در قانون ، قرابت نسبی میان اشخاص ، به نوعی از خویشاوندی ، به واسطه خون گفته می شود ؛ بدین ترتیب که یکی از نسل دیگری باشد و یا هر دوی آن ها ، از نسل شخص ثالثی باشند . به عنوان مثال ، فرزند از نسل پدر و پدر بزرگ و عموی خود می باشد و به همین دلیل ، با آن ها ، قرابت نسبی یا خونی دارد .

یکی از مهم ترین خویشاوندان نسبی ، بر اساس قانون مدنی و برگرفته از شرع مقدس ، " جد پدری "می باشد . قرابت نسبی با جد پدری ، سبب ایجاد آثار حقوقی و حقوق و تکالیف به خصوصی می گردد . اهمیت این حقوق و تکالیف ، به اندازه ای است که قانون گذار ، امکان شکایت و پیگیری قانونی آن ها را برای دارنده حق ، پیش بینی نموده است .

از این رو ، در این مقاله ، قصد داریم ، به این پرسش پاسخ دهیم که منظور از جد پدری چه کسانی هستند و پس از پرداختن به این سوال ، مهم ترین حقوق و تکالیف پدر بزرگ و اجداد پدری را بر اساس قانون مدنی ، مورد بررسی قرار دهیم . جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص ، با ما همراه باشید . 

جد پدری کیست

در متن قوانین مرتبط با حقوق مدنی اشخاص، به کرات ، با واژه " جد پدری " مواجه می شویم ؛ به عنوان مثال ، در باب پرداخت نفقه فرزند ، ارث ، حضانت فرزندان ، ولایت قهری بر فرزندان و مسائلی از این قبیل ، گاهی قانونگذار ، در کنار پدر ، از جد پدری نیز نام برده است و به همین دلیل ، لازم است تا با مفهوم و معنای واژه " جد پدری " ، آشنا شد و مشخص کرد که جد پدری چه کسانی هستند و حقوق و تکالیف پدر بزرگ که یکی از آن ها می باشد ، چیست .

با عنایت به معنای لغوی جد پدری و همچنین قصد قانونگذار ، در مواد مختلف قانونی ، از جمله قانون مدنی و قانون امور حسبی ، درمی یابیم که " جد" ، به معنای پدر بزرگ آمده است و زمانی هم که از واژه " جد پدری " استفاده می شود ، منظور ، پدر بزرگی می باشد که به واسطه پدر ، خویشاوند محسوب می شود ؛ نه به واسطه مادر .

بنابراین ، در پاسخ به این سوال که جد پدری چه کسانی هستند و مقصود از این مفهوم چیست؟ باید گفت ، پدرِ پدر ، مد نظر می باشد ، نه پدرِ مادر . لازم به ذکر است که گاهی نیز واژه " اجداد پدری " استفاده می شود که به معنای پدر بزرگ هایی است که از طریق پدر ، خویشاوند محسوب می شوند ؛ یعنی پدرِ پدر ، پدرِ پدر بزرگ و هر چه بالاتر برود .

 

حتما بخوانید: ولایت قهری پدر و جد پدری

حقوق و تکالیف جد پدری

در قسمت قبل ، به بررسی اینکه جد پدری چه کسانی هستند ، پرداختیم و گفتیم که جد پدری ، به معنای پدر بزرگ پدری می باشد که ولایت قهری بر فرزندان پسری خود دارد . پس از بررسی و بیان اینکه جد پدری چه کسانی هستند ، در این قسمت ، قصد داریم که مهم ترین حقوق و تکالیف پدر بزرگ پدری که شامل ارث ، حضانت و مواردی از این دست می باشد را با عنایت به قوانین مختلف ، مورد بررسی قرار بدهیم .

به موجب قانون مدنی که بر گرفته از فقه شیعه می باشد ، علاوه بر اینکه پدر ، بر فرزند خود ، ولایت قهری دارد ، پدر بزرگ پدری یا پدر پدر نیز یکی از اولیای قهری فرزند است و از لحظه تولد فرزند ، ولایت قهری جد پدری ، قابل اعمال است . به همین دلیل ، در صورتی که پدر ، صلاحیت لازم ، برای ولایت قهری بر فرزند خود را نداشته باشد ، پدر بزرگ ، باید با او ، همکاری کند . 

همین مسئله ، سبب شده است تا در صورت فوت پدر ، دختر باکره ، اجازه جد پدری خود ، یعنی پدر بزرگ پدری اش را برای ازدواج ، لازم داشته باشد . علاوه بر این ، به موجب قانون مدنی ، در صورتی که پدر ، استطاعت مالی کافی ، برای پرداخت نفقه به فرزندان خود را نداشته باشد ، جد پدری یا پدر بزرگ پدری ، مکلف به پرداخت نفقه ، به نوه خود می باشد و در صورتی که با داشتن توانایی مالی ، از پرداخت ، استنکاف کند ، می توان به جرم ترک انفاق ، از جد پدری شکایت کرد .

یکی دیگر از حقوق و تکالیف پدر بزرگ پدری یا جد پدری به موجب قانون ، حضانت نوه ، می باشد ؛ لذا در صورتی که پدر و مادر کودک ، فوت کرده باشند یا در نبود پدر و فوت وی ، مادر از صلاحیت کافی ، برای نگهداری فرزند ، برخوردار نباشد ، به موجب قانون مدنی ، جد پدری یا پدر پدری ، مکلف به حضانت فرزند آن ها یا حضانت نوه خواهد بود . شایان ذکر است ، ملاقات با نوه ، از جمله حقوق پدر بزرگ پدری می باشد . 

لازم به ذکر است که جد پدری ، تحت شرایطی ، می تواند از نوه خود ، ارث بگیرد و متقابلا ، نوه نیز تحت شرایطی ، می تواند ، از پدر بزرگ خود ، ارث ببرد . نکته مهمی که در خصوص حقوق و تکالیف پدر بزرگ یا جد پدری وجود دارد ، آن است که پدر بزرگ پدری یا جد پدری ، برای اعمال وظایف و اختیارات خود ، باید ، صلاحیت های لازم و توانایی های انجام امور را دارا باشد ؛ در غیر این صورت ، می توان به ولایت قهری جد پدری ، خاتمه داد .

اداره امور مالی محجور ، از دیگر تکالیف پدر بزرگ پدری ، در صورت نبود یا فوت پدر می باشد . در این گونه موارد ، هنگامی که نوه ، صغیر (ممیز یا غیر ممیز) باشد ، پدر بزرگ وی ، در صورت داشتن صلاحیت ، می تواند ، اقدام به خرید و فروش مال او ، باز کردن حساب بانکی و اموری از این دست نماید . در تمامی این موارد ، رعایت غبطه و مصلحت صغیر ، ضروری است . 

 

در ادامه بخوانید: روش های سقوط ولایت قهری پدر و جد پدری

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حقوق و تکالیف​ جد پدری در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حقوق و تکالیف​ جد پدری پاسخ دهند .

 

 

سوالات متداول

1- جد پدری کیست؟

2- تکالیف جد پدری چه مواردی است؟

3- حقوق جد پدری چیست؟

---

نظرات کاربران