراوانی است که ریاست قوه قضائیه آن را بر عهده دارد . ایجاد ، تغییر و یا حذف تشکیلات در قوه قضائیه می تواند اثر مستقیم بر امور قضائی داشته باشد . با توجه به اینکه اعمال تشکیلاتی مذکور ، در اندرون زیادی ، به استقلال قوه قضائیه امیدوار بود . در این خصوص دو نکته جلب توجه می کند :

نکته اول اینکه ایجاد تشکیلات قضائی ، حتما باید به موجب قانون باشد ، چنان که قانون اساسی بعضی از تشکیلات قضائی را خود ، مقرر داشته است . همچون دیوان عالی کشور ، دادگاه های نظامی و دیوان عدالت اداری و تشکیل دادگاه ها و تعیین صلاحیت آنها را منوط به حکم قانون دانسته است . بنابراین ، رئیس قوه قضائیه ، در اجرای قانون اساسی و یا قوانین عادی ، به تناسب نیاز ، مبادرت به تشکیل واحدهای قضائی می نماید .

نکته دوم مربوط به اثری است که در تغییر و یا حذف تشکیلات قضائی بر سرنوشت شغلی قضات می تواند داشته باشد . با این توضیح که رئیس قوه قضائیه رأسا حق عزل قضات را ندارد ؛ با این حال قادر خواهد بود که با تغییر و یا حذف یک واحد قضائی ، عملا قاضی را از تصدی مقام خود سلب نماید که این امر با عزل او تفاوت چندانی ندارد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد وظایف و اختیارات رئیس قوه قضاییه در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون وظایف و اختیارات رئیس قوه قضاییه پاسخ دهند .